Wp/mag/भागलपुर
भागलपुर चम्पा चम्पापुरी | |
---|---|
नगर | |
| |
| |
| |
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल. | |
निर्देशाङ्क: 25°15′N 87°0′E / 25.250°N 87.000°Eनिर्देशाङ्क: 25°15′N 87°0′E / 25.250°N 87.000°E | |
देस |
![]() |
राज्य | बिहार |
मण्डल | भागलपुर |
सरकार | |
• प्रकार | नगरनिगम |
• अङ्ग | भागलपुर नगरनिगम |
• महापौर | बसुन्धरा लाल (भाजपा) |
• नगर आयुक्त | नितिन कुमार सिंह (आइएएस) |
क्षेत्रफल | २१८.२८ किमी२ (Formatting error: invalid input when rounding वर्गमील) |
उन्नतान्श | ५२ मी (Formatting error: invalid input when rounding फीट) |
भागलपुर बिहार राज्यके एगो नगर हे । गङ्गाके तटे बसल ई एगो अत्यन्त प्राचीन नगर हे । पुराण आउ महाभारतमे ई क्षेत्रके अङ्ग प्रदेशके भाग मानल गेलहे । भागलपुरके निकटे स्थित चम्पानगर महान पराक्रमी शूरवीर कर्णके राजधानी मानल जाइत रहल हे । ई बिहारके मैदानीक्षेत्रके अन्तिम सिरा आउ झारखण्ड आउ बिहारके कैमूरके पहाड़ीके मिलन स्थल हे । भागलपुर रेशमके व्यापारला विश्वविख्यात रहल हे, तसर रेशमके उत्पादन अखनियो हियाँके ढेर परिबारके रोजी रोटीके श्रोत हे । बर्तमान समयमे भागलपुर हिन्दु मुसलमान दङ्गा आउ अपराधके चलते समाचारमे रहल हे । हियाँ एगो बिमानस्थलो हे जे अखनि चालू न हे । हियाँके निकटतम बिमानपत्तन गया आउ पटना हे । रेल आउ सड़कमार्गोसे ई नगर अच्छा तरह जुड़ल हे ।
प्राचीन कालके तीन प्रमुख विश्वविद्याल यथा तक्षशिला, नालन्दा आउ विक्रमशिलामे से एगो विश्वविद्यालय भागलपुरेमे हलै जेकरा हमनी विक्रमशिलाके नामसे जानहियै । पुराणमे वर्णित समुद्र मन्थनमे प्रयुक्त मथान अर्थात मन्दराचल आउ मथानीमे लपेटेला जे रस्सी प्रयोग कैल गेलैहल ऊ दूनो उपकरण हियेँ विद्यमान हे आउ आज एकर नाम तीर्थस्थलके रूपमे हे बासुकीनाथ आउ मन्दर पर्वत ।
पवित्र गङ्गानदीके जाह्नवीके नामोसे जानल जाहे । जौन स्थाने गङ्गाके ई नाम देल गेलै ओकरा अजगैवी नाथ कहल जाहे ई तीर्थो भागलपुरेमे हे ।
भागलपुरके "रेशम नगरी" के रूपोमे जानल जाहे, काहेकि हियाँपर मुख्यरूपसे टूसर रेशमके सिल्क उत्पादन कैल जाहे ।
इतिहास
[edit | edit source]बीतल समये भागलपुर भारतके दस बेस नगरमे से एक हलै । आजके भागलपुर रेशम नगरीके रूपोमे जानल जा हे । एकर इतिहास बड़ी पुराना हे । भागलपुरके (ईसा पूर्व ५मा शताब्दी) चम्पावतीके नामसे जानल जा हलै । ई ओह काल हलै जखनि गङ्गाके मैदानी क्षेत्रमे भारतीय सम्राटके वर्चस्व बढ़ैत जाइत हलै । अङ्ग १६ महाजनपदमे से एक हलै जेकर राजधानी चम्पावती हलै । अङ्ग महाजनपदके पुराना समयमे मलिनी, चम्पापुरी, चम्पा मलिनी, कला मलिनी आदि आदि नामसे जानल जा हलै ।
अथर्ववेदे अङ्ग महाजनपदके अपवित्र मानल जा हे, जखनिकि कर्ण पर्वे अङ्गके एक ऐसन प्रदेशके रूपमे जानल जा हलै जन्ने पत्नी आउ लैकनके बेचल जा हलै । ओहैँ दोसरा दन्ने महाभारतमे अङ्ग (चम्पा) के एक तीर्थस्थलके रूपमे पेश कैल गेलै हे । ई ग्रन्थके अनुसार अङ्ग राजवंशके संस्थापक राजकुमार अङ्ग हलन । जखनिकि रामयाणके अनुसार ई ओह स्थान हे जन्ने कामदेव अपन अङ्गके काटलन हल ।
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ "Welcome to Bhagalpur Municipal Corporation(BMC)". bhagalpurnagarnigam.in. अभिगमन तिथि 22 नवम्बर 2020.
- ↑ "Geographic coordinates of Bhagalpur, India. Latitude, longitude, and elevation above sea level of Bhagalpur". Dateandtime.info. मूलसे 11 मई 2018 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 7 मई 2016.