Wt/zea/schaep

Zeêuws

'n Kudde schaepen mee eên 'zwart' schaep.

Etymologie

Over Middelnederlands schaep (ouwer scaep) en Oudnederlands scāp van Oergermaons *skēpa. Buten de West-Germaonse taelen nie bekend; eên verklaerienge is at 't verwant is mee 't woôrd scheppe en oorsproenkelijk 'schepsel' beteikende.

Omschrievienge

schaep o

1. Even'oevige, 'erkouwende zoogbeêste (Ovis aries), die-a g'ouwe oort om z'n wolle en 'n bitje om z'n melk en vleis.
2. Schimmelziekte in erten Tools in Fluplands (Smerdiek)

Uutspraek

[sx̞ɛːp]

Verbugienge

meêrvoud schaepen, verkleinwoôrd schaepje

Saemenstelliengen

schaepebiele schaepeblomme schaepebocht schaepebraem schaepedôren

schaependrift schaepekaes schaepeschaere schaepestelle

schaepewachter schaopebeuter schaopebok schaopsperk

Uutdruksels

• ʼt Bin mae getelde schaepen, neemt 'r nie te vee van, 't is precies afgepast (van 'n traktaosie gezeid)
• ʼIe ei ok schaepen in de weie, 't kan 'im net zò goed gebeure
• Scheêr je schaepen, mae snie ze nie, pak nie te vee

N.B.: 't Nederlands ei vreêd vee uutdruksels mee schaepen. Welke daevan d'r ok in 't Zeêuws bestae, is nie dujelijk.

Beteikenisverwante woôrden

• ram, schaopebok
• oôi, beite
• lam
• wêre
• 'erder, schaoper

Dialectvarianten

• schaop Burgerzeêuws, Land-van-Axels, Land-van-Kezands
• schaèp Zuud-Bevelands

Ontlêniengen in aore taelen

Opmerkienge: De Burgerse variant schaop eit 'ier eêder an t'n grondslag gelege as de Boerse vurm schaep.

• sikabo Warau
• sjikapoe, shikápo Arowaks
• skaap, skap Neger'ollands
• skapu Berbice-Nederlands
• skapu Sranantongo
  • sikáfu, sikápu Saramaccaons

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 🐑, 🐏
• Afrikaons: skaap
• Araobisch: خَرُوف‎ (ẖarūf) m
• Braebants: schaop etc. (West-Braebants), skaop (Meierijs)
• Chinees (Mandarijn): 綿羊, 绵羊 (miányáng); 羊 (yáng)
• Duuts: Schaf o
• Frans: mouton m
• Westerlauwers Vries: skiep, skiip (plaeselijk) o
  • Hindeloopers: skeep
  • Eilanders: schiep
• Hindi: भेड़ (bheṛ) v, मेष (meṣ) m
• 'Ollands: schaap (modern Zuud-'Ollands), schaep (ouwerwes Zuud-'Ollands), skaep (Katwieks, Noôrdwieks, Zandvoôrts), scheep (Sliedrechts, Oud-Aalsmeers), skeep (Noôrd-'Ollands), schaop (Amsterdams, Utrechts), skaop (Volendams) o

• Iengels: sheep
• Ieslands: sauður m
• Japans: 羊, ヒツジ (ひつじ, hitsují)
• Latijn: ovis v
• Limburgs: sjaop, schaop (Noôrd- en West-Limburgs) o
• Nederlands: schaap o
• Nedersaksisch/Platduuts: schaop, skaop sjaop (West-Veluws), schoap o
• Oudgrieks: ὄϊς (oïs) m/v, πρόβατον (probaton) o
• Portugees: ovelha v
• Russisch: овца́ (ovtsá) v, ове́чка (ovétsjka) v
• Spaons: oveja v
• Swahili: kondoo kl. 9, 10
• West-Vlaems: schaop, sjchaop, sjaop, skaop (zuudoôstelijk), s'aop

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 819-20

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 201

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'schaap'