Wt/zea/vechte

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | zea
Wt > zea > vechte

Zeêuws[edit | edit source]

Etymologie[edit | edit source]

Over Middelnederlands vechten en Oudnederlands fehtan van Oergermaons *fehtaną. Veddere afkomst onbekend. Op grond van de klank leit 'n verband mee d'n Indo-Europese wortel *peḱ- 'plukke' vò d'and, daevan ok vee (as in 'beêsten') en vacht komme. 'n Verband moe dan gezocht ore in de gemaekte bewegienge ('plukke ~ snokke') Gelet op de beteikenisse zou je eêder dienke an de wortel *peug- 'vuuste' (dienk ok an Latijn pugnare 'vechte'). Dat levert wee probleme op mee de klank: 't verwachte, zwakke werkwoôrd feuchtaną zou dan 'n sterke neffenvurm *fehtaną gekrege 'ebbe moete.

Omschrievienge[edit | edit source]

vechte werkwoôrd

  1. J'n eige mee geweld mee iemand treffe
    • Vroeger ee, an me 'ier stadse joengers of joengers van 'n ander durp zaege, dan goenge me altoos vechte.
  2. (oneigelijk) J'n eige mee 'arte en ziele vò 'n doel inzette
    • ʼt Durp moe z'n schole 'ouwe, dae bin me noe vò an 't vechten.

Opmerkienge: dit woôrd stae nie in 't Woordenboek der Zeeuwse Dialecten, dienkelijk om-at 't gebruuk nie wezenlijk van 't Nederlands afwiekt.

Uutspraek[edit | edit source]

[ˈvæxtə]

Vervoegienge[edit | edit source]

infinitief vechte(n)
gerundium te vechten(e)
tegewoordigen tied ik vecht(e) oôns vechte(n)
jie vecht (vechte) julder vechte(n)
'ie vecht 'ulder vechte(n)
flejen tied ik, jie, 'ie vocht oôns, julder, 'ulder vochte(n)
gebieënde wieze vecht
onvoltoôid deêlwoôrd vechtende
voltoôid deêlwoôrd is (g)evochte(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Dialectvarianten[edit | edit source]

  • vechten in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland
  • *vichte meugelijke verouwerde vurm

Ontlêniengen in aore taelen[edit | edit source]

Opmerkienge: d'Uutleênwoôrdenbanke noemt ok Berbice-Nederlands purkaru as kommende van vechte. Over de vreêmde ontwikkelienge van deze niet op mekaore liekende woôrden oôr niks gezeid.

Vertaeliengen[edit | edit source]

Bronnen[edit | edit source]

  • Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'vechten'


Etymologie[edit | edit source]

Ziet bie vechte.

Omschrievienge[edit | edit source]

vechte werkwoôrd

Opmerkienge: dit woôrd oor niet dikkels gebruukt vò vechten tussen mensen onder mekaore. Dat oor meêstentieds omschreven, zoas zich houwe, zich beusjtele enz.

Uutspraek[edit | edit source]

[ˈvæ¹çtə], [ˈvæ¹çte]

Vervoegienge[edit | edit source]

vechte(n) (Montforts)
tegewoôrdigen tied ich vech veer vechte(n)
doe vechs geer vech
hae, het, det vech zie vechte(n)
flejen tied ich vóch veer vóchte(n)
doe vóchs geer vóch
hae, het, det vóch zie vóchte(n)
gebieënde wieze vech vechtj
voltoôid deêlwoôrd haet gevóchte(n)
onvoltoôid deêlwoôrd vechtendj
participium gevechte(n)

Bronnen[edit | edit source]

  • Dr. P. Bakkes, Mofers Waordebook. Stichting Mofers Waordebook, Montfort, 2007: blz. 372