Wp/rki/ညီတော်စေတီ
တည်နီရာ[edit | edit source]
မြောက်ဦးနန်းတော်ကုန်းဧ့ မြောက်ဘက် မိုင်ဝက်ကျော်ကျော်ခန့်တွင် တည်ဟိပါရေ။ လေးမျက်နှာပုထိုးတော်ကြီးဧ့ မြောက်ဘက်ကပ်လျက်တွင် ကျရောက်ပါရေ။ ကုသိုလ်ရှင် ' ဘုရင်မင်းခရီစောမွန် (နရနု)ရေ ကောဇာသက္ကရာဇ် (၇၉၅)ခု၊ အေဒီ (၁၄၃၃)ခုနှစ်တွင်တည်ထား လှူဒါန်းခပါရေ။
သမိုင်းအကျဉ်း[edit | edit source]
နောင်တော်ဘုရင် မင်းစောမွန်အပေါ် ညီတော်မင်းခရိစောမွန်က မင်္ဂလာတရားတော်နန့်အညီ ရိုသေလေးစားမှု ပြုမှုခပုံတိကို လေးမျက်နှာနန့် ညီတော်စေတီတိကို ယှဉ်တွဲ၍ဖူးမျှော်လျှင် အဆိုပါပုံရိပ်တိက ပြသလျက်ဟိပါရေ။ နောင်လာနောင်သားတိ အတုယူနိုင်စေရန်တည်ထားခသော စေတီတော်တိပင်ဖြစ်ပါရေ။ နီာင်တော် မင်းစောမွန် တည်ထားခသော လေးမျက်နှာပုထိုးတော်ကြီးမှာ ပိုကြီးကာ ညီတော်ဖြစ်သူ မင်းခရီစောမွန်တည်ထားခသော ညီတော် စေတီကသေးနီပြီး အစ်ကို ကိုညီတော်က ဝတ်တွားခယရိုသေမှုပြုနီဟန် အနီးကပ်တည်ဆောက်လှူဒါန်းထားခသ ဖြင့်ညီတော်စေတီဟု ခေါ်တွင်ခြင်းဖြစ်ပါရေ။ မင်းခရီစောမွန်မှာ အစ်ကိုတော်မင်းစောမွန်ဧ့ မြောက်ဦးမြို့တည် ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတိ မပြီးပြတ်ခရေတိကို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခပြီး စေတီပုထိုး၊ သိမ်၊ ကျောင်း၊ ဇရပ်၊ ရေတွင်း၊ ရေကန်၊ တံတားတိတို့ကိုလည်း တည်ဆောက်ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခပါရေ။ ခရစ်သက္ကရာဇ် (၁၉၉၇) ခုနှစ်တွင် မြောက်ဦးရှေးဟောင်းသုတေသနနန့် အမျိုးသားပြတိုက် ဦးစီးဌာနမှ ထပ်မံပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခပါရေ။
ဗိသုကာလက်ရာ[edit | edit source]
ညီတော်စေတီတော်မှာ လေးမျက်နှာပုထိုးတော် တည်ဆောက်ထားသော မြေညီပြင်တွင်ကပ်ပနာတည်ဆောက်ထား သော ကျောက်စေတီတော်တစ်ဆူပင်ဖြစ်ပါရေ။ စေတီတော်မှာ ရှစ်မျက်နှာဖြစ်ပြီး တစ်မျက်နှာလျှင် (၂၂) ပေကျော်ခန့်ဟိ ပါရေ။ အမြင့် (၄၅)ပေခန့်ဟိပါရေ။ စေတီတော်ဧ့ အရှေ့ဘက်မျက်နှာတွင် (၈)ပေကျော်ခန့်ထုတ်ပနာမုခ်ဖွင့် ထားပါရေ။ မုခ်ဝင်လမ်း လက်ဝဲလက်ယာနံရံ အဆင့်လေးဆင့်တွင် မုခ်ကလေးတိပြုလုပ်ပနာဆင်းတုတော်ငယ် (၂၈) ဆူပူဇော်ထားပါရေ။ သမ္ဗုဒ္ဓေဂါထာတော်ကြီးကို ရည်ရွယ်ပနာလှူဒါန်းပူဇော်ထားခြင်းဖြစ်ပါရေ။ အလယ်လိုဏ်ဂူတော် ကြီးတွင်လည်း (၈)ပေခန့်မြင့်သော ဆင်းတုတော်ကြီးတစ်ဆူ ပူဇော်ထားပါရေ။ ကျောက်ဆင်းတုတော်ကြီးကို မူလကရွှေချခပါရေ။ လက်ဟိရွှေအနည်းငယ်နန့် သစ်စေးတိကပ်ကျန်နီပါသေးရေ။ ဆင်းတုတော်ကြီးမှာ သပ္ပာယ်လှပါဧ့။ ဆင်းတုတော်ကြီး လက်ဝဲလက်ယာနံရံတွင် ဂူငယ်ထွင်းပနာဆင်းတုတော်ငယ်နှစ်ဆူပူဇော်ထားပါ ရေ။ ဝင်ဝနံရံမှ နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူနန့် ဂူထဲမှဆင်းတုတော်တိကိုပေါင်းလျှင် ညီတော်စေတီတော်ထဲတွင် ဆင်းတုတော်သုံးကျိပ်တစ်ဆူ ဖူးတွေ့နိုင်ပါရေ။ ဝင်ဝဂူနံရံတွင် လက်ဟိအခြေအနီ၌ နှစ်ကျိပ်ရှစ်ဆူမတွေ့နိုင်တော့ပေ။ အလယ်လိုဏ်ဂူတော် ဆင်းတုတော်ကြီးကို တင်လှူပူဇော်ထားသော ကျောက်ပလ္လင်တော်မှာလည်း လက်ရာအလွန်မြောက်သော ရုပ်စုံ ပလ္လင်တော်ကြီးတစ်ခုပင် ဖြစ်ပါရေ။ အမြင့် (၄)ပေခန့်ဟိပါဧ့။ ပလ္လင်တော်တစ်ခုလုံးကို ရှေးခေတ်ရခိုင်စိတ္တလင်္ကာရ အနုလက်ရာတိဖြင့် ထုဆစ်တန်ဆာဆင်ထားပါရေ။ ပလ္လင်တော်တွင် သဇင်ပန်းခက်ပန်းခွေတိ၊ ဘီလူးရုပ်တိ၊ နတ်ရုပ်တိ၊ ဝသုရုပ်နန့် တိရိစ္ဆာန်ရုပ်တိကို တွေ့ဟိနိုင်ပါရေ။ မြောက်ဦးခေတ် အစောပိုင်းလက်ရာတိပင်ဖြစ်ပါဧ့။ စေတီတော်ကို ပုံစံသုံးမျိုးဖြင့် တည်ဆောက်ထားပါရေ။ အောက်ခြီရှစ်မျက်နှာ၊ ခေါင်းလောင်းမှောက်အဝန်းနန့် ဓါတုဂဗ္ဗတိုက်လေးမျက်နှာ၊ လည်သီးထဲတွင် အဝန်းတို့ဖြင့် အဆင့်ဆင့်ဖွဲ့စည်းထားပါရေ။ စေတီတော်အောက်ခြေ ရှစ်မျက်နှာတွင် ပန်းတင်ခုံတစ်ဆင့် ပစ္စယံသုံးဆင့် တွေ့ဟိရပါရေ။ ပစ္စယံဒုတိယအဆင့်တွင် ဖောင်းလုံးတစ်လုံးမျှမပါဟိပါ။ ပစ္စယံအဆင့်အထက်တွင် ကြေးဝန်းအဆင့်၌ ကြာဖတ်တိပတ်လည်ထုဆစ်ထားပါရေ။ ထီးတော်ကို ဒယ်အိုးမှောက်သဏ္ဌာန် မှိုပွင့်ထီးတော်မျိုး တင်လှူပူဇော်ထားပါရေ။ စေတီတော်မှာ အောက်ခြေပိုကျယ်သော စေတီတော်တစ်ဆူပင် ဖြစ်ပါရေ။
ကိုးကား[edit | edit source]
မြောက်ဦးဒေသ ရှေးဟောင်းအဆောက်အဦးများ (ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန၊ ယဉ်ကျေးမူဝန်ကြီးဌာန) -၂၀၁၅
