Wt/zea/waer

Zeêuws

Etymologie

• (vraegwoord): Over Middelnederlands waer en Oudnederlands wār van Oergermaons *hwar, uutendelienge van Oer-Indo-Europees kʷe-r: vraegpartikel mee locatief achtervoegsel; zodoende nog 't naeuwste verwant mee 'oe. Verwanten in vee aore taelgroepen, onder meêr 't Latijnse cūr wat 'waerom' betêkent.
• (werkelijk): Over Middelnederlands waer en Oudnederlands wār van Oergermaons *wēraz.
• (koôpgoed): Uut Middelnederlands ware, van Oergermaons *warō.

Omschrievienge

1. vraegend biewoord Op welke plekke - bievurm van wae; de geweune vurm in 't Flakkees
   • Waer is d'n 'ond? 'Ie moet 'r mee spoed uut!
2. Bengali, biewoord Echt, werkelijk, nie geloge of vergist; dikkels ok waere
   • Ik 'oorde gister da je verkêrienge ei mee eêntje van Stroskerke. Is dat waer?
3. zelfstandig naemwoôrd m Goed da je verkope kunt
   • An me joenk waeren ao je De Gruyter: tien persent en betere waer!

Uutspraek

[ʋɛːr], [̝βɛːr]

Verbugiengen

bievoegelijk naemwoord

• waere, waers partitieve genitief
• trappen van vergliekienge: waerder, 't waest

Dialectvarianten

• wae (ziet boven)
• waor Zeêuws-Vlaenderen

Saemenstelliengen

waer-a waer'eid waerneme

waerom waerschip

waerschoeë wae(r)van

Neffens waerom en waervan kan waer- mee ieder vòzessel ore gecombineerd. Dan kom in de plekke van 'vz + wat', 'n constructie die in 't Zeêuws (meêstentieds) nie kan.

Uutdruksels

• Da's gin waer!

Ontlêniengen in aore taelen

biewoord

• waar, wā, wa Neger'ollands
• war Skepi

bievoegelijk naemwoord

• waru Berbice-Nederlands
• waar, wā Neger'ollands

Vertaeliengen

werkelijk

• Araobisch: صَحِيح‎ (ṣaḥīḥ)
• Braebants: waor, waar (Bergs, Mechels), woer (Brussels), woor (Leuvens)
• Chinees (Mandarijn): 真 (zhēn)
• Duuts: wahr
• Frans: vrai
• Westerlauwers Vries: wier
• Hindi: ठीक (ṭhīk), सच (sac), सही (sahī)
• Iengels: true
• Japans: 真実の (しんじつの, shinjitsu-no), 本当な (ほんとうな, hontō-na)

• Latijn: vērus
• Limburgs: waor, woer
• Nederlands: waar
• Nedersaksisch/Platduuts: waor, woar
• Portugees: verdadeiro
• Russisch: ве́рный (vérnyj)
• Spaons: cierto, verdadero
• West-Vlaems: woare

Vò de beteikenisse 'op welke plekke': ziet bie wae.

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1105-7

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'waar'