Wt/zea/blaeze

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | zea
Wt > zea > blaeze

Zeêuws[edit | edit source]

Etymologie[edit | edit source]

Over Middelnederlands blasen en Oudnederlands blāsan van Oergermaons *blēsaną. Dit woôrd ao ok 'n variant *blēaną, wat bievòbbeêld d'n Iengelse vurm blow verklaert. Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *bʰleh₁-.

Omschrievienge[edit | edit source]

blaeze

  1. werkwoôrd geconcentreerd uutaeseme, mee getuite lippen
  2. werkwoôrd spuitende uutaeseme, zòas walvisachtigen doeë
  3. werkwoôrd op 'n fluit of ander blaesinstrument spele
  4. werkwoôrd blaoistere, roenke (van vier)
  5. zelfstandig naemwoôrd v opzettienge van 't bovenste vel, mee vocht d'r net onder, bladder, bleine
  6. zelfstandig naemwoôrd v bobbel, luchtbelle op 't waeter
  7. zelfstandig naemwoôrd v orgaon daerin de pis verzaemeld oôr

Uutspraek[edit | edit source]

[ˈblɛːzə]

Verbugienge[edit | edit source]

blaezen meêrvoud, blaesje verkleinwoôrd

Vervoegienge[edit | edit source]

infinitief blaeze(n)
gerundium te blaezen(e)
tegewoordigen tied ik blaes oôns blaeze(n)
jie blaest (blaeze) julder blaeze(n)
'ie blaest 'ulder blaeze(n)
flejen tied ik, jie, 'ie blaesde, blaeze(n)de, blies oôns, julder, 'ulder blaesde(n), blaeze(n)de, blieze(n)
gebieënde wieze blaes(t)
onvoltoôid deêlwoôrd blaezende
voltoôid deêlwoôrd ei (g)eblaeze(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Opmerkienge: vanous eit dit woôrd 'n zwakke flejen tied. De sterke vurmen bin deu schoolinvloed ingevoerd; somties is t'r verschil tussen ik blies (op 'n fluit) en ik blaesde (in 't eten).

Afleiiengen

Saemenstelliengen[edit | edit source]

Uutdruksels[edit | edit source]

  • Wat roakt dat 'ier? Neemt de pupe in blaest in 't vier! (Brouwers'aeven)
  • blaesjes maeke, zeêpbobbels blaeze
  • ʼt Regent blaesjes, murge weêr, as 't vreêd 'ard regent, is t'r meêr regen op komst
  • Da sa wè koele zonder blaezen, da gae vanzelf weêr over
  • In kouwe pap blaeze, z'n eige nôdeloôs druk maeke
  • Blaeze as 'n noôrdkaoper/bruunvis/Kaopsen end, vreêd blaeze
  • ʼk Zou je blaeze (a je blom was), 'k zou je danke, jie liever as ik
  • Even blaeze, even op aesem komme (tussen zwaer werk deu)
  • Ik bin 'n 'eêl ende geblaeze, m'n geld is naebie op

Aore vurmen[edit | edit source]

Ontlêniengen in aore taelen[edit | edit source]

Vertaeliengen[edit | edit source]

Bronnen[edit | edit source]

  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 102-3
  • K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 66
  • Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'blazen'