Wp/kip/रामेछाप जिल्ला

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | kip
Wp > kip > रामेछाप जिल्ला

रामेछाप जिल्ला नेपालला जनकपुर अञ्चलल परिने तोबो जिल्ला सा। आओ जिल्ला नेपालला मध्यमाञ्चल विकास क्षेत्र, जनकपुर अञ्चलल अवस्थित तोबो दुर्गम पहाडी जिल्ला सा। राजधानीसमेत रहिउ मध्यमाञ्चल विकास क्षेत्रला १९औं जिल्लाल परिने रामेछाप सेवा सुविधाए हिसावल तोबो विकट क्षेत्र सा। राजधानी छुआे काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला, चीनस सीमा जोडिसिउ दोलखा सन ओखलढुङ्गा जिल्ला सन तराई छुआे सिन्धुली जिल्लाए खारला १,५४६ वर्ग किलोमिटरए आआे जिल्ला पर्याप्त श्रोत सन साधन टाडे पनि उपेक्षित अवस्थाल ज ले। रामेछापलाई सोँ लालए जिल्ला गार्डे पनि सरिसिने डोसि। नेपाली साहित्यला प्रथम शहीद सुब्बा कृष्णलाल अधिकारी, शहीद गङ्गालाल श्रेष्ठ सन नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीला संस्थापक महासचिव पुष्पलाल श्रेष्ठए जन्म रामेछापल ज टाआे सा। रामेछापए नेपाली राजनीति, कला, साहित्य, उद्योगी, व्यापारी, विद्वान, साँस्कृतिककर्मी, सञ्चारकर्मी पार प्रतिभा जन्मैडे नैआे। भौगोलिक हिसाबल गार्ने टाकन रामेछाप जनकपुर अञ्चलला ६ जिल्ला मध्येला तोबो सा। विक्रम सम्बत २०५६ ला विकेन्द्रीकरण नियमावलीअनुसार आर्क आआे जिल्ला दुर्गमए कोटील ज परि। आआे जिल्लाए भौगोलिक विस्तार २७ डिग्री २८' उत्तरी अक्षांशङाइ २७ डिग्री ५०' उत्तरसम्म सन ८५ डिग्री ५०' पूर्वी देशान्तरङाइ ८६ डिग्री ३५' पूर्वसम्म ले। मध्य महाभारत पर्वत श्रृङ्खलाङाइ उच्च हिमाली श्रृङ्खलासम्म विस्तारित रामेछाप जिल्लाए भू-बनोट समुद्री सतहङाई ४२६ मिटरए झेनोङाई ६,९५८ मिटरए नुम्बुर हिमचुलीसम्म फैलिडे ले। कुल ५५ गाविस रहिउ रामेछापलाई ११ इलाका सन २ निर्वाचन क्षेत्रल विभाजन डोसिउ ले।

विसं १८३६ ङाइ विसं २०४६ सम्म खर्क गौडा, गोश्वारा खर्क बडा हाकिमए अड्डा, खर्क अञ्चल स्तरीय प्रशासनिक निकाय, खर्क जिल्ला स्तरीय प्रशासनिक पोए रुपल २१० बर्षए इतिहास घुर्डे चुसिउ रामेछाप सदरमुकाम सरिडे २०४५ साल ङाइ विधिवत रूपल मन्थलील रहिडे हुडे ले।

जिल्लाए नामाकरण[edit | edit source]

रामेछाप जिल्लाए मीन काटाने, कैजैडे सन खर्काई रामेछाप रहिने बाआे गार्ने सन्दर्भमा तोबो रोचक विषय टाडे पनि रामेछाप बासीए बिचारल आआे बारेल विवधता दैसिसि।

  • अजेलका रामेछाप डाँडाँए ऐडेहोडे प्राचिन समयङाई (हालसम्म) तामाङ जातिराई वाहुल्यता रहिउ दैसिसि। तामाङ् पाङल 'रा' गार्सिउ भेडा बाख्रा, 'मे' गार्सिउ हाई घिङ सन 'छाप' गार्सिउ चरण क्षेत्र वा गोठ गार्ने जनैआे। तामाङराई रामेछाप डाँडाए मुख्य भागलाई आफुराई पाङल रामेछाप गार्डे भेडा बाख्रा सन हाई घिङराइ चरणक्षेत्र गार्ने अर्थल प्रयोग टाकाई नो पोए मीन रामेछाप रहिने अबाआे मानिसि।
  • ऐजैडे स्थानीय किम्बदन्ति अनुसार इतिहासए कुनै समयल रामेछापए मुख्य पो अजेलका रामेछाप डाँडाँए ऐडेहोडे तामाङ जातिए वस्ती रहिउ (अजेलसम्मरहिउ) सन नोल राम मीन डोआे तोबो तामाङए तत्कालिन राजाङाई नो पोए मुख्तीयारए रूपल विर्ता दैसिउ सन नोङाई ज नो पोए भोगचलन सन छाप समेत चलिज्याउ। राम गार्ने नो व्यक्तिए छाप चलिने टाआे कारण अन्तङाई नोल हुडे वसोवास डोने मीराई राम गार्ने व्यक्तिङाइ छाप (जग्गा जमीन भोग चलन डोने अधिकार) प्राप्त जैडे वसोवास डोने डोसिउ सन न्हेबोलो शव्द राम छाप संयुक्त रूपल प्रयोग डोसिकाई अपभ्रंश टाडे कालान्तरल रामेछाप मीन टाने बाआे गार्ने मानिउ ढुसि।

भौगोलिक अवस्था[edit | edit source]

  • अक्षांश:- २७ डिग्री २८' उत्तर ङाइ २७ डिग्री ५०' उत्तरसम्म
  • देशान्तरः- ८५ डिग्री ५०' पूर्व ङाइ ८६ डिग्री ३५' पूर्वसम्म
  • पारेभन्दा झेनो पो:- ६,९५८ मिटरको नुम्बुर हिमचुली
  • पारेभन्दा धेमो पो:- ४२६ मिटर कोलोन्जोरघाट
  • सिमाना:- पूर्व- ओखलढुङ्गा सन सोलुखुम्बु, पश्चिम- सिन्धुपाल्चोकसन काभ्रेपलाञ्चोक, उत्तर-दोलखा, दक्षिण-सिन्धुली
  • क्षेत्रफल:- १,५४६ वर्ग किलोमिटर
  • अवस्थिति:- मध्यपहाड
  • औसत खेआे:-

भौगोलिक रूपल रङकाई रामेछाप घोर अथवा जुराप आकारल रङसिसि। रामेछापला पारेभन्दा कम झेनो टाआे पो लिखु सन सुनकोसीए संगम कोलोन्जोरघाट (४२६ मिटर) सा भने पारेभन्दा उच्च भाग नुम्बुर हिमचुली (६,९५८ मिटर) सा। रामेछाप पहाडी जिल्ला टाडे पनि तामाकोसी, सुनकोसी, लिखु, खिम्ती, चौरी मिताउ खोला सन नदीराई जैआे जिमु जिमु उर्वरा फाँटर पनि प्रशस्त लेर। रजमनटार, मुँगीटार, द्यौरालीटार, जखनीटार, सित्खाटार, टारीखेत, खिम्तीबेसी, विर्ताटार आदि पो उत्पादन सन चुसिने लागि उत्तम मानिसिउ ले। रामेछापल ३,१४८ मिटर झेनो गिद्धे डाँडा, २,२९५ मिटर झेनो अग्लेश्वरडाँडा, २,४२० मिटरए दमकोटीडाँडा, ३,१४८ मिटर झेनो सैलुङ्गेडाँडा, ३,१०६ मिटर झेनो तामेडाँडा मितानो हिमाली तथा पहाडी डाँडाकाँडा रहिडे लेर। आआे जिल्ला रामादिङचुली ६,२५८ मिटर, ५,५०२ मिटर झेनो गोकुलचुली, ६,७५७ मिटर झेनो लिखुचुली, ६,६७८ मिटर झेनो गाकोशिर मिताउ हिमालय श्रृङ्खलाराई सजिडे ले। आल ८ सय मिटर झेनोल रहिउ मन्थलीबजार, १३७८ मिटर झेनोल रामेछाप बजार, ४९५ मिटरल रहिउ आकाशे, ८ सय मिटरए झेनोल अवस्थित साँघुटार, १७ मिटर झेनोल रहिउ ठोसेबजार, १८ मिटर झेनोल गाल्वाभञ्ज्याङ्ग सन १८ सय मिटरए झेनोल रहिउ धोवीबजार आला मुख्य बजार क्षेत्र सा। यद्यपि आर्क हुडे शिवालय, बेताली, बाम्तीभण्डार आदि पो पनि बजार बनिखेम्डे लेर। रामेछापला उल्लेखित क्षेत्रल झङ, तामा, स्लेट आदि खानीए भण्डार रहिडे ले।

बतास री सन भू-उपयोग[edit | edit source]

झेनोला विविधतास रामेछापला बतास री सन भू-उपयोगल पनि प्रभाव परिउ रङसि। ४२६ ए कोलोन्जोरङाइ सुरू टाआे रामेछापला भूबनोट ६९५८ सम्मए झेनोसम्म केकाई विविध खाले बतास री दैसिसि। रामेछापला दक्षिणी भागल अत्याधिक गर्मी टाने डोआे भने उत्तरी भाग निकै झेनोल रहिउ टाकाइ अत्यन्त चिसो क्षेत्र मानिसि। आआे जिल्लाला औषत वाषिर्क तापक्रम ११.९ ० सेन्टिग्रेट सन वर्षा मीमीसम्म रहिउ ले। ऐजैडे बतास री ए विविधता सन लेकबेसीयुक्त भू-बनोटए कारण रामेछापल २१.४९ प्रतिशत याज जमिन खेतीयोग्य मानिसिउ ले। आला २७.७६ प्रतिशत क्षेत्र वनजंगलए कुब्डे नैआे।आला २४.३२ प्रतिशत क्षेत्र छी तथा चरण क्षेत्र सन १० प्रतिशत भाग चट्टान तथा पोम ए कुब्डे नैआे भने १५.८३ प्रतिशत क्षेत्रल मानव वस्ती तथा बाँझो रहिउ ले। आआे जिल्लाला जनताराई जीवनयापन कृषि ज सा। बस्तुभाउ ङाने सन कृषिल लागिने आला जनताराई दैनिकी सा। रामेछापल खेतीए रूपल धान, मकै, राँडै, फापर, पिमा आदि टाने डोआे। फलफूलडे जुनार रामेछापला प्रसिद्ध ले तर अन्य फलफूल पनि प्रशस्तै टाने डोआे। रामेछापला कुल कृषियोग्य जमीन मध्ये सिँचित क्षेत्र २७.६९ प्रतिशत याज रहिउ ले।

नदीनालार[edit | edit source]

सुनकोशी नदीको किनारमा रहेको लुभु गाउँ

रामेछाप जिल्ला न्हेबोलोडे ज घेआे नदीए घेरिसिउ जिल्ला सा। रामेछापला ओखलढुंगा सब सोलुखुम्बूए सीमा (लिखु) वा लिकु खोलाए छुटैडे नैआे भने दोलखा, सिन्धुली सन काभ्रेपलाञ्चोकसए सीमा क्षेत्रल खिम्ती, तामाकोसी, सुनसकोसी, चौरी मिताउ खोलाए सीमाए ह्यन डोडे नैर। रामेछापल तामाकोसी, सुनकोसी, लिखु, खिम्ति मिताउ घेआे नदी परिर भने चौरी, मिल्ती, भटौली, बाफर, चुलुपे, खानीखोला, दोर्जे खोला, सोत्रे खोला, चौलाखोला मिताउ मध्यम नदीर पनि परिर। रीए हिसाव डोकाई रामेछापमा विद्यूत उत्पादनल बलियो सम्भावना रहिउ ले। हाल ६० मेगावाटला खिम्ती-१ निर्माण टाडे खेम्डे ले। रामेछापल रहिउ नदी तथा खोलारल विद्युत गृह निर्माणए लागि दर्जन मस्त परियोजना प्रस्तावित अवस्थाल रहिडे लेर। जिल्लाला जिमु तथा घेआे विद्युत परियोजना सञ्चालन डोआे ढुसिने प्रचुर सम्भावनार रहिडे लेर। लिखु १, २, ३ सम ४ मिताउ परियोजनारल ह्यन धमाधम टाआेन डोडे नैआे। २०५८ ला तथ्याङ्क रङने टाकन भने रामेछापला ७ प्रतिशत जनताराई याज विद्युत प्रयोग डोसिउ दैसिसि। यद्यपि आर्क आल केइ परिवर्तन हुडे खेम्डे ले।

खनिज पदार्थर[edit | edit source]

रामेछापल रहिउ अथाह खनिज पदार्थ उपयोग टाआे माढुने रामेछापए दुर्भाग्य बनिडे ले । रामेछाप खनिज पदार्थए भण्डार सा तर उपयोग टाआे माढुकाई रामेछापबासी गरीबील पिल्सिने परिडे ले। ठोसे, चुचुरे, रस्नालु, बेताली, गुप्तेश्वर, प्रिती सन कुभुकाँस्थली गाविसला अधिकांश पोल झङखानी रहिडे लेर। ठोसेल १९२१ ङाई झङखानी सञ्चालनसमेत टाडे अलेआे । तर, उन्नत प्रविधि सन लगानी अभावल आर्क नो बन्द टाडे ले। आआे नेपालला ज दोस्रोला घेआे झङ खानी सा। आङाई उत्पादन डोसिउ झङङाई बनिउ विभिन्न पोल झोलुङ्गे पुल सन अन्य संरचना भने अझै जिवितै लेर। विगतला स्वाभिमानी पुर्खाराई सञ्चालन याडोआे खानीराई आर्क खानीविनाला खानीनांखारर बनिर साधारण नेपालीलाई धिक्कारीडे नैआे। विगतला खानी सञ्चालन टाकाई प्रयोग टाआे औजारराई आर्क पनि नयाँ प्रविधि सन लगानीए माग डोडे नैआे। तर सम्बन्धित पक्षए ध्यान याआे ढुडे मानै।

बरु कमिसनए खेलल विदेशङाइ आयात डोसिउ झङए फालीए ठोसेबासी यामी बारी किने बाध्य लेर। अझ तामालाई ईश्वरए प्रतिक धातु गार्डे खङए छुकन पनि विष्णु १ विष्णु ११ गार्ने संस्कारल ज रहिउ रामेछापबासी तामाखानी तर्त झिम जैडे विदेशी तामाए पाताङाइ निर्मित ताम्रापत्रल मेमा जाए विहेल खङ पखालिने बाध्य लेर। 

रामेछापला भदौरेल तामाखानी, भूजी तथा दूरानांखारल मार्वल सन म्याग्नेसाइट खानीयुक्त मानिसि। खाँडादेवी, गुप्तेश्वर, तथा भूजील उच्च कोटीला स्लेट खानी ले। तर, याज माले, उपयुक्त नीति, प्रविधि, सीप सन इच्छाशक्ति। आला खानी सन री उपयोग डोने टाकन भने रामेछापला कायाँपलट याज माङक देशए मुहार फेरिउ ढुसिने अवस्था ले।

जनसङ्ख्या, जातजाति, भाषाभाषी सन धर्म[edit | edit source]

राष्ट्रिय जनगणना २०५८ अनुसार रामेछाप जसंख्या २,१२,४०८ रहिडे ले। जोल मेमा १,११,५५५ सन खेपा १,००,८५३ आल ५ बर्षमेला जनसंख्या २६,४०९ भने ७५ वर्ष सन सो भन्दा रोटा जनसंख्या ४,०३६ रहिडे ले। आआे जिल्लाल झिमपरिवार संख्या ४०,३८६, औसत परिवार सदस्य संख्या : ५.२६ , जनघनत्व -प्रति वर्ग कि.मि.) १३७ जना, बाषिर्क जनसंख्या बृद्धिदर १.२२ प्रतिशत, शहरी जनसंख्या -प्रतिशत), खेपा मेमा अनुपात ९०.४१ ले। नेपालला जनसंख्याल जिल्लाए अंश ०.९२ प्रतिशत ले भने आश्रति जनसंख्या जम्मा १०२.३४ प्रतिशत रहिडे ले। बालबालिका -उमेर ० -१४ वर्ष) : ८५.१६ सन बड्डा बड्डी -उमेर ६० वर्ष भन्दा रोट) १७.१८ रहिडे ले। राष्ट्रिय जनगणना २०५८ अनुसार रामेछापला प्रमुख पाँच जातजातिए जनसंख्या क्षेत्री २६.४४, तामाङ, २०.५६, नेवार १४.०९ , मगर १०.९२, ब्राह्ममण ५.६३, सन सुनुवार ३.७३ रहिडे ले। भाषागत रूपल रङकाई ५६.६० प्रतिशतए नेपाली पाङर भने १९.७४ प्रतिशतए तामाङ, ७.०१ प्रतिशतए नेवारी, ६.९८ प्रतिशतए मगर होकाई ३.७३ प्रतिशतए सुनुवार पाङ पाङर। आआे जिल्लाल ६८.०६ प्रतिशतए हिन्दू धर्म मानिने डोसिउ दैसिडे ले भने २८.२९ प्रतिशतए बौद्ध, १.९५ प्रतिशतए किराँत, ०.४३ प्रतिशतए क्रिश्चियन, ०.०२ प्रतिशतए मुस्लिम सन १.२४ प्रतिशतए अन्य धर्म मानिने डोडे नैर।

सामाजिक सन आर्थिक अवस्था[edit | edit source]

रामेछापल विविध जाति, संस्कृति सन भाषाभाषीराई बसोबास रहिउ सन भौगोलिक अवस्थितिसमेत विविधतायुक्त रहिउ टाकाई आला सामाजिक तथा आर्थिक अवस्था पनि विविधतायुक्त रहिडे ले। रामेछापल करिब दश प्रतिशत आर्थिक रूपल उच्च वर्गल परिने समूह रहिउ ले। आआे समूह रामेछाप स्थायी निवासी टाडे पनि आर्क राजधानील बसोबास डोने समूह सा। जिल्लाला अधिकांश जमीनए हिस्सा ओगटिउ आआे वर्गए जिल्लाए राजनीति तथा अन्य क्रियाकलापल समेत प्रभाव पारिने डोसिउ रङसि। तर, आआे वर्गए जिल्लाला विकासल भने खासै चासो नैआे मादैसिसि। निताउ ज छुट्टो वर्ग सा, मध्यम वर्ग। रामेछापल आआे वर्ग १५ प्रतिशत याज रहिउ मानिसि। जिल्लाभित्रल सन तराईल समेत जग्गा जमिन जोडिउर आआे समूह स्थायी रूपल राजधानील बसोबास डोर। जिल्लाला राजनीति सन अन्य प्रक्रियाल चासो नैने आआे समूह जिल्लाल प्राप्त डोसिउ उपयुक्त अवसर कुइट पारिने मौकाल रहिउ रङसिसि। जिल्लाए विकासल आआे वर्गए खासै महत्व मायोआे गार्ने पाङ रामेछापला विकास गतिए पनि स्पष्ट पारिउ। छुट्टो सन साँच्चिसला वर्ग गार्सिउ रामेछापला निम्न वर्गला सा। रामेछापलाई आर्का पो सम्म रैने होराई झी, पसिना, श्रम, सीप सन लगानीए ज ह्यम डोडे नैआे गारो ढुसि। सामाजिक रूपल अपहेलित सन आर्थिक रूपल ज्यादै विपन्न आआे वर्ग न त जिल्ला राडे कतै बाआे ढुडे नैआे नत जिल्लाल ज केइ डोआे ढुडे नैआे। रामेछापए मीनल राष्ट्रिय राजनीतिल महत्वपूर्ण पहुँच पञ्चालयकाल, बहुदलकाल सन आर्कसम्म कयम ज ले। राष्ट्रिय तहल उच्च तहसम्म रामेछापेलीर केडे लेर। तर, जिल्लाए लागि होरङाइ खासै योगदान टाआे मारङसि। आला विपन्न वर्गलाई जोक पनि भोट बैंकए रूपल याज प्रयोग डोने होराई भने राजधानीबासी गार्ने रुचैर। सरकारए २०५८ ला तथ्याङ्कअनुसार रामेछापल ७०.४४ प्रतिशत जनता आर्थिक दृष्टिल सक्षम मानिसिर। जोल मेमा ६९.८६ प्रतिशत सन खेपा ७१.१२ प्रतिशत रहिउ ले। आला जनताराइ मुख्य पेसा कृषि ज सा। आला ८६.९१ प्रतिशत जनता कृषिल निर्भर लेर। ऐजैडे रङकाई गैर कृषिल १३.०९ प्रतिशत याज रङसि। तर, केषिल नयाँ प्रविधिए विकास सन प्रयोग आल टाआे मारङसि आआे पनि गरीबीए कारण सा गारो ढुसि। रामेछापला तराईल सैआे काउली सन गोलभेंडा यसि तर नला उत्पादित जुनारए बजार दैडे मानआे भने व्यवसायिक तरकारी खेती, जडीबुटी सन फलफूल खेती टाआे ढुडे मानैआे।

सूचना प्रविधि सन सञ्चार माध्यम[edit | edit source]

रामेछापल पहिलो रेडियो हजुरको रेडियो १०२ थोप्लो १ एफएम सन तीनलाल एफएम आआे जिल्लाल सञ्चालनल रहिउ एफएम रेडियोर सा।

सडक सन उपयोग[edit | edit source]

रामेछाप जिल्लाल प्रायः पार प्रमुख बजारल कच्ची सडक केडे ले। रामेछापल आर्कसम्म ३४ किलोमिटर सडक बनिउ तथ्याङक ले। रामेछापला सदरमुकाम मन्थली, रामेछाप डाँडा, साँघुटार, ठोसे, बाम्ती, बेताली, तिल्पुङ, सालु, सन कोसी ऐडेङा पनि पार भाग फुलासी, डडुवा, दोरम्बा, चौरी, गाल्बाल कच्ची ज सही सडक केडे ले। तर, आआे सडकर तराईला छाल बेसैने यमए रुपल याज प्रयोग टाडे लेर। सडकलाई सही तरिकाए प्रयोग डोकिन रामेछापए आम्दानीए श्रोतर पनि पहिलिने परिने सा तर राजधानीङाइ सामान बैने तर राजधानीडे कताज मापरिङने नांखारला अवस्था कष्टकर ज ले।

पर्यटन[edit | edit source]

पर्यटन रामेछापए लागि चाआे अवसर सा। तर, साधन सन श्रोतए उचित परिचालन टाआे माढुकाइ पर्यटन रामेछापए लागि परिचित टाआे ढुडे माले विश्वला सर्वोच्च शिखर सगरमाथा प्रवेश रामेछाप क्रस डोकन याज टाए। नाम्चे, लुक्ला बाकन पर्यटकराई त री बसाई रामेछापला शिवालय सा। लिखु, सुनकोसी, खिम्ती, तामाकोसी मिताउ नदीरल र्‍याफि्टङ्ग सञ्चालन, ६९५८ मिटर झेनो नुम्बुर हिमश्रृङ्खला, ३१०६ मिटर झेनो तामे मिताउ क्षेत्रलाई पर्यटन क्षेत्रए रूपल विकास डोआे ढुकन रामेछापल पर्यटन व्यवसाय बनिउ ढुने पक्का ले। अझ पाँचपोखरी, जटापोखरी मिताउ क्षेत्रलाई पर्यटन रुटल नैआे ढुकन राजधानीङाइ ६ घण्टाला दूरील रहिउ ऐतिहासिक बजार ठोसे मिताउ क्षेत्र पर्यटनए लागि उपयुक्त टाआे ढुआे। रामेछापला प्राकृतिक, जल, हिमाली सन धार्मिक पर्यटन प्रवर्द्धनए लागि मस्त ह्यन डोआे ढुसिने अवस्था विद्यमान ले। आआेए लागि रामेछापला केइ धाप्पाराइ पहलल ठोसे-पाँचपोखरी पर्यटन विकास समिति गठन जैडे केइ प्रचारात्मक क्रियाकलापए सुरूवात भने टाडे ले। आल सम्बन्धित निकायए उचित ध्यान केने टाकन रामेछापए आर्थिक विकासल महत्वपूर्ण सावित टाने पक्का ले।

शिक्षा सन स्वास्थ्य[edit | edit source]

तथ्याङ्करलाई रङने टाकन रामेछापल ३९.४ प्रतिशत जनता साक्षर लेर। आल ६ वर्ष मेडेङा लुजार समेटिसिउ माले। आल २६.६ प्रतिशत मेमा सन ५३.८ प्रतिशत खेपा साक्षर रहिउ तथ्याङक ले। चार वर्षङाडे अर्थात २०६० सालल रामेछापला स्कुल संख्या ४०८ लेआे भने स्कुले संख्या ५८,४४० सन शिक्षक संख्या १,१८५ जना रहिउ ले। आल आर्क खासै परिवर्तन हुडे माले। झिन्टा समयल उच्च मावि सन क्याम्पसर खुलिने क्रम तीब्र ले। होकाइ ज शैक्षिक रूपल रामेछापल चाआे विकास टाआे मानिउ ढुसि स्वास्थ्य क्षेत्रल रामेछापल स्वास्थ्य संस्थाराई संख्या ५५ वटा रहिडे के। अर्थात तोबो गाविस तोबो स्वास्थ्य केन्द्र रहिउ दैसिसि। आआे हिसावल ३,८६२ जना बराबर तोबो स्वास्थ्य संस्था रामेछापेली जनताराई दैडे नैर। रामेछापल परिवार नियोजनए साथन प्रयोग डोनेराई संख्या २२.४५ प्रतिशत रहिडे ले। रामेछापल ङाटा बिहे डोकाई औषत उमेर मेमाएमी १९.७५ सन खेपा २२.०९ वर्ष रहिउ दैसिसि। बालबिवाह रामेछापल अझै ०.९२ प्रतिशत रहिउ रङसिसि। आल १० ङाइ १४ वर्षला लुजार रहिडे लेर। रामेछाप मध्यमाञ्चलला पारेभन्दा कम वाषिर्क जनसंख्या वृद्धिदर टाआे जिल्ला पनि सा। आला जनसंख्या वृद्धिदर १.२२ याज रहिडे ले। रामेछापला ३४.९ प्रतिशतए शौचालय प्रयो डोने डोसिउ पुरानो तथ्याङ्क ले। आआे प्रतिशत आर्क झण्डै ६५ रोट केआे अनुमान डोसिउ ले। होकाई, अन्त्यल रोटा तथ्याङ्कर याज विश्लेषण डोसिके। तथ्याङ्कर विकासए आधार माङकर कताने लेकाई नेपालल विकासए मीनल प्रस्ताव सर्ने सन प्रतिवेदन याज सर्ने चलन ले। होकाइ ज कागजी तथ्याङकर विकास माटाडे पनि तयार डोसिइ सन डोसिउ पनि लिजे। नो तथ्याङ्कर सा रोटा उल्लेख डोसिउ तर, विकासए लागि साँच्चो ज इमान्दार टाडे लागिने सा टाकन रामेछाप आलेका सम्पन्न ले कि देशलाई ज धनी जैआे ढुने अवस्था ले। आजला गेमी पुर्खाराई ठोसेङाइ झङ सन तामा हाइडे तिब्बतसम्म ब्यापार डोडे यानैआे। तर, आर्क गे सिलाङए झङ प्रयोग डोडे हुडे गे ले उब्जनीयुक्त हजारौ रोपनी जमीन बाँझो ले, गे भारतङाइ आयातित छाल सन चिब उपभोग डोडे गे नैए। आआेलाई त्यागिउ ढुने पहिलो अवश्यकता सा। चिब सन फलफूल उत्पादन जैडे गे राजधानीलाई यआे ढुने भौगोलिक दूरील गे ले। दर्जनौ नदीनाला लेर। विद्युत गेराई केन्द्रीय प्रसारण लाईनङाइ टन्डे गे नैए। आआेए लागि स्थानीय नदी सन खोला प्रयोग डोने टाकन गे विद्युत यआे गे ढुए गेलाई केन्द्रीय प्रसारणङाइ विद्युत लाङने परिने आवश्यकता मारहि। नदीर वा नदी किनारल ङ्हा ङाडे पनि आर्थिक उपार्जन डोआे गे ढुए। महत्वपूर्ण औषधीय गुणयुक्त जडीबुटी रामेछापला वनजंगलल खेर बाडे लेर। आलसम्म की पाँचपोखरी क्षेत्रल यार्सागुम्बासमेत दैसिने डोडे नैआे। आआेलाई गेराई उपयोग डोआे ढुसिने प्रवल सम्भावनार लेर। सूचना प्रविधिए प्रयोग डोडे गे गेमी उत्पादनराई बजार खिमो ढुने सम्भावना विकास टाडे खेमो अवस्थाल अब सधैं परनिर्भर टाडे चुसिने माटाए। आर्थिक विपन्नताए कारण खाडीला बालुवाल बगिउयान डोआे रामेछापेलीराई पसिना आफ्नै गमल बगैने टाकन गे सधैंए लागि सम्पन्न टाने निश्चित ले। तर, खाडील पसिना बगैडे जम्मा जैसिउ रकम भारतीय छाल सन चिब लङनेल प्रयोग टाने अजेलका अवस्था कायम रहिकन न त गे सम्पन्न ज टाने गे ले न गेमी विकासक्रमए गति ज लाङने ले। होकाई ज सिर्जनशील टाडे आफुएमी गमल ज पसिना बगउ ढुकन वातावरणडे गे जोल जो अवस्थाल रहिडे पनि आछिमकाई ज सोचिने जरुरी टाडे खेम्डे ले।

सन्दर्भ सामग्रीहरू[edit | edit source]

बाह्य लिङ्कर[edit | edit source]

आआे पनि रङच्योके[edit | edit source]

  1. मेची
    1. झापा
    2. इलाम
    3. पाँचथर
    4. ताप्लेजुङ
  2. कोशी
    1. मोरङ
    2. सुनसरी
    3. भोजपुर
    4. धनकुटा
    5. तेह्रथुम
    6. संखुवासभा
  3. सगरमाथा
    1. सप्तरी
    2. सिराहा
    3. उदयपुर
    4. खोटाङ
    5. ओखलढुङ्गा
    6. सोलुखुम्बु
  4. जनकपुर
    1. धनुषा
    2. महोत्तरी
    3. सर्लाही
    4. सिन्धुली
    5. रामेछाप
    6. दोलखा
  5. बाग्मती
    1. काठमाडौं
    2. भक्तपुर
    3. ललितपुर
    4. धादिङ
    5. काभ्रेपलान्चोक
    6. नुवाकोट
    7. रसुवा
    8. सिन्धुपाल्चोक
  6. नारायणी
    1. बारा
    2. पर्सा
    3. रौतहट
    4. चितवन
    5. मकवानपुर
  7. गण्डकी
    1. गोरखा
    2. कास्की
    3. लमजुङ
    4. स्याङ्जा
    5. तनहुँ
    6. मनाङ
  8. लुम्बिनी
    1. कपिलवस्तु
    2. नवलपरासी
    3. रुपन्देही
    4. अर्घाखाँची
    5. गुल्मी
    6. पाल्पा
  9. धवलागिरी
    1. बागलुङ
    2. म्याग्दी
    3. पर्वत
    4. मुस्ताङ
  10. राप्ती
    1. दाङ
    2. प्युठान
    3. रोल्पा
    4. रुकुम
    5. सल्यान
  11. भेरी
    1. बाँके
    2. बर्दिया
    3. सुर्खेत
    4. दैलेख
    5. जाजरकोट
  12. कर्णाली
    1. डोल्पा
    2. हुम्ला
    3. जुम्ला
    4. कालीकोट
    5. मुगु
  13. सेती
    1. कैलाली
    2. अछाम
    3. डोटी
    4. बझाङ
    5. बाजुरा
  14. महाकाली
    1. कन्चनपुर
    2. डडेलधुरा
    3. बैतडी
    4. दार्चुला