Wp/isv/Vugrija
| vug.: Magyarország | |
 | |
 | |
| Obča informacija | |
|---|---|
| Himn | "Himn" |
| Glavny i najbolši grad | Budapešt |
| Služebne jezyky | madjarsky jezyk |
| Državna forma | unitarna parlamentska republika |
| Statistika | |
| Plošča | 93 030[1] km² (108.) |
| Naseljeńje |
|
| Valuta | forint (HUF) |
| Časova zona | |
| Kod ISO 3166 | HU |
<mapframe> problems:
| |
| Koordinaty: Template:Wp/isv/Coord | |
Vugrija ili Madjarija jest država v Centralnoj Evropě bez izhoda k morju. Graniči so Slovakijeju na sěveru, Rumunijeju i Ukrajinoju na iztoku, Srbijeju na jugu, Hrvatijeju na jugozapadu, Slovenijeju na zapadu i Avstrijeju na severozapadu. V Vugriji živut kolo 10 milionov ljudij, večinstvo iz ktoryh sut madjari i menšinstvo sut romi. Državny jezyk jest madjarsky, najkoristajemy uralsky jezyk v světu. Glavny i najljudny grad Vugrije jest Budapešt.
Ozemje sovrěmennoj Vugrije stolětjami byli razputjem dlja raznyh narodov, vključajuči keltov, germanske plemena, hunov, zapadnyh slovjanov i avarcev. Madjarska država byla početa v krajině v koncu 9. stolětja našej ery črěz zavojevańje Panonskoj ravniny madjarskym knezem Arpadom. Jego pravnuk Ištvan 1. počel obračati madjarov v hristijanstvo i izdělal Madjariju kraljevstvom. K 12. stolětju ona stala regionalnoju močju, a v 15. stolětju dosegnula svojego kulturnogo i političnogo nadglavišča. Poslě bitvy u Mohača v 1526 godu čest jej ozemij počela okupovati Osmanska imperija (prodolžilo se do 1699 goda). Madjarija prěšla pod vladu avstrijskyh Habsburgov v početku 18. stolětja, a potom dosegnula formovańja Avstro-Vugrije, dvujedinoj državy Avstrije i Vugrije i jednoj iz glavnyh držav do početka 20. stolětja.
Avstro-Vugrija razvalila se poslě poražky v Prvoj světovoj vojně i slědny Trianonsky dogovor ustanavjal sovrěmenne granice Vugrije, ktore privedli k utratě 32% etničnyh madjarov. V Drugoj světovoj vojně Vugrija pristupila do držav Osi i prětrpěla v vojně značne škody i utraty ljudij. Poslě poražky v vojně Vugrija stala Vugrskoju narodnoju republikoju, komunističnoju državoju-marionetkoju Sovětskogo sojuza. Madjari poprobovali povstati protiv komunističnoj vlady v 1956 godu, i poslě poražky povstańja Vugrija stala sravniteljno veče svobodnoju državoju v Iztočnom bloku. 23 oktobra 1989 goda Vugrija stala demokratičnoju parlamentskoju republikoju. Vugrija pristupila do Evropejskogo sojuza v 2004 godu i do Šengenskogo prostora v 2007 godu.
Vugrija jest unitarna parlamentska republika. Valuta Vugrije jest forint.
Administrativno děljeńje
[edit | edit source]Vugrija děli se na 20 krajin:
- Baranja (vug.: Baranya)
- Bač-Kiskun (vug.: Bács-Kiskun)
- Bekeš (vug.: Békés)
- Boršod-Abauj-Zemplen (vug.: Borsod-Abaúj-Zemplén)
- Budapešt (vug.: Budapest)
- Čongrad (vug.: Csongrád)
- Fejer (vug.: Fejér)
- Djor-Mošon-Šopron (vug.: Győr-Moson-Sopron)
- Hajdu-Bihar (vug.: Hajdú-Bihar)
- Heveš (vug.: Heves)
- Jaš-Nadkun-Solnok (vug.: Jász-Nagykun-Szolnok)
- Komarom-Estergom (vug.: Komárom-Esztergom)
- Nograd (vug.: Nógrád)
- Pešt (vug.: Pest)
- Šomod (vug.: Somogy)
- Saboljč-Satmar-Bereg (vug.: Szabolcs-Szatmár-Bereg)
- Toljna (vug.: Tolna)
- Vaš (vug.: Vas)
- Vesprem (vug.: Veszprém)
- Zala (vug.: Zala)
Iztočniky
[edit | edit source]- ↑ "Hungary" (na anglijskom). CIA The World Factbook. Data dostupa: 27 mareca 2014.
- ↑ "STADAT – 1.1. Népesség, népmozgalom (1941–)". www.ksh.hu (na vugrskom). Bylo arhivovano iz iztočnika 20 junija 2019. Data dostupa: 12 junija 2019.
Vněšnje linky
[edit | edit source]- Tutoj članok imaje prěvod iz članka "Hungary" v Vikipediji na anglijskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).