Wp/rki/ကျောက်တစ်လုံးဘုရား

ကျောက်တစ်လုံး လှိုဏ်ဂူ

ဒုတိယ မြောက်ဦးရွှေပြည်မြို့တည် နန်းတည်ဘစောသိရီငယ်မည်ရေ သီရိသူရိယစန္ဒာ (မဟာရာဇာဘွဲ.ခံမင်းဗာကြီးမင်း ) ရေ သက္ကရဇ် (၈၉၈ ) ခုနှစ် မှာ ကျောက်ဖြူကျွန်းဦး ဘီလူးဆောင်ကြောင့်ထိုင်လတ္တံ ဆိုရေအတိတ်နဲအညီ နန်းတက် အထိမ်း အမှတ်ဂူဘုရားကိုးဆူး အပါ အဝင် တည်ထားကိုးကွယ်ခပါရေ။ ယင်း ဘုရားကိုးဆူမှာ မြောက်ဦးမြို.နယ်မှ သိမ်တော်ဘုရား၊ ရွှေဂူကြီးဘုရား၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှ ဂူတောင်ဘုရား၊ ဇီးကိုင်းဘုရား၊ ပုဏ္ဍားကျွန်းမြို့နယ်က ဂူဝဘုရား ၊ပေါက်တော်မြို့နယ်က ကြိမ်ခွေဘုရား ၊တော်ညိုဘုရား၊ နတ်တောင်ကြိုင်ဘုရား နဲ ကျောက်ဖြူမြို့ကျက်သရီဆောင် ကျောက်တစ်လုံးဘုရားတိဖြစ်ပါရေ။

ကျောက်တစ်လုံး ဘုရားတည်ခြင်းမှာ မင်းဗာကြီးကုသိုလ်မပြုခင်က ဂူပေါက်တခုဟိခရေ။ ရမ်းဗြဲကျွန်း တောင်ဘက် ကျောက်နီမော် နားမှ ကလိန်တောင်မြစ်ရီပြင်မှာ ကလိင်္ဂရာဇ်ပြည် ဟိခရေကြောင့် ယင်းပြည်ပျက် က ငှက်ဆင်ပျံယဉ်စီးပြီးထွက်ပြီးလာရေ စိတ္တရလင်္ကာရ နဲ တပည့်တိရေ ဒေနီရာ ( ကျောက်တစ်လုံးဘုရား ) မှာ ခေတ္တဆင်ပနား ချိန်းဆိုထားရေ ကလိင်္ဂရသေ့ကိုစောင့်၍ ဂူပေါက် တစ်ခုကို ထုထွင်းခပါရေ။ ထိုနီရာမှာ စကောမ၊ ဘူတာဝါမာန၊ အဂ္ဂိရ စရေ ဂမ္ဘီရကျမ်း တိကို မြှပ်နှံပြီး အနောက်ဘက်အရပ်သို့ ငှက်ဆင်ပျံစီးပနာ ထွက်ခွာလားခကတ်ရေ။

မင်းဗာကြီးခေတ်မတိုင်မီကာလက ဒေပထမ ဂူပေါက်မှဘုရားဆင်းတုတော်တိကို ကိန်းဝပ်စီပြီး အနီးပတ်ဝန်းကျင်မှ ဒသခံတိက ကိုးကွယ်ပူဇော်ခကတ်ပါရေ။ မင်းဗာကြီးနောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲရွှေလျှားလာရေ ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ ကုသိုလ်ရှင် အမျိုးမျိုးတိက ဂူပေါက်များတိုးချဲ့ ထွင်းထုပြီး ဘုရားဆင်းတုတိကိုထုဆစ်သွင်းလောင်း ကိန်ဝပ်စံပယ်ပြီး ကိုးကွယ်ခပါရေ။ လက်ဟိ အခြေအနီမှာ ကျောက်တစ်လုံးဂူဘုရားရေ လောင်းတစ်ပေါက်တောင်ဧ့ တောင်နမောင်းမှာ အလျှား( ၄၀၀ ) ကျော်၊ အမြင့် (၁၅ ) ပေ ( ၂၀ )ပေ ခန့်တွင် ဂူပေါက် ( ၅၄ ) ပေါက်တွင် ဗုဒ္ဓဆင်းတုတော် (၁၉၂ ) ဆူခန့် ကိန်းဝပ်စံပယ်လျှက် ဟိပါရေ။

မြေပြင်မှဘုရားရင်ပြင်စင်္ကြန်သို့ တက်ရေလှေကားသုံးစင်း ဟိပါရေ။ မြောက်ဘက်အစွန်းဆုံးရေ မင်းတက်လှေကားဖြစ်ပါရေ။ မင်းဗာကြီးရေ ဒေကျောက်တစ်လုံးဂူဘုရားကိုတည်တော်မူရေအခါမှာ ဂန္ထရီပညာရှင်တိကို ရှေးရခိုင် စေတီပုထိုးစီရင်လေ့ဟိရေ မဏ္ဍိုင်အစီအစဉ်အရင်းတိကို ထည့်သွင်းစီရင်စီပြီး အာဋာနာဋိယသုတ်လာ ဟေမဝတနတ်ယက္ခနဲ သာတာဂီရီနတ်ယက္ခကို စောင့်ထားလျှက်လောကပါလနတ်၊ ဝသုန္ဒြေနတ်၊ ဂန္ထဗ္ဗနတ်၊ နဂါး၊ ဝိဇ္ဖါ၊ ဇော်ဂျီ ၊ တပသီ၊ ဂုမ္ဘာန်များနဲ ဂြိုဟ်ကြီးကိုးလုံးကိုစီရင်ပြုလုပ်ထားခပါရေ။ ကျောက်တစ်လုံးဘုရားဧ့ မင်းတက် လှေကားထိပ်ဦး ဘလူးနှစ်ကောင်ရှေ့မှာ လူနှစ်ရပ်ခန့်ဟိ ဓါးစွဲဆောင့်ကြောင့် ထိုင်ဟေမဝတနဲ သာတာဂီရိနတ်ဘီလူးနှစ်ကောင်ဟိခရေ။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အတွင်း အင်္ဂလိပ်ရီတပ် အမြောက်ဒဏ် ကြောင့်ယင်းနတ်ဘီလူး ရုပ်နှစ်ခု ပျက်စီး ခပါရေ။

ကျောက်ဖြူမြို့-ကျောက်တစ်လုံး ဂူဘုရားကြီး

ကျောက်တစ်လုံးဘုရားနီရာတွင် လေးမြို့ခေတ်ဦးက ရဟန္တာ သစ္စပဏ္ဍဝမထေရ် ရေ သတင်းသုံး ကျင့်ကြံအားထုတ်ခဖူးပါရေ။ ခေတ် အဆက်ဆက်ရဟန်းသာမဏေတိ၊ ဝိဇ္ဇာဇော်ဂျီတိ၊ ထွက်ရပ်ပေါက်ချင်ရေသူတိ၊ နတ်နဂါး လားရောက် တရားကျင့်ကြံမူ၊ အဓိဋ္ဌာန်ဝင်မူ၊ ဥပုသ်ဆောင်ဝင်မူတိ ပြုခကြပါရေ။ ကျောက်ဖြူမြို့ ယပ်လှဲကျောင်း ပထမ ဆရာတော် အရှင်သာဂရလက်ထက်မှာ ကျောက်တစ်လုံးဂူဘုရားတွင် လာရောက်ဥပုသ်စောင့်ရေ မြွေယောင်ဆောင်နဂါး ကို အနှောင့်အယှက်ပြုရေ အချေ နှစ်ဦး မှာ နဂါးအခိုးမူတ်ခံခကတ်ရရေ အဖြစ်အပျက်တိ ဟိခဖူးပါရေ။ နောက်ပြီး သုံးမိုင်ခန့်ဝီးရေကံကော်တော ဘုရားတွင်ကိန်းဝပ်ရေ ပတ္တမြားမျက်ရှင် ( ပြဒါးရှင်လုံး)ရေ လပြည့်ညတိမှာကျောက်တစ်တစ်လုံးဂူဘုရားအပေါ် မကြာခဏ လာရောက် ရစ်ဝဲလေ့ဟိရေလို ရှေ့လူကြီးတိကပြောပြခပါရေ။

ကျောက်တစ်လုံးဘုရားခေတ်အဆက်ဆက်တွင် ယခုအုန်းတောရွာအနီး တည်ဟိခဖူးရေ ကျောက်ဖြူရွာသားတိက ထိမ်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ကိုးကွယ် ခပြီး ကျောက်တစ်လုံးဘုရားရှေ့ မှာ မင်းဗာကြီးလှူဒါန်းရေ ပရိယတ္တိစာသင်တိုက်ကြီး တစ်ခု ဟိခဖူးပါရေ၊ (၁၁၄၆) ခုနှစ်ကျောက်ဖြူရွာ ပျက်စီးပြီးနောက် ထိမ်းသိမ်းမှုမဟိပဲ ကကောင်းကြာခပြီးမှ (၁၉ ) နှစ်ရာစု နှောင်းပိုင်းနဲ ( ၂၀ ) ရာစု အစောပိုင်းကာလများ တွင် ကျောက်ဖြူမြို့မှ ဦးပန်းလှ၊ ပညာဝန်ဦးကုလား၊ အဖွဲဒါယိကာကြီးဦးထွန်းလှ၊ ကုန်ရီကြီးဦးအောင်လှ ကုသိုလ် ရှင်များတိက ကျောက်တစ်လုံးဂူဘုရားအား ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ပြုပြင်မွမ်းမံပူစော်ကိုးကွယ် ခကတ်တေမှစ၍ နှောင်းပိုင်းကာလတိမှာ ကုသိုလ်စေတနာရှင်တိက ဆက်လက်ထိမ်းသိမ်း မွမ်းမံပူဇော် လျှက်ဟိပါရေ၊ သင်္ကြန်နှစ်ဆန်း တစ်ရက်နိ ကံကော်တောဘုရား နဲအတူ ဘုရားပွဲ ကျင်းပလေ့ ဟိပါရေ။

ကိုးကား

https://kyaukphrunet.blogspot.com/2011/01/blog-post_3238.html