Wt/zea/naegel

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands naghel en Oudnederlands nagel van Oergermaons *naglaz, beteikenisse 'spieker' komt in aolle Germaonse groepen vò. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *h₃nogh-l-, o-trap van **h₃nogh-l- 'naegel', 'klaeuw'.

Omschrievienge

naegel m

1. deuschienend 'oôrnachtig vlies op 't ende van viengers en teêën
2. spieker, stik iezder mee 'n spitse punt en 'n platte kop om diengen (veraol 'outere diengen) mee an mekaore te slaen.
3. krunaegel
4. blom van de naegelboôm (Syringa vulgaris); meêsta meêrvoud

Opmerkienge: 'naegels' kunne nog aore bloeiende planten weze; ziet daevò 't meêrvoud naegels en 't lemma naegelblomme.

Uutspraek

[ˈnɛːɦɤl], [ˈnɛːɣɤl]

Verbugienge

naegels meêrvoud, naegeltje verkleinwoôrd

Saemenstelliengen

draednaegel klienknaegel krunaegel naegelblomme

naegelboôm naegelgruus naegeliezder naegeltak

Uutdruksels

• Over de naegel, meêr as geschat (van kosten e.d. gezeid)
• Gin naegel è om je gat te kraeuwen, niks è, vreêd aerm weze

Varianten

• naogel Burgerzeêuws, Zeêuws-Vlaonderen
• naègel Zuud-Bevelands

Aore spelliengen

• naehel (gin standaerdspellienge)

Ontlêniengen in aore taelen

• nanggli Berbice-Nederlands
• nagəl Neger'ollands
• nangra Sranantongo
  • nangaa Aucaons

Vertaeliengen

'oôrnlaegje op vienger en teêë

• Afrikaons: nael
• Araobisch: ظُفْر‎ (ẓufr) m
• Berbice-Nederlands: naggli
• Chinees (Mandarijn): 指甲 (zhǐjia), 手指甲 (shǒuzhǐjia)
• Duuts: Nagel m
• Esperanto: ungo
• Frans: ongle m
• 'Ebreêuws: ציפורן‎/צפרן (tzippóren) v
• Hindi: नाख़ुन (nāxun) m, नख (nakh) m
• 'Ollands: nagel (modern Zuud-'Ollands en Noôrd-'Ollands), naegel (Oud Zuud-'Ollands), naogel (Utrechts, Amsterdams)
• Iengels: nail
• Italiaons: unghia v
• Japans: 爪 (つめ, tsume)

• Latijn: unguis m
• Limburgs: nagel (oôstelijk), naogel (westelijk) m
• Nederlands: nagel m
• Nedersaksisch/Platduuts: naogel, nagel, naegel g/m
• Oôst-Vlaems: naogel m
• Oudgrieks: ὄνυξ (onux) m
• Portugees: unha v
• Russisch: но́готь (nógot') m
• Spaons: uña v, garra v
• Swahili: ukucha kl. 11,12 of kl. 5,6
• Westerlauwers Vries: neil g
  • Hindeloopers: nele
• West-Vlaems: naogel m

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 612

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'nagel'