Wp/mag/बिहारशरीफ
| बिहारशरीफ | |
|---|---|
| नगर | |
ऊपरेसे नीचे: नगरके क्षितिज, इब्राहिम बयाके मकबरा, मोरा तालाब मन्दिर, रा रा २० से हिरण्य पर्वत के दृश्य, के के विश्वविद्यालयमे एगो संस्थागत ब्लाक | |
|
| |
| निर्देशाङ्क: 25°11′49″N 85°31′05″E / 25.197°N 85.518°Eनिर्देशाङ्क: 25°11′49″N 85°31′05″E / 25.197°N 85.518°E | |
| देश | |
| राज्य | बिहार |
| प्रमण्डल | पटना |
| मण्डल | नालन्दा |
| सरकार | |
| • प्रकार | नगरनिगम |
| • अङ्ग | बिहारशरीफ नगरनिगम |
| • जिलाध्यक्ष | शशाङ्क शुभङ्कर,[1] IAS |
| • पुलिस अधीक्षक, नालन्दा | अशोक मिश्र,[1] आइपीएस |
| • नगर आयुक्त | अंशुल अग्रवाल[1] आइएएस |
| • महापौर | अनीता देवी[2] |
| क्षेत्रफल | 152.94 किमी2 (59.05 वर्ग मील) |
| • नगरी | 23.5 किमी2 (9.1 वर्ग मील) |
| • स्थानीय योजना[3] | 78.53 किमी2 (30.32 वर्ग मील) |
| उन्नतांश | 55 मी (180 फीट) |
| जनसङ्ख्या (2011) | |
| • नगर | २,९७,२६८ |
| • घनत्व | 15,743/किमी2 (40,770/मील2) |
| भाषा | |
| • आधिकारिक | हिन्दी[4] |
| • अतिरिक्त आधिकारिक | उर्दू[4] |
| • स्थानीय | मगही |
| समयमण्डल | युटिसि+०५:३० (भा मा स) |
| पिनकोड | 803101 803118 803216 803111 803113 |
| दूरभाष कोड | +916112 |
| आइएसओ ३१६६ सङ्केत | IN-BR |
| वाहन पञ्जीकरण | BR-21 |
| लोकसभा निर्वाचनक्षेत्र | नालन्दा (२९) |
| बिधानसभा निर्वाचनक्षेत्र | बिहारशरीफ (१७२) |
| जालस्थल | nagarseva.bihar.gov.in/biharsharif |
बिहारशरीफ भारतके बिहार राज्यके नालन्दा मण्डलमे स्थित एगो नगर हे । ई मण्डलके मुख्यालयो हे । ई क्षेत्रके लोग मगहीभाषा बोलहथ । हियाँ मगही बड्डी प्रचलित भाषा हे ।
व्युत्पत्ति
[edit | edit source]नगरके नाम दु शब्दसे मिलके बनल है: बिहार, जे विहार (जेकर अर्थ है मठ), जे राज्योके नाम है; आउ शरीफ (जेकर अर्थ है महान), जे सूफी सन्त शेख मखदूम शर्फुद्दीन अहमद याह्या मनेरीके विश्राम स्थलके सन्दर्भित करऽहै ।
इतिहास
[edit | edit source]बिहारशरीफ १०मा शताब्दीमे पाल राजवंशके राजधानी रहलै हल । हियाँ पर पचमा शताब्दीके गुप्तकालके एगो स्तम्भ हे आउ हियाँ मस्जिद आउ मकबरा हे । बिहारशरीफमे एगो विशाल बौद्ध बिहार (बौद्ध ज्ञान प्रतिष्ठान) ओदन्तपुरी हे, जेकरा पर बिहारके नाम पड़ल हे । १९६९ मे एकर नगरपालिकाके रूपमे गठन भेलैहल । पटनासे लगभग ८० किलोमीटर दूर स्थित बिहारशरीफ प्राचीनकालमे मगधके राजधानी हलै । हियाँ पर भगवान् बुद्ध उपदेश देलन हल । एकर भिरुए हियाँ बौद्धकालके प्रसिद्ध नालन्दा विश्वविद्यालय हलै जन्ने दूर-दूरके देससे लोग शिक्षा प्राप्त करेला आवल करहलथिन ।
जलवायु
[edit | edit source]बिहारके अन्य भाग नियन बिहारोशरीफमे गर्मीके तापमान उच्च रहहै । ग्रीष्म ऋतुमे सीधा सूर्यातप एवं उष्ण तरङ्गके चलते असह्य स्थिति हो जा है । गरम हवासे बनेवाला लू के असर नगरोमे मालूम पड़है । देशके शेष मैदानी भाग (यथा - दिल्ली) के अपेक्षा हालाँकि ई कम होवहै ।
ग्रीष्म ऋतु अप्रैलसे आरम्भ होके जून- जुलाईके महीनामे चरम पर होवहै । तापमान ४६ डिग्री तक पहुँच जा है । जुलाईके मध्यमे मौनसूनके झड़ीसे राहत पहुँचहै आउ वर्षा ऋतुके श्रीगणेश होवहै । शीत ऋतुके आरम्भ छठ पर्वके बाद मने नवम्बरसे होवहै । फरवरीमे वसन्तके आगमन होवहै एवं होलीके बाद मार्चमे एकर अवसानके साथहीँ ऋतु-चक्र पूरा हो जा है ।
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- 1 2 3 "Nalanda District Officials Details". nalanda.nic.in. अभिगमन तिथि 10 April 2021.
- ↑ "E-Municipality Bihar". nagarseva.bihar.gov.in. अभिगमन तिथि 10 अप्रैल 2021.[मृत कड़ी]
- ↑ Nadim, Farrukh (26 नवम्बर 2018). "37 villages to be part of Biharsharif Smart City project". द टाइम्स आउ इण्डिया (अङ्ग्रेजी मे). अभिगमन तिथि 10 अप्रैल 2021.Wp/mag/सीएस१ रखरखाव: नामालूम भाषा (link)
- 1 2 "52nd Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India" (PDF). nclm.nic.in. Ministry of Minority Affairs. मूल (PDF) से 25 May 2017 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 7 December 2018.
- Wp/mag/सुधार योग्य सब लेख
- लेख जेकरामे अगस्त 2023 से मृत कड़ी हे
- Wp/mag/साँचामे अमान्य तिथि प्राचलवाला लेख
- Wp/mag/मृत कड़ीवाला लेख
- Wp/mag/सीएस१ रखरखाव: नामालूम भाषा
- Wp/mag/Wikipedia page with obscure country or subdivision
- Wp/mag
- Wp/mag/विकिडेटा पर अनुपलब्ध निर्देशाङ्क
- Wp/mag/बिहारशरीफ
- Wp/mag/नालन्दा मण्डल
- Wp/mag/बिहारके नगर