Jump to content

Wt/zea/toenge

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | zea
Wt > zea > toenge

Zeêuws

[edit | edit source]

Etymologie

[edit | edit source]

Over Middelnederlands tonghe en Oudnederlands tunga van Oergermaons *tungō. Van Oer-Indo-Europees **dnǵʰ-uh₂-, mee cognaoten in vee taelgroepen.

Omschrievienge

[edit | edit source]

toenge v

  1. Spier dien-a bloôt in de mond leit.
  2. wat toengvurmigs, dikkels 'n latje 'out of 'n lamelletje
  3. (somtieds) taele
  4. zekere vis (Solea solea)

Opmerkienge: de beteikenis van de vis stae nie in 't WZD. Als alternatief geeft 't Woordenboek stripje, maer allêne in de visterstaele van Goereê en dan allêne veu kleine toengetjes.

Uutspraek

[edit | edit source]

[ˈtuŋə]

Verbugienge

[edit | edit source]

meêrvoud toengen, verkleinwoôrd toengetje

Uutdruksels

[edit | edit source]
  • Z'n toenge 'angt op 't derde knopsgat, 'ie is kepot van moeïg'eid (ok: ...'angt op z'n vesje)
  • Z'n toenge 'ang vees te lange, 'ie praot te vee (ok: ...'ang(t) wè 'n elle lank)
  • ʼIe ei z'n toenge op 'n bèsteeboôrd laete leie, 'ie weet niks te zeien, ok:
    • ʼIe ei z'n toenge bie de smid gebraocht (Sint Anna ter Mu)
    • Z'n tonge is nae de smesse (Wesdurpe)
    • Ie ei z'n toenge in de broôdscheutel litte legge (Kortjeen)
  • Z'n toenge is nie van schaepeleêr, 'ie lust wè wat lekkers
  • Eên onder de toenge voere, gebrek laete lieë
  • Over de toenge kakke, spoege, veral gezeid van zwangere vrouwen
  • Over de toenge rieë, besproke ore
  • ʻIe ei tweê tongen in eên staet 'r overdwas, 'ie is nie te vertrouwen, as 't 'm uutkomt, liegt 'n (Zuud-Beveland)
  • Iemand z´ n toenge krauwe, iemand prebere uut t'oren, ok: iemand z'n toenge pellen (Land-van-Kezands)
  • ʼt Achterste van je toenge laete zieë
    1. Aolles zeie wat-a je op j'arte eit
    2. 'n Leste bod doeë (op 'n veilienge)
  • Z'n toenge in z'n gat trekke, z'n woôrden trugneme
  • Nie op z'n toenge gevalle weze, nie bange weze om z'n eige uut te spreken
  • ʼt Is 't verleggen van je toenge nie waerd, 't beteiken niks
  • Praote in toengen, onverstaenbaere taelen praote, volgens gelôvigen deu de kracht van d'n 'Eilige Geêst

Saemenstelliegen

[edit | edit source]

Varianten

[edit | edit source]

Ziet ok

[edit | edit source]

Ontlêniengen in aore taelen

[edit | edit source]

Vertaeliengen

[edit | edit source]

Bronnen

[edit | edit source]
  • Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 983-4
  • K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 222
  • Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'tong'