Wp/mag/भोजपुर मण्डल, भारत
| भोजपुर मण्डल 𑂦𑂷𑂔𑂣𑂳𑂩 𑂧𑂝𑂹𑂙𑂪 भोजपुर जिला | |
|---|---|
| बिहारके मण्डल | |
बिहारमे भोजपुर मण्डलके स्थिति | |
| निर्देशाङ्क (आरा): 25°46′N 84°52′E / 25.767°N 84.867°E | |
| देश | |
| राज्य | |
| प्रमण्डल | पटना |
| स्थापना | १९७२ |
| मुख्यलय | आरा |
| तहसील | |
| सरकार | |
| • जिलाधिकारी | तनई सुल्तानिया, आइएएस.[1] |
| • लोकसभा निर्वाचनक्षेत्र | आरा |
| • विधानसभा निर्वाचनक्षेत्र | |
| क्षेत्रफल | |
| • कुल | 2,395 किमी2 (925 वर्ग मील) |
| जनसङ्ख्या (2011) | |
| • कुल | २७,२८,४०७ |
| • घनत्व | 1,139/किमी2 (2,951/मील2 ) |
| जनसाङ्ख्यिकी | |
| • साक्षरता | ७२.७९% |
| समयमण्डल | युटिसि+०५:३० (भा मा स) |
| पिनकोड | 802301 (भोजपुर)[2] |
| वाहन पञ्जीकरण | BR-03 |
| मुख्य राजमार्ग | रा रा-९२२ |
| जालस्थल | bhojpur |
भोजपुर मण्डल (भोजपुर जिला; भोजपुरी: 𑂦𑂷𑂔𑂣𑂳𑂩 𑂧𑂝𑂹𑂙𑂪 ) भारतके बिहार राज्यके एगो मण्डल हे । मण्डलके मुख्यालय आरा हे ।[3][4]
विवरण
[edit | edit source]बिहारके राजधानी पटनासे चालीस किलोमीटरके दूरी पर बसल भोजपुर मण्डल ऐतिहासिक महत्व रखहे ।[5] भोजपुर मण्डलके निवासीके मुख्य व्यवसाय कृषि हे । भोजपुरके सीमा दु दन्नेसे नदीसे घिरल हे । मण्डलके उत्तर दन्ने गङ्गा नदी आउ पूरुब दन्ने सोन एकर प्राकृतिक सीमा निर्धारित करहे ।[6] भोजपुर उत्तरमे सारण आउ बलिया (उत्तरप्रदेश), दक्षिणमे रोहतास, पूर्वमे पटना, अरवल आउ पश्चिममे बक्सरसे घिरल हे ।
भोजपुर मण्डल पहिले शाहाबादके अन्तर्गत हलै जेकरा वर्ष १९७२ मे बाँटके भोजपुर आउ रोहतास नामक दु मण्डल बनावल गेलै ।[6] १९९२ तक बक्सरो भोजपुर मण्डलके एक अनुमण्डल हलै जेकरा १९९२ मे एक अलगे मण्डल बना देल गेलै । वर्तमान समये भोजपुर मण्डलमे तीन अनुमण्डल है- आरा सदर, पीरो आउ जगदीशपुर । मण्डले १४ प्रखण्ड हे ।
मुख्यालय आरा भोजपुरके एक प्राचीन नगर हे । हियाँ ढेर दर्शनीय मन्दिर हे । आरण्य देवी ई नगरके आराध्य देवी हथिन । माइ आरण्य देवीके इलावा अन्य धार्मिक स्थलो हे, जेकरामे महथिन माइ (बिहिया), बखोरापुर काली मन्दिर आदि चर्चित स्थल हे ।[7] जैनो समाजके ढेर प्रसिद्ध मन्दिर हियाँ हे ।[8] भोजपुरेमे जगदीशपुर हे, जन्नेके बाबू कुँवर सिंह पहिला स्वतन्त्रता सङ्ग्राम १८५७ के क्रान्तिमे अङ्ग्रेजके विरुद्ध लड़ाईके नेतृत्व कैलन हल ।
आरा देशके बाकी भागसे रेलमार्ग आउ सड़कोमार्गसे जुड़ल हे । वीर कुँवर सिंहके नाम पर विश्वविद्यालय हे । ढेर उच्चस्तरीय कॉलेज आउ विद्यालय मण्डलके शैक्षणिक पहचान दियावहे । विद्यालयमे क्षत्रिय उच्चविद्यालय, हर प्रसाद जैन उच्चविद्यालय, जिला विद्यालय आउ टाउन उच्चविद्यालय आदि हे । हर प्रसाद दास जैन कॉलेज, महाराजा कॉलेज, सहजानन्द ब्रह्मर्षि कॉलेज, जगजीवन कॉलेज, महन्त महादेवानन्द महिला कॉलेज प्रमुख कॉलेज हे ।
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ https://bhojpur.nic.in/
- ↑ भोजपुर
- ↑ "Bihar Tourism: Retrospect and Prospect
Archived 2017-01-18 at the वेबैक मशीन ," Udai Prakash Sinha and Swargesh Kumar, Concept Publishing Company, 2012, ISBN 9788180697999 - ↑ "Revenue Administration in India: A Case Study of Bihar," G. P. Singh, Mittal Publications, 1993, ISBN 9788170993810
- ↑ "संग्रहीत प्रति". मूल से 21 दिसम्बर 2014 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 21 दिसम्बर 2014.
- 1 2 "संग्रहीत प्रति". मूल से 16 जुलाई 2011 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 18 दिसम्बर 2014.
- ↑ "संग्रहीत प्रति". मूल से 15 दिसम्बर 2014 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 19 दिसम्बर 2014.
- ↑ "संग्रहीत प्रति". मूलसे 21 जनवरी 2015 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 21 दिसम्बर 2014.