Wp/isv/Finlandija
fin.: Suomi; šved.: Finland | |
Obča informacija | |
---|---|
Polna nazva | Republika Finlandija (fin.: Suomen tasavalta; šved.: Republiken Finland) |
Himn | "Naša zemja" |
Glavny i najbolši grad | Helsinki |
Služebne jezyky | |
Državna forma | unitarna parlamentska republika |
Statistika | |
Plošča | 338 455 km² (65.) |
Naseljeńje |
|
Valuta | evro (EUR) |
Časova zona | |
Kod ISO 3166 | FI |
<mapframe> problems:
| |
Koordinaty: Template:Wp/isv/Coord |
Finlandija, služebno Republika Finlandija, jest država v Sěvernoj Evropě. Graniči so Švecijeju na sěverozapadu, Norvegijeju na sěveru i Rosijeju na iztoku. Finlandija imaje površinu v 338455 km² i naseljeńje v 5.5 milionov ljudij. Glavny i najljudny grad jest Helsinki.
Na ozemjah Finlandije vprvo oselili se ljudi kolo 9000 goda do našej ery, poslě poslědnjego lednikovogo perioda. S 13. stolětja našej ery, poslě Sěvernyh krestovyh pohodov, Finlandija postupno stala čestju Švecije. V 1809 godu poslě Finskoj vojny Finlandija byla aneksovana Rosijeju kako avtonomno Veliko knežstvo Finlandsko. V 1906 godu knežstvo stalo prvoju evropejskoju državoju s pravom glasovati dlja vsih ljudij i prvym v světu, v ktorom vsi ljudi mogli učestvovati v izborah. Nikolaj 2., poslědnji imperator Rosije, proboval rusifikovati Finlandiju i lišiti ju političnoj avtonomije. Vslěd rosijskyh povstanij 1917 goda Finlandija proglasila nezaležnost od Rosije. V 1918 godu v novoj državě stala se gradžanska vojna. V čas Drugoj světovoj vojny Finlandija bojevala s Sovětskym sojuzom v Zimovoj vojně i Drugoj světovoj vojně, a poslě poražky bojevala s nacističnoju Němcijeju v Laplandskoj vojně. Poslě vojny Finlandija utratila česti svojih ozemij, vključajuči kulturno i historično značny grad Vyborg, ale ohranila svoju nezaležnost.
Finlandija ostavala byti agrarnym krajem do 1950. godov. Poslě Drugoj světovoj vojny država brzo razvila promysl i silnu ekonomiku, a takože budovala obširnu spoločnu državu na osnově nordskogo modela. Finlandija pristupila do Organizacije sjedinjenyh narodov v 1955 godu i počela služebnu politiku nevtralnosti. Finlandija pristupila do Evropejskogo sojuza v 1995 godu.
Finlandija jest unitarna parlamentska republika. Vhodi v Evropejsku Uniju (s 1995 roku). Valuta Finlandije jest evro.
Administrativno děljenje
[edit | edit source]Finlandija deli se na 19 krajin:
- Laplandija (fin.: Lappi)
- Sěverna Ostrobotnija (fin.: Pohjois-Pohjanmaa)
- Kajnu (fin.: Kainuu)
- Sěverna Karelija (fin.: Pohjois-Karjala)
- Sěverno Savo (fin.: Pohjois-Savo)
- Južno Savo (fin.: Etelä-Savo)
- Južna Ostrobotnija (fin.: Etelä-Pohjanmaa)
- Centraljna Ostrobotnija (fin.: Keski-Pohjanmaa)
- Ostrobotnija (fin.: Pohjanmaa)
- Pirkanma (fin.: Pirkanmaa)
- Centraljna Finlandija (fin.: Keski-Suomi)
- Satakunta (fin.: Satakunta)
- Jugozapadna Finlandija (fin.: Varsinais-Suomi)
- Južna Karelja (fin.: Etelä-Karjala)
- Pjajat-Hjame (fin.: Päijät-Häme)
- Kanta-Hjame (fin.: Kanta-Häme)
- Usima (fin.: Uusimaa)
- Kjumenlakso (fin.: Kymenlaakso)
- Alandske ostrova (fin.: Ahvenanmaa)
Iztočniky
[edit | edit source]- ↑ "Birth rate showed a slight growth in 2020" (na anglijskom). Statistics Finland. Data dostupa: 21 januara 2021.
Vněšnje linky
[edit | edit source]- Tutoj članok imaje prěvod iz članka "Finland" v Vikipediji na anglijskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).