Wp/rki/ကျောက်ဖြူခရိုင်
ကျောက်ဖြူခရိုင် | |
|---|---|
 ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းတည်နီရာ | |
| နိုင်ငံ |  Burma |
| မြန်မာနိုင်ငံဧ အုပ်ချုပ်ရီးနယ်မြေဒေသတိပြည်နယ် | ရခိုင်ပြည်နယ် |
| မြို့နယ်ပေါင်း | ၂ |
| မြို့တော် | ကျောက်ဖြူမြို့ |
| Population Template:Nbsp(၂၀၁၄) | ၄၃၉၆၇၄ |
| Time zone | UTC+6:30 (မြန်မာစံတော်ချိန်) |
ကျောက်ဖြူခရိုင်ရေ မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ပါဝင်ရေ ခရိုင်တစ်ခုဖြစ်ဧ့။ ကျောက်ဖြူခရိုင်တွင် ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ဟန်းတားပင်လယ်အော် မအီချောင်းအထိ ရှည်လျားရေ ကမ်းမြှောင်ဒေသအပြင်၊ ထိုကမ်းရိုးတန်းဧ့ အနောက်ဘက်ဟိ ရမ်းဗြဲကျွန်းနန့် ကျွန်းငယ်ပေါင်း မြောက်မြားစွာရို့ ပါဝင်လီရေ။
ပထဝီဝင်[edit | edit source]
နယ်နိမိတ်အားဖြင့် မြောက်ဘက်တွင် စစ်တွေခရိုင်၊ အရှေ့ဘက်တွင် ရခိုင်ရိုးမတောင်တန်း၊ တောင်ဘက်တွင် သံတွဲခရိုင်၊ အနောက်ဘက်တွင် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ရို့ တည်ဟိဧ့။ ကျောက်ဖြူခရိုင်ဧ့ မြောက်ပိုင်းနန့် အရှေ့ပိုင်းမှာ တောတောင်တိ ထူထပ်လျက် တောပိုင်း၌မူ မြစ်ငယ်ချောင်းငယ်တိစွာရို့ရေ တစ်ခုနန့်တစ်ခု ယှဉ်ကပ် စီးဆင်းလျက် ဟိကတ်လီရေ။ ကမ်းရိုးတန်းနန့် ရမ်းဗြဲကျွန်းအကြားတွင် ကျွန်းငယ်ကလေးပေါင်း တိစွာဟိအတွက်နန့် အရှေ့မြောက်ဘက်ဟိ ကျောက်ဖြူ သင်္ဘောဆိပ်ကမ်းကို သဘာဝအနိန်နန့် လုံခြုံစီရေ။ ကျောက်ဖြူခရိုင်ရေ အရှေ့ဘက်တွင် မင်းဘူးခရိုင်နန့် နယ်နမိတ်ချင်း စပ်လျက်ဟိကေလည်း ရခိုင်ရိုးမ တောင်ကြီး ခြားလျက် ဟိရေကြောင့် ကူးသန်းဆက်သွယ်ရန် အလွန်ခဲခက်ဧ့။ ထိုရိုးမတောင်တန်းကို ဖြတ် ကျော်သည့် တောင်ကြား လမ်းထွက်ပေါက် ၂ ခုသာဟိရာ ယင်းရို့မှာ ဒလက်နန့် အမ်းတောင်ကြားလမ်းတိ ဖြစ်ကတ်ဧ့။ ဒလက်နန့် အမ်းတောင်ကြားလမ်းမှာ ဖြတ်သန်းရန် အတော်ပင်ခက်ခဲဧ့။ အမ်းတောင်ကြားလမ်းမှာမူ ပင်လယ်ပြင်အထက် ပေပေါင်း ၄၆၆၄ အထိ မြင့်ကေလည်း နွားလှည်းတိပင် ဖြတ်ကျော်နိုင်လီရေ။ ဒလက်မြစ်တွင် ဒလက်ရွာအထိ၊ အမ်းမြစ်တွင် အမ်းမြို့အထိ လှေတိဖြင့် ဆန်တက်နိုင်ဧ့။ ကျွန်းတိတွင် ချောင်းငယ်မြောင်းငယ်တိ ဟိ၍ လှေငယ်တိဖြင့် လားလာနိုင်ဧ့။ ကုန်းလမ်းခရီး၌ကား လမ်းပန်း အဆက်အသွယ် ကောင်းစွာ မဟိချေ။ ခရိုင်အတွင်းဟိ တောင်ကုန်းတိပေါ်တွင် သစ်တောကြီးတိဟိ၍ ပျဉ်းကတိုး၊ ကညင် စသည့်သစ်ကြီးတိနန့် ဝါးတောကြိမ်တောတိ ဖြစ်ထွန်းရေ။
စီးပွားရီး[edit | edit source]
ခရိုင်သစ် ဖွင့်စအခါက ခရိုင်တစ်ခုလုံးတွင် တောတောင် ထူထပ်လှအတွက်နန့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရန် နီရာတိစွာ မဟိလှချေ။ ဝီရိယကောင်းသူတိသာ တောကြီးတိကို ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းကာ တာတမံတိ ဆည်ဖို့ပနာ အသင့်အတင့် စိုက်ပျိုးကတ်ဧ့။ ဂုအခါတွင်မူကား တစ်ခရိုင်လုံး ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းပြီးကေ လယ်ယာပြုပြင် စိုက်ပျိုးလာခကတ်အတွက်နန့် မြေပြန့်လွင်ပြင်တိတွင် လယ်တိအနှံ့အပြား ဟိနီပေပြီ။ ယကေလည်းသော ခရိုင်နယ်နိမိတ် အကျယ်အဝန်းနန့် နှိုင်းစာကေ လယ်ကွက်တိ နည်းပါးရေဟု ဆိုရပေမည်။ မြေပြန့်လွင်ပြင်ဖြစ်ရေ မာန်အောင်ကျွန်း၌မူ ဆန်စပါး ကောင်းစွာဖြစ်ထွန်းသဖြင့် ကျောက်ဖြူခရိုင်တွင် စပါးအကောင်းဆုံးနန့် အတိဆုံး ထွက်ရာဒေသ ဖြစ်ရေ။ မြေပုံမြို့နယ်၌ မြစ်ရေရောက်ဟိရာ ကမ်းစပ်မြေတိကို ခုတ်ထွင်တိုးချဲ့၍ ရေကာဆည်ကြီးတိ ပြုလုပ်ကာ စပါးတိ စိုက်ပျိုးလေ့ဟိရေ။ ပြည်တော်သာ စီမံကိန်းတိအရ ကျောက်ဖြူ ခရိုင်အတွင်း၌ ဆည်ကတုတ်တိ ပြုလုပ်ကာ စပါးစိုက်ပျိုးရီးကို အထူးကြိုးပမ်းလျက်ဟိအတွက်နန့် ရှေ့နှစ်တိတွင် စပါးတိ ပိုမိုထွက်ဟိလာဖို့ ဖြစ်လီရေ။ မြေအိုးမြေခွက်လုပ်ငန်း၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနန့် စက္ကူထီး လုပ်ငန်းတိ အသင့်အတင့်ဟိဧ့။ အခြားထင်ရှားရေ လုပ်ငန်းတိမှာ ပိုးထည်ခြည်ထည်တိ ရက်လုပ်ခြင်း၊ ကြံသကာချက်ခြင်း၊ ဆားချက်ခြင်းရို့ ဖြစ်ဧ့။ ခရိုင်အတွင်း စိုက်ပျိုးရဟိရေ သီးနှံတိမှာ ဆန်စပါး၊ ကြံ၊ ဝါဂွမ်း၊ ပိုက်ဆံပင်၊ ဆေး၊ ကွမ်း၊ ဓနိ၊ ငရုတ်၊ နှမ်း၊ မြေပဲ၊ ကြက်သွန်နန့် အုန်းတိ ဖြစ်ကတ်ဧ့။ ကျောက်ဖြူခရိုင်အတွင်းမှ ထွက်ရေ မာန်အောင်ဆေး၊ ဂန့်ဂါဆားနန့် ရဲကျွန်းကြက်သွန်ရို့မှာ ထင်ရှားရေထွက်ကုန်တိဖြစ်ပနာ ရခိုင်တိုင်းအနှံ့အပြားသို့ တင်ပို့ ရောင်းချရရေ။
ခရိုင်အတွင်းတွင် ပါဝင်ရေမာန်အောင်ကျွန်း၌ တောင်နီ သို့မဟုတ် မြေနီတောင်ခေါ် နဂါးပွက်တောင် တစ်လုံးဟိဧ့။ ထိုတောင်မှာ မီးတောင်ကဲ့သို့ ချော်ရည်မထွက်ဘဲ ရွံ့တိထွက်ဧ့။ ကျောက်ဖြူခရိုင်၌ ရေနံလည်း အနည်းငယ်ရဧ့။
ပွဲတော်တိ[edit | edit source]
ကျောက်ဖြူခရိုင်တွင် ရခိုင်၌ ရှေးအစဉ်အလာအားဖြင့် ထင်ရှားခရေ ရထားပွဲခေါ် ပွဲတော်တစ်ခု ကျင်းပလေ့ဟိရေ။ ရထားပွဲမှာ မြန်မာပြည်မကြီးတွင် ခေတ်စားလျက်ဟိရေ လွန်ပွဲနန့် သဘောချင်း တူညီရေ။ ရထားပွဲကျင်းပခြင်းဧ့အလိုကား မိုးကောင်းစေရန်နန့် သီးနှံစပါးတိ ဖွံ့ဖြိုးဖြစ်ထွန်းစေရန်ဖြစ်ရေ။
ကျင်းပပုံမှာ ဘီးလေးဘီးတပ်ထားရေ ရထားငယ်တစ်ခု ပေါ်တွင် ရထားဧ့ ရှေ့နန့်နောက်ဖက်တိတွင် လွန်ကြိုး တစ်ချောင်းစီ ချည်ထားရရေ။ လွန်ပွဲတိ ကျင်းပသကဲ့သို့ ရထားကို တစ်ဖက်နန့်တစ်ဖက် အနိုင် ဆွဲကတ်ရေ။ ရထားဆွဲရေအခါ အတီးအမှုတ် အကျွေးအမွေးတိပါ ပါဝင်သဖြင့် ပိုမိုစည်ကား သိုက်မြိုက် လှပေရေ။ ရထားပွဲသဘင်ကို နှစ်စဉ်တပို့တွဲ လဆန်း ၁၄ ရက်နိ့ ညဉ့်မှ လပြည့်ကျော်တရက်နိ့ညဉ့်အထိ ကျင်းပလေ့ဟိရေ။ တတိယညဉ့်ဖြစ်ရေ နောက်ဆုံးနိ့၌ ရထားကို မီးရှို့၍ ပွဲအပြီးသတ်လေရေ။
ကျောက်ဖြူမြို့ပေါ် နန့် ကျောက်ဖြူခရိုင်အတွင်းယခုအခါ ရထားပွဲသဘင်ကို အနှံ့အပြား ဆင်ယင်ကျင်းပမြဲ ကျင်းပလျက်ဟိပေရေ။ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၉၅ဝ ခန့်တွင် ရခိုင်ဘုရင် မင်းရာဇာကြီးဧ့ သားတော် မင်းခမောင်းနန့်အတူ ဟံသာဝတီ နီပြည်တော်တွင် ဟိနီရေ ရခိုင်စာဆိုတော် ဥက္ကာပျံရေ ရထားသဘင်နန့် စပ်လျဉ်း၍ မင်းခမောင်းထံသို့ ဆက်သွင်းရေ ဆယ့်နှစ်ရာသီရတုတွင်-
ရာသီကုံလွဲ၊ တပို့ထွေးရေ၊
လွန်းပွေပင်၊ ပျော်ရွှင်လုရတ်မြေ။
ရထားသဘင်၊ နှစ်စဉ်ငယ်ငင်ရေ၊
သောင်းခွင် ဤလုပြည်ထက်။
ရွှင်ပျော်ဖွေလူရို့၌
ရာဇဌာနေ၊ မင်းနေပြည်ဝယ်၊
ထိုထိုဇနပုတ်၌၊ ကျူးသံရိုက်
ထိန့်ထိန့်ဆူ၊ သမုတ္ထရာ၊ ယမုန္နာရေ၊
သီဒါချောင်းခြားထူခ။
စရေဖြင့် ဖွဲ့ဆိုထားလေရေ။
ပါဝင်ရေမြို့နယ်တိ[edit | edit source]
ကျောက်ဖြူခရိုင်တွင် ပါဝင်ရေ မြို့နယ်တိနန့် မြို့တိမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ရေ။[1]
၂၀၂၂ခုနှစ် ဧပြီလ (၃၀)ရက်နိ့တွင် ကျောက်ဖြူခရိုင်အတွင်းမှ အမ်းမြို့နယ်အား အမ်းခရိုင်အဖြစ်သို့လည်းကောင်း၊ မာန်အောင်မြို့နယ်အား တောင်ကုတ်ခရိုင်အတွင်းသို့လည်းကောင်း ပြောင်းလဲဖွဲ့စည်းခရေ။
ပထဝီဝင်အနီအထား[edit | edit source]
ကျောက်ဖြူခရိုင်ရေ စတုရန်းမိုင်ပေါင်း ၄၇၉၃ ခန့် ကျယ်ဝန်း၍ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၄၃၉,၆၇၄ ဟိလေရေ။[2]
ကိုးကား[edit | edit source]
မြို့တော်: စစ်တွေမြို့ မြို့နယ်ပေါင်း : (၁၇) မြို့နယ် | ||
| ခရိုင်ရုံးစိုက်ရာမြို့များ |  | |
| စစ်တွေခရိုင် (၄) မြို့နယ် | ||
| မောင်တောခရိုင် (၂) မြို့နယ် | ||
| ကျောက်ဖြူခရိုင် (၂) မြို့နယ် | ||
| သံတွဲခရိုင် (၂) မြို့နယ် | ||
| အမ်းခရိုင် (၁) မြို့နယ် | ||
| တောင်ကုတ်ခရိုင် (၂) မြို့နယ် | ||
| မြောက်ဦးခရိုင် (၄) မြို့နယ် | ||
| မြို့များ |
| |
