Wp/mag/वैशाली मण्डल
| वैशाली मण्डल 𑒫𑒻𑒬𑒰𑒪𑒲 𑒧𑒝𑓂𑒛𑒪 𑂫𑂶𑂬𑂰𑂪𑂲⸱𑂧𑂝𑂹𑂙𑂪 वैशाली जिला | |
|---|---|
| बिहारके मण्डल | |
| देश | |
| राज्य | |
| प्रमण्डल | तिरहुत |
| स्थापनी | १० दिसम्बर १९७२ |
| मुख्यालय | हाजीपुर[1] |
| सरकार | |
| • शिक्षाविद् | श्री राजदेव राय |
| • लोकसभा निर्वाचन क्षेत्र | हाजीपुर, वैशाली |
| • विधानसभा निर्वाचनक्षेत्र | हाजीपुर, लालगञ्ज, वैशाली, महुआ, राजा पाकर, राघोपुर, महनार, पातेपुर |
| क्षेत्रफल | |
| • कुल | 2,036 किमी2 (786 वर्ग मील) |
| उन्नतांश | 51 मी (167 फीट) |
| जनसङ्ख्या (2011) | |
| • कुल | ३४,९५,०२१ |
| • घनत्व | 1,717/किमी2 (4,446/मील2 ) |
| जनसाङ्ख्यिकी | |
| • साक्षरता | ६६.६०% |
| • लिङ्गानुपात | १.८९५ ♂/♀ |
| भाषा | |
| • आधिकारिक | हिन्दी |
| • अतिरिक्त आधिकारिक | उर्दू |
| • क्षेत्रीय | मैथिली, बज्जिका |
| समयमण्डल | युटिसि+०५:३० (भा मा स) |
| पिनकोड | 8441xx (वैशाली)[2] |
| मुख्य राजमार्ग | रा रा २२, [डराष्ट्रिय राजमार्ग ३१ (भारत) |
| एचडीआइ (२०१६) | |
| जालस्थल | Official website |
बैसाली मण्डल या वैशाली मण्डल (वैशाली जिला; बज्जिका/मैथिली: 𑒫𑒻𑒬𑒰𑒪𑒲 𑒧𑒝𑓂𑒛𑒪) बिहार राज्यके तिरहुत प्रमण्डलके एगो मण्डल हे । मुजफ्फरपुरसे अलगे होके १२ अक्टुबर् १९७२ के बैसाली एगो अलग मण्डल बनलै । बैसाली मण्डलके मुख्यालय हाजीपुरमे हे । बज्जिका आउ मगही हियाँके मुख्यभाषा हे । ऐतिहासिक प्रमाणके अनुसार वैशालियेमे बिश्वके सबसे पहिला गणतन्त्र कायम करल गेलहल । बैसाली मण्डल भगवान् महाबीरके जनमस्थली होवेके चलते जैनधर्मके मतावलम्बीला एगो पवित्र नगरी हे । भगवान् बुद्धके ई धरतीपर तीन बेर आगमन होलै । भगवान् बुद्धके समय सोलह महाजनपदमे बैसालीके स्थान मगहके समान महत्त्वपूर्ण हल । ऐतिहासिक महत्त्वके होवेके अतिरिक्त आज ई मण्डल राष्ट्रिय स्तरके कई सन्स्थान आउ केला, आम आउ लीचीके उत्पादनोला जानल जाहे । हिँया एगो प्रसिद्ध बरैला झील हई जेकि २६३ एकड़मे फैलल हे ।
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ "District headquarter of Vaishali". मूलसे 17 May 2021 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 3 जून 2021. vaishali.nic.in
- ↑ Vaishali
- ↑ "Development of Human Development Index at District Level for EAG States" (PDF). March 2016. मूलसे 2 जून 2021 के पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि 31 May 2021.