Wt/zea/weêr
Zeêuws
[edit | edit source]Etymologie
[edit | edit source]- (verwêrienge): Verwant mee wêre, van Oergermaons *warjan.
- (gesneje schaepenbok): Over Middelnederlands weder en Oudnederlands wither van Oergermaons *wiþrus 'lam'. Verwant mee onder meêr Latijn vitulus 'kaolf' en wat vedder ok mee vetus 'oud'; oôrsproenkelek in de zin 'eên jaer oud'.
- (stand van de lucht): Over Middelnederlands weder en Oudnederlands *wedar van Oergermaons *wedra, uutendelienge Oer-Indo-Europees *uedʰros.
- (weera, vromme): Over Middelnederlands weder(e) en Oudnederlands withero van Oergermaons *wiþra. Van Oer-Indo-Europees *(d)ui-tero; 't eêste element beteikent 'tweê', 't tweêde 'n achtervoegsel wat-a 'n tegenstellienge angeeft (ziet ok achter, aor/ander, neêr).
- (vraegend biewoôrd): Ziet bie wae.
Omschrievienge
[edit | edit source]weêr
- verwêrienge, verdedigienge
- gesneje schaepenbok m
- veranderlijke situatie in d'n atmosfeer o
- Belbel, wat 'n weêr is 't toch vandaege!
- biewoord weera, nog 'n keêr
- biewoord trugge, vromme (ouwerwes, veraol in uutdruksels)
- wae, op welke plekke Goerees
- wêre (verschillende betêkenissen; ziet dae)
Uutspraek
[edit | edit source][ʋɪːr]
Afleiienge
[edit | edit source]Varianten
[edit | edit source]Opmerkienge: vò de varianten van weêr as vraegwoôrd, ziet bie wae.
Saemenstelliengen
[edit | edit source]Uutdruksels
[edit | edit source]- Z'n weêrtje è, goeie zin è
- Weêr doeë, j'n eige wêre
- In de weêr gae, vee doeë
- In de weêr gao as 'n nat bigge vreêd vee doeë Goerees
- Te vroeg in de weêr weze: 'n kind maeke vò de trouwe
- ʼIe is van aolle marten weêr, 'ie ei verstand van vee diengen
- ...b'aolve van de goeie
- ...b'aolve van de mart van deugd, 'ie weet vee, mae deuge doet 'n nie Flakkees
- ʼt Weêr breekt op, 't oôr minder weêr
- ʼt Is weêr van wil ik, zal ik, gin moôi en gin slecht weêr, wisselvaollig
- Weêr as woste (mae minder vet); gin weêr; weêr om 'n erfenisse te verdelen; netig weêr (Povlie); bol weêr (Schouwen-Duvelands); boag weêr (Goerees, Flakkees): slecht weêr
- Mee dit weêr zou je vò je plezier 'n kwartje vinde, moôi weêr
Aore spelliengen
[edit | edit source]Ontlêniengen in aore taelen
[edit | edit source]- stand van d'n atmosfeêr
- weer Neger'ollands
- wei Aucaons (uut 't 'Ollands?)
- wer Papiaments, Sranantongo
- weri Berbice-Nederlands
- weêra
Vertaeliengen
[edit | edit source]gesneje schaepenbok
stand van de lucht
weêra
|
Bronnen
[edit | edit source]- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1120-3
- K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 241-2
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'weer'
Omschrievienge
[edit | edit source]weêr
- kwarre in 't 'out Land-van-'Ulsters
- de meêste beteikenissen die-at 't woôrd in 't Zeêuws ok eit
Bronnen
[edit | edit source]- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1120