Jump to content

Wp/mag/भागलपुर

From Wikimedia Incubator
< Wp | mag
Wp > mag > भागलपुर
भागलपुर
चम्पा
चम्पापुरी
नगर
घण्टाघर
महर्षि मेँहीँ आश्रम
विक्रमशिला महाविहारके खण्डहर
 
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल.
निर्देशाङ्क: 25°15′N 87°0′E / 25.250°N 87.000°E / 25.250; 87.000निर्देशाङ्क: 25°15′N 87°0′E / 25.250°N 87.000°E / 25.250; 87.000
देस  भारत
राज्य बिहार
मण्डल भागलपुर
सरकार
  प्रकार नगरनिगम
  अङ्ग भागलपुर नगरनिगम
  महापौर बसुन्धरा लाल (भाजपा)
  नगर आयुक्त नितिन कुमार सिंह (आइएएस)
क्षेत्रफल २१८.२८ किमी (Formatting error: invalid input when rounding वर्गमील)
उन्नतान्श ५२ मी (Formatting error: invalid input when rounding फीट)

भागलपुर बिहार राज्यके एगो नगर हे । गङ्गाके तटे बसल ई एगो अत्यन्त प्राचीन नगर हे । पुराण आउ महाभारतमे ई क्षेत्रके अङ्ग प्रदेशके भाग मानल गेलहे । भागलपुरके निकटे स्थित चम्पानगर महान पराक्रमी शूरवीर कर्णके राजधानी मानल जाइत रहल हे । ई बिहारके मैदानीक्षेत्रके अन्तिम सिरा आउ झारखण्ड आउ बिहारके कैमूरके पहाड़ीके मिलन स्थल हे । भागलपुर रेशमके व्यापारला विश्वविख्यात रहल हे, तसर रेशमके उत्पादन अखनियो हियाँके ढेर परिबारके रोजी रोटीके श्रोत हे । बर्तमान समयमे भागलपुर हिन्दु मुसलमान दङ्गा आउ अपराधके चलते समाचारमे रहल हे । हियाँ एगो बिमानस्थलो हे जे अखनि चालू न हे । हियाँके निकटतम बिमानपत्तन गया आउ पटना हे । रेल आउ सड़कमार्गोसे ई नगर अच्छा तरह जुड़ल हे ।

प्राचीन कालके तीन प्रमुख विश्‍वविद्याल यथा तक्षशिला, नालन्‍दा आउ विक्रमशिलामे से एगो विश्‍वविद्यालय भागलपुरेमे हलै जेकरा हमनी विक्रमशिलाके नामसे जानहियै । पुराणमे वर्णित समुद्र मन्थनमे प्रयुक्‍त मथान अर्थात मन्दराचल आउ मथानीमे लपेटेला जे रस्सी प्रयोग कैल गेलैहल ऊ दूनो उपकरण हियेँ विद्यमान हे आउ आज एकर नाम तीर्थस्‍थ‍लके रूपमे हे बासुकीनाथ आउ मन्दर पर्वत

पवित्र गङ्गानदीके जाह्नवीके नामोसे जानल जाहे । जौन स्‍थाने गङ्गाके ई नाम देल गेलै ओकरा अजगैवी नाथ कहल जाहे ई तीर्थो भागलपुरेमे हे ।

भागलपुरके "रेशम नगरी" के रूपोमे जानल जाहे, काहेकि हियाँपर मुख्यरूपसे टूसर रेशमके सिल्क उत्पादन कैल जाहे ।

इतिहास

[edit | edit source]

बीतल समये भागलपुर भारतके दस बेस नगरमे से एक हलै । आजके भागलपुर रेशम नगरीके रूपोमे जानल जा हे । एकर इतिहास बड़ी पुराना हे । भागलपुरके (ईसा पूर्व ५मा शताब्दी) चम्पावतीके नामसे जानल जा हलै । ई ओह काल हलै जखनि गङ्गाके मैदानी क्षेत्रमे भारतीय सम्राटके वर्चस्‍व बढ़ैत जाइत हलै । अङ्ग १६ महाजनपदमे से एक हलै जेकर राजधानी चम्पावती हलै । अङ्ग महाजनपदके पुराना समयमे मलिनी, चम्‍पापुरी, चम्‍पा मलिनी, कला मलिनी आदि आदि नामसे जानल जा हलै ।

अथर्ववेदे अङ्ग महाजनपदके अपवित्र मानल जा हे, जखनिकि कर्ण पर्वे अङ्गके एक ऐसन प्रदेशके रूपमे जानल जा हलै जन्ने पत्‍नी आउ लैकनके बेचल जा हलै । ओहैँ दोसरा दन्ने महाभारतमे अङ्ग (चम्‍पा) के एक तीर्थस्‍थलके रूपमे पेश कैल गेलै हे । ई ग्रन्थके अनुसार अङ्ग राजवंशके संस्‍थापक राजकुमार अङ्ग हलन । जखनिकि रामयाणके अनुसार ई ओह स्‍थान हे जन्ने कामदेव अपन अङ्गके काटलन हल ।

सम्बन्धित लेख

[edit | edit source]

सन्दर्भ

[edit | edit source]
  1. "Welcome to Bhagalpur Municipal Corporation(BMC)". bhagalpurnagarnigam.in. अभिगमन तिथि 22 नवम्बर 2020.
  2. "Geographic coordinates of Bhagalpur, India. Latitude, longitude, and elevation above sea level of Bhagalpur". Dateandtime.info. मूलसे 11 मई 2018 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 7 मई 2016.