Wp/rki/လောကမဉ္ဇူစေတီတော်
တည်နီရာ
[edit | edit source]မြောက်ဦးနန်းတော်ကုန်းဧ့ အရှေ့မြောက်ဘက် မိုင်ဝက်ကျော်ကျော်ခန့်အကွာ၊ ရတနာစံဦးစေတီတော်ဧ့ အရှေ့ဘက်၊ ရတနာမှန်ကင်းစေတီတော်ဧ့ မြောက်ဘက်တွင် တည်ဟိပါရေ။
ကုသိုလ်သျှင်
[edit | edit source]ဘုရင်နရနု (မင်းခရီ)ရေ ကောဇာ (၇၉၆)ခု၊ အေဒီ (၁၄၃၄) ခုနှစ်တွင် တည်ထားလှူဒါန်းခပါရေ။
သမိုင်းအကျဉ်း
[edit | edit source]| လောကမဉ္ဇူစေတီတော်ရေ မြောက်ဦးခေတ်အစောပိုင်းတွင် ကျောက်ဖြင့်တည်ထားလှူဒါန်းခရေ စေတီတော်တစ်ဆူပင်ဖြစ်ပါရေ။ မြောက်ဦးခေတ်ပျက်သုဉ်းပြီး နောက်ပိုင်းတွင် စေတီတော်မှာ ပျက်စီးယိုယွင်းခရပါရေ။ ကောဇာသက္ကရာဇ် (၁၃၇၃) ခု၊ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နီ့၊ ခရစ်သက္ကရာဇ် (၂၀၁၁) ခု၊ နိုဝင်ဘာလ (၁၀) ရက် တွင် မြောက်ဦးဆရာတော် ဝနဝါသီ ဘဒ္ဒတဝါယာမိန္ဒကို အမှူးထားပြီး ဒေါက်တာသိန်းထွန်း ဇနီးဒေါ်စန်းစန်းရီ တို့မိသားစုမှ ထပ်မံပနာ မွမ်းမံတည်ဆောက်လှူဒါန်းခပါရေ။ လောကသုံးပါးတွင် နတ်ပန်းမဉ္ဇူကဲ့သို့ မွှေးကြိုင် သင်းပျံ့ရနံ့ကြိုင်ရေ ဘုရားရတနာ၊ တရားရတနာ၊ သံဃာရတနာတို့ကို ရည်စူးပနာ တည်ထားလှူဒါန်းခရေကြောင့် လောကမဉ္ဇူစေတီတော်ဟု ခေါ်တွင်ခြင်းဖြစ်ပါရေ။ ဒုတိယဘွဲ့တော်တစ်ခုမှာ နက္ခတ်တောင်စေတီတော်ဟူပနာလည်း ခေါ်တွင်ကြပါရေ။
ဗိသုကာလက်ရာ
[edit | edit source]လောကမဉ္ဇူစေတီတော်မှာ တောင်ကုန်းပေါ်တွင် ကျောက်ဖြင့်တည်ထားပါရေ။ စေတီတော်ပန္နက်မှာ ရှစ်မျက်နှာဖြစ်ပြီး အလယ်လိုဏ်ဂူတော်တွင် ဆင်းတုတော်တစ်ဆူပူဇော်ကာ အရှေ့ဘက်သို့ မုခ်ဖွင့်ထားပါရေ။ စေတီတော်မှာ အောက်ခြေ (၁၈) ပေ၊ အချင်း (၄၄) ပေနန့် အမြင့်မှာ (၄၅) ပေခန့်ဟိပါရေ။ စေတီတော်ဧ့ ထီးတော်ကို ကျောက်ထီးတော်ဖြင့် တင်လှူပူဇော်ထားပြီး သပိတ်မှောက်၊ သင်္ကန်းစည်းတွင် ရခိုင်ရိုးရာစိတ္တလင်္ကာရ အနုပန်းလက်ရာတိဖြင့် မွမ်းမံအလှဆင်ထားပါရေ။ စေတီတော်မုခ်ဦးတွင်လည်း စိတ္တလင်္ကာရုပ်ကြွတိဖြင့် အနုစိတ်ထုဆစ်ထားပါရေ။ စေတီတော်ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်စဉ်အခါက စေတီနံရံအောက်ခြေ မူလရှေးဟောင်း ဌာပနာတိုက်မှ ရခိုင်မင်းတိ ခေတ်အဆက်ဆက်ကိုးကွယ်ခရေ ရှေးဟောင်းဆင်းတုတော်လက်ရာတိ၊ ဓါတ်တော်၊ မွေတော်တိ၊ မဏ္ဍိုင်စေတီငယ်တိ၊ ရွှေကြုတ်နန့် သလင်းဆင်းတုတော်၊ စဉ့်လက်ရာ အုတ်ခွက်ဘုရားတိကိုလည်း ဖူးတွေ့ရပါရေ။
ဝေသာလီခေတ် ဈာနမုဒြာ သီဟိုဠ်ပုံဆင်းတုတော်တစ်ဆူမှာ အခြားဘုရားတိနန့်မတူဘဲ ထူးခြားလှပါရေ။ အဆိုပါ ကြေးဆင်းတုတော်နန့် ဦးခေါင်းတော်ကို ရွှေအစစ်ဖြင့်ကွပ်ထားသဖြင့် ရွှေရောင်တောက်နီပြီး အခေါင်းမဟုတ်ဘဲ အလုံပိတ်ဖြစ်ပါရေ။ ရွှေချသည့်နည်းစနစ်မှာ အဆင့်မြင့်လှပါရေ။ ယခုခေတ်ရွှေချသည့် နည်းစနစ်ထက် လက်ရာ ပိုမိုမြင့်မားရေကို တွေ့ဟိရပါရေ။ ရာဇဘိသေက မကိုဋ်ဆောင်းဆင်းတုတော်တိလည်း ဖူးတွေ့ရပါရေ။ အဆို ပါ စေတီဧ့ဂန္ဓကုဋီတိုက်ဟိ ပလ္လင်နန့်ဘုရားမှာ နောက်ဘက်နံရံနန့် လုံးဝဆက်စပ်မထားဘဲ လွန်စွာလက်ရာမြောက် လှစွာရေ စေတီတော်ကြီးတစ်ဆူပင်ဖြစ်ပါရေ။
ကိုးကား
[edit | edit source]မြောက်ဦးဒေသ ရှေးဟောင်းအဆောက်အဦးများ (ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန၊ ယဉ်ကျေးမူဝန်ကြီးဌာန) -၂၀၁၅
