Wp/wal/Toophphiyaa Adaale Olaa

Toophphiyaa haydaa

---

Beni haydaa

• Haydaappe kase
• Daamoota

Giddo Wodiyaa

• Akisuume
• Zaaguwe
• Solomana Kawotettaa

Ooratta haydaa doometta

• Adaale Olaa
• Oroomuwa qaattaa (16^tta-17^tta xeetu layttaa)
• Otomaanee Toophphiyaa oyqettaa 16^tta xeetu layttaa
• Gonddare Wodiyaa
• Kawotu Wodiyaa

Zammaana haydaa

• Issippe shiishuwaa
• Koyiro Xaaliyanne Toophphiyaa Olaa
• Koyiro Zammaanissuwa
• Na"antto Xaaliya Olaa
• Xaaliya Arshsho Afriqqaa
• Arshsho Afriqqaa Denttettuwaa
• Geema Olaa
• Naa"antto Zammaanissuwa
• Ertera Federesheeniya
• Ertera la"atettaa olaa
• Ogaadeene Olaa
• Toophphiyaa Qaattaa
• Erteranne Toophphiyaa Olaa

Mata wode haydaa

• Toophphiyaa Dere Dooruwaa
• Ogaadeene Olaa
• Sumaaliya olaa
• Toophphiyaa Karssikarssaa
• Toophphiyaa So Giddo Olaa 2010-ha'i
  • Tigire olaa
  • Geedio-Guji olaa
  • Geedio-Oroomiya
  • Oroomiya-Sumaaliya Olaa
  • Afaariya-Sumaaliya Olaa
  • Benishangul-Gumuze Olaa

Toophphiyaa Adaale Olaa woykko Abiisiniyaa Adaale Olaa, Arabattuwan "Futuḥ al-Ḥabash" (Arabic: فتوح الحبش, Abiisiniyaa oyiqqanawu), geetettiyogan erettiyagee kiristiyaane Toophphiyaa Kawotettaanne haaruwaa giddon polettida olaa karssikarssaa. Isilaama Adaale sulxxaneet 1529M.L. ppe 1543 M.L. kiristiyaane Toophphiyaa wotaadarati Amaaraara gayttidaaga gididi hegaappe simmidi ba baggata Tigire yeletanne Agawu dere asaanne olay polettin, amarida xeetu Porchugaale olanchatun maadettoosona. Adaale olay karssikarssaa doomettaappe doommidi walakettidaageeti, Haraar (kase Harla), Somaali, Afaar, Arggobbaa, Hadya, Turkke nne Arabe olaa miishshaa gixxidaageeta. Naa"u baggatikka Maaya miishshan olettiyageeta be'idosona.