Wt/zea/'ulder

Zeêuws

Etymologie

Dienkelijk uut (h)un + lieden, nae analogie mee wulder en julder. As hullie ok in 't 'Ollands in gebruuk. 't Vreêmde is dat hun as onderwerp in 't Zeêuws nie vòkomt; zulder zou as aolgemeêne vurm logischer gewist zien.

Betêkenisse

1. Persoonlijk vònaemwoord derde persoon ienkelvoud, meêr as eên mènse of beêste daerover gepraot oor.
   • As 't over 'n ander durp gaet, is 't dikkels van 'oôns' en 'ʼulder'.
2. Bezittelijk vònaemwoord derde persoon ienkelvoud
   • De guus spele mee 'ulder poppen.

Uutspraek

[ˈʏldər]

Verbugienge / onbetoonde varianten

• 'uldert, 'ulderent

zonder naedruk

• ze (persoonlijk vònaemwoord)
• d'r (bezittelijk vònaemwoord)

Dialectvarianten

• 'udder Land-van-Kezands, Land-van-Axels
• 'ullie Burgerzeêuws, soms ok op 't land
• heu(r)lie Goerees, Flakkees
• heullie Goerees, Flakkees
• heulje Menheerse-Sommelsdiek
• heurle Ouwdurp
• 'eurder Tole-stad (allêne bezittelijk)
• zulder aolgemeên (alleêne onderwerp; vòwerp en bezittelijk altoos ʼulder)
• zudder Land-van-Kezands, Land-van-Axels (alleêne onderwerp)
• zullie Burgerzeêuws

Vertaeliengen

persoonlijk vònaemwoord

• Araobisch: هُم‎ (hum) m, هن (hunna) v, هِيَ‎ (hiya) (nie-mènselijk), هُمَا‎ (humā) (tweêvoud)
• Braebants: zullie, zillie
• Chinees (Mandarijn): 他們, 他们 (tāmen); 她們, 她们 (tāmen) v; 它們, 它们 (tāmen) (nie-mènselijk)
• Duuts: sie
• Frans: ils m, elles v
• Westerlauwers Vries: hja
• Hindi: वे (ve), ये (ye)
• 'Ollands: zij etc., zullie, hullie, hunnie, hun
• Iengels: they
• Japans: 彼ら (かれら, karera), あいつら (aitsura), それら (sorera) (nie-mènselijk), あの人達 (あのひとたち, anohito-tachi) (beleefd)

• Latijn: illī m, illae v, illa o
• Limburgs: zij etc. (westelijk), zie (oôstelijk)
• Nederlands: zij, zijlieden (aleêne mènsen, ouwerwes/ongebrukelijk)
• Nedersaksisch/Platduuts: zie, zielu, zieleu etc.
• Oudgrieks: meêstentieds weggelaete
• Portugees: eles, eles m, elas v
• Russisch: они́ (oní)
• Spaons: ellos m, ellas v
• Swahili: wao
• Stasvries en verwanten: sij
• West-Vlaems: zynder, zunder, zulder, zudder

bezittelijk vònaemwoord

• Araobisch: ـهُمْ‎ (-hum), ـهُنَّ‎ (-hunna), ـهُمَا‎ (-humā)
• Chinees (Mandarijn): 他們的 (tāmen de) etc. (ziet bove)
• Duuts: ihr
• Frans: leur
• Westerlauwers Vries: har
• Hindi: उनका (unkā)
• 'Ollands: hun, hullie, hunnie
• Iengels: their
• Japans: 彼らの (かれらの, karera no) etc. (ziet bove)

• Latijn: suus, eius, illōrum
• Limburgs: hun (westelijk), häör (oôstelijk)
• Nederlands: hun
• Nedersaksisch/Platduuts: eur, eurlu, eurleu
• Portugees: seu
• Russisch: свой (svoj), их (ich)
• Spaons: su
• West-Vlaems: under, ulder, udder

Bronnen

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 333, 361, 362, 1198