Jump to content

Wp/mag/जमुई मण्डल

From Wikimedia Incubator
< Wp | mag
Wp > mag > जमुई मण्डल
जमुई मण्डल
जमुई जिला
बिहारके मण्डल
Naldanga Palace, Lattu hill, Simultala
Naldanga Palace, Lattu hill, Simultala
जमुई मण्डल पृथिवीपर अवस्थित
देस भारत
राज्यबिहार
प्रमण्डलमुङ्गेर
मुख्यालयजमुई
सरकार
  जिलाधिकारीराकेश कुमार
  लोकसभा निर्वाचनक्षेत्रजमुई
क्षेत्रफल
3,122 किमी2 (1,205 वर्ग मील)
जनसङ्ख्या
 (2011)
  कुल१७,६०,४०५
  घनत्व563.9/किमी2 (1,460/मील2 )
जनसाङ्ख्यिकी
  साक्षरता६२.१६ प्रतिशत
  लिङ्गानुपात९२१
समयमण्डलयुटिसि+०५:३० (भा मा स)
पिनकोड
औसत वार्षिक वर्षा११०२ मिमी
जालस्थलjamui.nic.in

जमुई मण्डल (जमुई जिला) भारतके बिहार राज्यके एगो मण्डल हे । मण्डलके मुख्यालय जमुई हे ।[1][2]

जमुई बिहार राज्यके एगो महत्वपूर्ण मण्डल हे, जे मुङ्गेर प्रमण्डलमे स्थित हे । ई मण्डल पूरुबी बिहारमे स्थित हे । जमुई अपन ऐतिहासिक आउ सांस्कृतिक महत्वला प्रसिद्ध हे, आउ हियाँ ढेर प्राचीनस्थल, मन्दिर आउ समाजसेवा संस्था हे ।

जमुई मण्डलके स्थापना १९९१ मे भेलहल, जखनि ई मुङ्गेर मण्डलसे अलगे होके एगो नया मण्डलके दर्जा प्राप्त कैलक । जमुई मण्डल भूमि आउ जलवायुला उच्चतम रूपसे उपयुक्त हे आउ हियाँके जनसङ्ख्या मुख्यतः गाँओमे बसहे ।

जमुई मण्डल मुख्यरूपसे कृषि पर निर्भर करहे आउ हियाँ मुख्यरूपसे धान, गेहूँ, मक्कै आउ तिलके खेती होवहे । एकर अतिरिक्त हियाँ उद्यमिताके बढ़ावा देवेला ढेर सरकारी योजना चलावल जाइत हे ।

जमुई मण्डलमे ढेर प्राचीन मन्दिर, गुरुद्वारा आउ मस्जिद हे, जैसेकि कबीरस्थान, जमुई साहिब गुरुद्वारा आउ जमुई जमा मस्जिद । ई स्थल जमुईके ऐतिहासिक आउ सांस्कृतिक धरोहरके दर्शावहे आउ एकरा एगो पर्यटन स्थल बनावहे ।

भूगोल

[edit | edit source]

जमुई जिला ३,०९८ वर्ग किलोमीटर (१,१९६ वर्ग मील) के क्षेत्रमे फैलल है, जे तुलनात्मक रूपसे इण्डोनेसियाके यमडेना द्वीपके बराबर है । जिलामे अभ्रक, कोइला, सोना आउ लौह अयस्क सहित संसाधनके अप्रयुक्त भण्डार है । बिहार-झारखण्ड सीमा पर स्थित जमुई पहाड़ीसे घिरल है आउ सिमुलतला छोट नगर मुख्य दिल्ली-हावड़ा रेल लाइन पर झाझा प्रखण्डके भीतरे आबऽहै । १७ किलोमीटर (११ मील) दूर स्थित गिद्धौर नगर ब्रिटिशराज खनि राजाके गढ़ हलै आउ तखनिके ढेर भवन आझो बिद्यमान है । गिद्धौर स्थित मिण्टो टावर तखनिके वास्तुकलाके एक बेहतरीन उदाहरण है ।

सम्बन्धित लेख

[edit | edit source]

सन्दर्भ

[edit | edit source]
  1. "Bihar Tourism: Retrospect and Prospect
    Archived 2017-01-18 at the वेबैक मशीन ," Udai Prakash Sinha and Swargesh Kumar, Concept Publishing Company, 2012, ISBN 9788180697999
  2. "Revenue Administration in India: A Case Study of Bihar," G. P. Singh, Mittal Publications, 1993, ISBN 9788170993810