Jump to content

Wp/mag/भोजपुर मण्डल, भारत

From Wikimedia Incubator
< Wp | mag
Wp > mag > भोजपुर मण्डल, भारत
भोजपुर मण्डल
𑂦𑂷𑂔𑂣𑂳𑂩 𑂧𑂝𑂹𑂙𑂪
भोजपुर जिला
बिहारके मण्डल
आरा-छपरा सेतु
बिहारमे भोजपुर मण्डलके स्थितिके अवस्थिति
बिहारमे भोजपुर मण्डलके स्थिति
निर्देशाङ्क (आरा): 25°46′N 84°52′E / 25.767°N 84.867°E / 25.767; 84.867
देश भारत
राज्य बिहार
प्रमण्डलपटना
स्थापना१९७२
मुख्यलयआरा
तहसील
सरकार
  जिलाधिकारीतनई सुल्तानिया, आइएएस.[1]
  लोकसभा निर्वाचनक्षेत्रआरा
  विधानसभा निर्वाचनक्षेत्र
क्षेत्रफल
  कुल2,395 किमी2 (925 वर्ग मील)
जनसङ्ख्या
 (2011)
  कुल२७,२८,४०७
  घनत्व1,139/किमी2 (2,951/मील2 )
जनसाङ्ख्यिकी
  साक्षरता७२.७९%
समयमण्डलयुटिसि+०५:३० (भा मा स)
पिनकोड
802301 (भोजपुर)[2]
वाहन पञ्जीकरणBR-03
मुख्य राजमार्गरा रा-९२२
जालस्थलbhojpur.nic.in

भोजपुर मण्डल (भोजपुर जिला; भोजपुरी: 𑂦𑂷𑂔𑂣𑂳𑂩 𑂧𑂝𑂹𑂙𑂪 ) भारतके बिहार राज्यके एगो मण्डल हे । मण्डलके मुख्यालय आरा हे ।[3][4]

विवरण

[edit | edit source]

बिहारके राजधानी पटनासे चालीस किलोमीटरके दूरी पर बसल भोजपुर मण्डल ऐतिहासिक महत्व रखहे ।[5] भोजपुर मण्डलके निवासीके मुख्य व्यवसाय कृषि हे । भोजपुरके सीमा दु दन्नेसे नदीसे घिरल हे । मण्डलके उत्तर दन्ने गङ्गा नदी आउ पूरुब दन्ने सोन एकर प्राकृतिक सीमा निर्धारित करहे ।[6] भोजपुर उत्तरमे सारण आउ बलिया (उत्तरप्रदेश), दक्षिणमे रोहतास, पूर्वमे पटना, अरवल आउ पश्चिममे बक्सरसे घिरल हे ।

भोजपुर मण्डल पहिले शाहाबादके अन्तर्गत हलै जेकरा वर्ष १९७२ मे बाँटके भोजपुर आउ रोहतास नामक दु मण्डल बनावल गेलै ।[6] १९९२ तक बक्सरो भोजपुर मण्डलके एक अनुमण्डल हलै जेकरा १९९२ मे एक अलगे मण्डल बना देल गेलै । वर्तमान समये भोजपुर मण्डलमे तीन अनुमण्डल है- आरा सदर, पीरो आउ जगदीशपुर । मण्डले १४ प्रखण्ड हे ।

मुख्यालय आरा भोजपुरके एक प्राचीन नगर हे । हियाँ ढेर दर्शनीय मन्दिर हे । आरण्य देवी ई नगरके आराध्य देवी हथिन । माइ आरण्य देवीके इलावा अन्य धार्मिक स्थलो हे, जेकरामे महथिन माइ (बिहिया), बखोरापुर काली मन्दिर आदि चर्चित स्थल हे ।[7] जैनो समाजके ढेर प्रसिद्ध मन्दिर हियाँ हे ।[8] भोजपुरेमे जगदीशपुर हे, जन्नेके बाबू कुँवर सिंह पहिला स्वतन्त्रता सङ्ग्राम १८५७ के क्रान्तिमे अङ्ग्रेजके विरुद्ध लड़ाईके नेतृत्व कैलन हल ।

आरा देशके बाकी भागसे रेलमार्ग आउ सड़कोमार्गसे जुड़ल हे । वीर कुँवर सिंहके नाम पर विश्वविद्यालय हे । ढेर उच्चस्तरीय कॉलेज आउ विद्यालय मण्डलके शैक्षणिक पहचान दियावहे । विद्यालयमे क्षत्रिय उच्चविद्यालय, हर प्रसाद जैन उच्चविद्यालय, जिला विद्यालय आउ टाउन उच्चविद्यालय आदि हे । हर प्रसाद दास जैन कॉलेज, महाराजा कॉलेज, सहजानन्द ब्रह्मर्षि कॉलेज, जगजीवन कॉलेज, महन्त महादेवानन्द महिला कॉलेज प्रमुख कॉलेज हे ।

सम्बन्धित लेख

[edit | edit source]

सन्दर्भ

[edit | edit source]
  1. https://bhojpur.nic.in/
  2. भोजपुर
  3. "Bihar Tourism: Retrospect and Prospect
    Archived 2017-01-18 at the वेबैक मशीन ," Udai Prakash Sinha and Swargesh Kumar, Concept Publishing Company, 2012, ISBN 9788180697999
  4. "Revenue Administration in India: A Case Study of Bihar," G. P. Singh, Mittal Publications, 1993, ISBN 9788170993810
  5. "संग्रहीत प्रति". मूल से 21 दिसम्बर 2014 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 21 दिसम्बर 2014.
  6. 1 2 "संग्रहीत प्रति". मूल से 16 जुलाई 2011 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 18 दिसम्बर 2014.
  7. "संग्रहीत प्रति". मूल से 15 दिसम्बर 2014 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 19 दिसम्बर 2014.
  8. "संग्रहीत प्रति". मूलसे 21 जनवरी 2015 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 21 दिसम्बर 2014.