Wp/rki/အံတော်သိမ်း
တည်နီရာ[edit | edit source]
မြောက်ဦးမြို့၊ နန်းတော်ကုန်းဧ့ မြောက်ဘက်သျှစ်ရေင်းပုထိုးတော်နန့် ကပ်လျက် မြောက်လတ္တီတွဒ် - ၂ဝ ဒီဂရီ ၄၃ မိနစ် အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် - ၉၃ ဒီဂရီ ၀၇ မိနစ်တွင် တည်ဟိပါရေ။ ကုသိုလ်ရှင် ဘုရင်မင်းလှရာဇာစောမွန်ရေ ကောဇာ -၈၈၃/ အေဒီ-၁၅၂၁ တွင် တည်ထားကိုးကွယ်ခပါရေ။ ဘုရင်မင်းဗာကြီးက (၈၉၇)ခုနှစ်တွင် ထပ်မံတည်ထားကိုးကွယ်ခရေဟု သိဟိရပါရေ။
သမိုင်းအကျဉ်း[edit | edit source]
အံတော်သိမ်ဧ့ မူလကုသိုလ်ရှင်မှာ မင်းစောလှ (ခေါ်) မင်းလှရာဇာစောမွန်ဖြစ်ပြီး အေဒီ-၁၅၂၁ ခုနှစ်တွင် ကောင်းမှုပြုခရေ။ မင်းဗာဘုရင်လက်ထက် အေဒီ-၁၅၃၁ တွင် အံတော်ဓါတ်ကို သံတွဲမှ မြောက်ဦးနန်းတော်သို့ ယူဆောင်လာပြီး နန်းတော်အတွင်း၌ ကိုးကွယ်ထားပါရေ။ အဆိုပါ အံတော်ဓါတ်မှာ ဘုရင်မင်းဗာကြီးသံတွဲစား လက်ထက်က သီဟိုဠ်မှ ပင့်ဆောင်ခပြီး သံတွဲ၌ အံတော်စေတီအဖြစ် တည်ထားကိုးကွယ်ခပါရေ။ ကောဇာ - ၉၅၅ / အေဒီ - ၁၅၉၈ ခုသို့ရောက်ရေအခါ မင်းရာဇာကြီးရေ နန်းတော်အတွင်း၌ဟိရေ ၄င်းအံတော်ဓါတ်ကို သျှစ်ရေင်းအနီး မင်လှရာဇာစောမွန် တည်ထားခရေ ပုထိုးတော်ကြီး၌ ဌာပနာပနာ ထပ်မံတည်ထားရေကြောင့် အံတော်သိမ်ပုထိုးတော်ဟု ခေါ်တွင်ခပါရေ။ ယခုအဆိုပါ အံတော်ဓါတ်မှာ ဗန္ဓုလဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတိုက်၌ ဟိပါရေ။
ဗိသုကာလက်ရာ[edit | edit source]
အံတော်သိမ်ပုထိုးတော်ကို သဲကျောက်တိဖြင့် တည်ဆောက်ထားပြီး အလယ်တွင် ဂန္ဓကုဋီတိုက်ပါဟိပနာ လိုဏ်ပတ်လမ်း နှစ်ထပ်ဟိရေ။ ရှစ်မြှောင့်ပုံသဏ္ဍာန်စေတီဖြစ်ပါရေ။ ခေါင်မိုးပေါ်၌ အရံစေတီ (၈)ဆူက ပင်မ အလယ်စေတီကြီးကို ဝန်းရံထားရေ။ ဂန္ဓကုဋီတိုက်ကို ရခိုင်ဗိသုကာ ပညာရှင်တိမှ ပေါင်းကူး (vault) တိဖြင့် တည်ဆောက်ထားပြီး အလယ်မဏ္ဍိုင်ပါဟိကာ ပတ်လမ်းတိတွင် သပ်စီပေါင်းခုံးတိဖြင့် အထက်မှအလေးဝန်ကို ခံနိုင်ရန် တည်ဆောက်ထားရေ။ ကျောက်ကိုစုထိုးပြီး သပ်စီပေါင်းကူးကို (၃)ဆင့်မှ (၅)ဆင့်ထိ ဆောင်ရွက်ကာ အပေါ်မှအလေးဝန်ကို ခံနိုင်ရန် တည်ဆောက်ထားရေ။ ဂန္ဓကုဋီတိုက်နန့် လိုဏ်ပတ်လမ်းတိကို အလင်းရောင် ပေးရေ အပေါက် (light hole) တိဖြင့် ဆောက်လုပ်ထားရေ။ ရင်ပြင်တိ၊ ပတ်လမ်းတိ၊ နံရံတိဧ့တည်ဆောက် မှုကို ဗိသုကာရှုထောင့်မှသုံးသပ်လျှင် အလွယ်တကူပြီးစလွယ် ဆောက်လုပ်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ တိကျစွာတွက်ချက် စဉ်းစားပနာတည်ဆောက်ထားရေ အဆောက်အဦးဖြစ်ကြောင်း သိသာထင်ရှားလှပါရေ။ ။
အလယ်မဏ္ဍိုင်ပတ်ပတ်လည် (၈) မျက်နှာတွင် ကျောက်ဆစ် ပန်းလက်ရာ ရာဇပလ္လင် (၈)ခန်းကို မုခ်ဖွင့်ဆင်းတုတော် (၈) ဆူနန့်အတူ ထုဆစ်ပနာ တစ်စုတဝေးတည်း တွေ့ဟိရရေ။ လိုဏ်ပတ်လမ်းတိတွင်လည်း နံရံကပ် မုခ်ကျောင်းငယ်တိဖြင့် ဗုဒ္ဓဆင်းတုတော်ကြီးငယ်တိ စံပ္ပာယ်တော် မူလျက်ဟိပါရေ။ ပုထိုးတော်ကြီးဧ့ အရှေ့ဘက်နံရံတိတွင် မတ်ရပ်ဆင်းတုတော် (၆)ဆူ ကိန်းဝပ်စံပ္ပာယ်တော်မူလျက်ဟိရေ။ ယင်းဆင်းတုတော်တိအနက် ရှေးအကျဆုံးဟုယူဆရရေ ဆင်းတုတော်တစ်ဆူတွင် သင်္ကန်းတော်ကို ရင်၌ဖွဲ့စည်းထားဟန် ထုဆစ်ထားရေကို တွေ့ဟိရပါရေ။ စုစုပေါင်း ဆင်းတုတော် ငယ်ပေါင်း (၁၇၅)ဆူဟိရေ။ ပရဝဏ်အတွင်း၌လည်း ဂူကျောင်းပါ စေတီငယ်တိက ပုထိုးတော်ကြီးအားကာရံထားရေ။
(၁၉၈၉-၁၉၉၀) ဘဏ္ဍာရေးနှစ်နန့် (၁၉၉၅-၉၆)ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် ရှေးဟောင်းသုတေသနနန့် အမျိုး သားပြတိုက်ဦးစီးဌာနက ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခပါရေ။
ကိုးကား[edit | edit source]
မြောက်ဦးဒေသ ရှေးဟောင်းအဆောက်အဦးများ (ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန၊ ယဉ်ကျေးမူဝန်ကြီးဌာန) -၂၀၁၅
