Wp/rki/မောင်တောမြို့
မောင်တောမြို့ရေ မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ဘက်အစွန် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် တည်ဟိရေ မြို့ဖြစ်၍ မြန်မာနိုင်ငံနန့် ဘင်္ဂလားဒေ့်ရှ်နိုင်ငံ နယ်စပ်တွင်ဖြစ်ရေ။ နတ်မြစ်ဧ့ အရှေ့ဘက်ကမ်းတွင် တည်ဟိရေ။ လူဝင်လူထွက် စစ်ဆေးရာတွင် အရီးပါ အရာရောက်ရေ ဆိပ်ကမ်း ဖြစ်ဧ့။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အတွင်းက အရီးပါရေ စခန်းတစ်ခု ဖြစ်ခရေ။
သမိုင်းအကျဉ်း[edit | edit source]
ယခင် ဗြိတိသျှအစိုးရလက်ထက်တွင် ဦးမောင်တောဆိုသူအား မြို့ဝန်အဖြစ်ခန့်ထားအုပ်ချုပ်ခရာမှ မောင်တောမြို့ဟု ခေါ်တွင်ရေဟုလည်းကောင်း၊ နတ်မြစ်အတွင်းသို့ စီးဝင်လျက်ဟိသည့် တပ်ချောင်းအနီး စစ်ရီးစစ်ရာအချက်အချာကျသည့် မုံတောအရပ်တွင်တပ်ချခပြီး အဆိုပါဒေသသို့ လူတိအခြေချနီထိုင်လာကတ်သဖြင့် မုံတောမှ မောင်တောဟု အမည်တွင်လာရေ ဟုလည်းကောင်း ဆိုကတ်ရေ။
အင်္ဂလိပ်မြန်မာ ပထမစစ်ပွဲတွင် မြန်မာတပ်မှ ဗိုလ်မောင်တော တပ်စွဲခ၍ မောင်တောဟု အမည်ရလာရေ။ မြို့ပေါ်ဧရိယာ ၁.၈၇ စတုရန်းမိုင် (၄.၈ စတုရန်း ကီလိုမီတာ) ဟိရေ။[၂] မြို့ပေါ်လူဦးရေမှာ ၃၄၀၂၄-ဖြစ်ပြီး မြို့နယ်တစ်ခုလုံးဧ့ လူဦးရေမှာ ၅.၂ သိန်းကျော် ဟိရေ။ ရခိုင်ပြည်နယ် တစ်ခုလုံးတွင် လူဦးရေ အထူထပ်ဆုံး မြို့နယ်တစ်ခု ဖြစ်ကာ ဘင်္ဂါလီအတိစု နီထိုင်ရေ။ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် လူဦးရေတိုးပွားမှု အမြင့်ဆုံးဒေသ ဖြစ်ရေ။ မြို့ပေါ် သောက်သုံးရေအတွက် မြို့အရှေ့ဘက် သုံးမိုင်တွင် တောင်ကြောတစ်ဖက်ပိတ် ဆည် ဟိရေ။[1]
လွတ်လပ်ရီးရပြီးနောက် မောင်တောမြို့ရေ စစ်တွေခရိုင်တွင် ပါဝင်ခပြီး ၁၉၆၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နိ့မှ ၁၉၆၄ ခုနှစ်အထိ မေယုနယ်ခြားခရိုင်တွင် ပါဝင်ခရေ။
တည်နီရာနန့် အကျယ်အဝန်း[edit | edit source]
မောင်တောမြို့နယ်ရေ မြန်မာနိုင်ငံဧ့ အနောက်ပိုင်းတွင်တည်ဟိတည်ဟိပြီး မောင်တောခရိုင်ဧ့ ရုံးစိုက်ရာမြို့လည်းဖြစ်ရေ။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ နန့် မိုင်ပေါင်း (၁၆၈)မိုင် ထိစပ်နီရေ နယ်စပ်မြို့ဖြစ်ရေ။ နတ်မြစ်မြစ်ရေ မြောက်မှတောင်သို့ နယ်ခြားမြစ် အဖြစ်စီးဆင်းလျက်ဟိရေ။ အရှေ့လောင်ဂျီတွဒ် ၉၂ံ ၂၂'ဝ" မှ မြောက်လတ္တီတွဒ် ၂ဝံ ၄၉' ဝ" အကြား တည်ဟိရေ။ မောင်တောမြို့ဧ့ အရှေ့ဘက်တွင် ဘူးသီးတောင်မြို့၊ တောင်ဘက်တွင် ရသေ့တောင်မြို့ နန့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်၊ အနောက်ဘက်တွင် နတ်မြစ်နန့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ မြောက်ဘက်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရို့ ဟိကတ်ရေ။ ဧရိယာစတုရန်းမိုင်ပေါင်း(၅၈၂.၉၂)မိုင် ကျယ်ဝန်းရေ။ အရှေ့အနောက် (၈.၁၄)မိုင်ကျယ်ပြန့်ပြီး တောင်မြောက် (၇၂)မိုင်ရှည်လျားရေ။ ၂၀၀၈ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ လေးသိန်းနီးပါး ဟိနီပြီ ဖြစ်ရေ။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်ထက် ပျမ်းမျှ (၁၀)ပေခန့် မြင့်ရေ။ မောင်တောမြို့တွင် ရခိုင်၊ ဒိုင်းနက်၊ မြို၊ သက်၊ မရမာကြီး၊ ကမန်၊ ဗမာ၊ ချင်းနန့် ဘင်္ဂါလီလူမျိုးတိနီထိုင်လျက်ဟိရေ။ [2][3][4]
မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တိ[edit | edit source]
ရာသီဥတု[edit | edit source]
မောင်တောမြို့ရေ ကမ်းရိုးတန်းဒေသဖြစ်ရေကြောင့် မုတ်သုံရာသီဥတုမျိုးဟိရေ။ ပူအိုက်စွတ်စိုရေ ရာသီဥတုဟိပြီး အပူဆုံးလမှာ မေလဖြစ်ပြီး အအေးဆုံးလမှာ ဇန်နဝါရီလဖြစ်ရေ။ တစ်နှစ်ကေ မိုးရေချိန် ၁၇၃ လက်မခန့်ရွာရေ။ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရီး
၁။ မောင်တော-ဘူးသီးတောင်လမ်း
မောင်တောမြို့ မှ ဘူးသီးတောင်မြို့ သို့ (၁၆)မိုင်ကွာဝေးပြီး ရာသီမရွေးလားလာနိုင်ရေ။ ဘူးသီးတောင်မြို့ မှတဆင့် စစ်တွေမြို့သို့ သင်္ဘော၊ အမြန်လျှပ်ပြေးရေယာဉ်ဖြင့် လားလာနိုင်ရေ။ မောင်တောမြို့ မှ စစ်တွေမြို့ သို့ (၉၆)မိုင်ကွာဝေးရေ။
၂။ မောင်တော-အလယ်သံကျော်-အငူမော်လမ်း
မောင်တော မှ အလယ်သံကျော်သို့ (၁၂)မိုင် (၆)ဖာလုံဟိပြီး ရာသီမရွေးလားလာနိုင်ရေ။ အလယ်သံကျော် မှ အငူမော်သို့ (၄၉)မိုင် (၂)ဖာလုံဟိပြီး မြေသားလမ်းဖြစ်ရေ။ အငူမော်မှာ စစ်တွေမြို့ဧ့တစ်ဖက်ကမ်း မေယုမြစ်ဝတွင်ဟိရေ။ စစ်တွေ မှ အငူမော်သို့ ကူးရို့မော်တော်ငယ်တိဖြင့် လားလာနိုင်ရေ။
၃ ။မောင်တော-ကြိမ်ချောင်း-အောင်သပြေလမ်း
မောင်တော မှ ကြိမ်ချောင်း သို့ (၂၀)မိုင် (၃)ဖာလုံဟိပြီး ရာသီမရွေးလားလာနိုင်ရေ။ ကြိမ်ချောင်း မှ အောင်သပြေသို့ (၂၃)မိုင် (၅)ဖာလုံဟိသည့် မြေသားလမ်းဖြစ်ရေ။
၄။ မောင်တော-ကြိမ်ချောင်း-တောင်ပြိုလမ်း
မောင်တော မှ ကြိမ်ချောင်း၊ ကြိမ်ချောင်း မှ တောင်ပြိုလက်ဝဲမြို့သို့ (၂၀)မိုင် (၅)ဖာလုံ ဟိရေ။
မြို့တွင်းအဓိကလမ်းတိမှာ လမ်းမကြီး(မင်းဗာကြီးလမ်း)၊ ဦးဥတ္တမလမ်း ရို့ဖြစ်ရေ။
ဒေသထွက်ကုန်တိနန့်စီးပွားရီး[edit | edit source]
မောင်တောမြို့ရေ နယ်စပ်မြို့ဖြစ်ရေနန့်အမျှ တစ်ဘက်နိုင်ငံနန့် ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်မှု စည်ကားရေမြို့ဖြစ်ရေ။ မြို့နယ်လူတိမှာ စိုက်ပျိုးရီးလုပ်ငန်း၊ကုန်ရေပွဲစားလုပ်ငန်း၊ ပင်လယ်ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနန့် ရေငံပုစွန်မွေးမြူရီးလုပ်ငန်းတိ လုပ်ကိုင်ကတ်ရေ။ ဒေသထွက်ကုန်တိမှာ ငါး၊ငါးပိ ငါးခြောက်၊ စပါး၊ သီဟိုသရက်၊ သရက်၊ တညင်း၊ ရော်ဘာ၊ ငရုတ်၊ ငရုတ်ကောင်း၊ ကျွန်းသစ်၊ ရော်ဘာ၊ မဟော်ဂနီ၊ ပျဉ်းကတိုးနန့် သစ်အမျိုးမျိုးရို့ ဖြစ်ရေ။ ဒေသထွက်ကုန်တိကို အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ နန့် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ တင်ပို့ရောင်းချရေ။
ထင်ရှားရေနီရာတိ[edit | edit source]
ကိုးကား[edit | edit source]
မောင်တောမြို့နယ် ဒေသဆိုင်ရာအချက်အလက်များ
မြို့တော်: စစ်တွေမြို့ မြို့နယ်ပေါင်း : (၁၇) မြို့နယ် | ||
| ခရိုင်ရုံးစိုက်ရာမြို့များ |  | |
| စစ်တွေခရိုင် (၄) မြို့နယ် | ||
| မောင်တောခရိုင် (၂) မြို့နယ် | ||
| ကျောက်ဖြူခရိုင် (၂) မြို့နယ် | ||
| သံတွဲခရိုင် (၂) မြို့နယ် | ||
| အမ်းခရိုင် (၁) မြို့နယ် | ||
| တောင်ကုတ်ခရိုင် (၂) မြို့နယ် | ||
| မြောက်ဦးခရိုင် (၄) မြို့နယ် | ||
| မြို့များ |
| |
