Wt/zea/dikke

Zeêuws[edit | edit source]

Etymologie[edit | edit source]

Over Middelnederlands dicke en Oudnederlands thica van Oergermaons *þikuz. Af te leien van Oer-Indo-Europees *tegus, mae omdat 't vedders allêne uut de Keltische taelen bekend is (Oudiers tiuc, Bretoens teo) dienke ze at 't woôrd uut de taele van de Monumentenbouwers komt.

Omschrievienge[edit | edit source]

dikke bievoegelijk naemwoôrd

vet, zwaer (van mènsen en beêsten gezeid)
groôt van deusnee
- Dien dikken boôm staet 'ier a zeker tweê'onderd jaer.
zat (van eten)
- ʻk 'Oef gin ijs meêr toe 'oôr, 'k bin dikke!
nie zò net in 't 'uus'ouwen
overvloejig meêstentieds as biewoord
- ʼk Zou d'r mae bedanke, zukke mensen tref je nie zò dikke
angedae, mee dikke ôgen of kele
- As t'n tv kiekt, noe mee dien oôrlog in d'Oekraïne en zò, dan oort 'n d'r glad dikke van.
mistig
- As 't zòvee dikke was, dan goeng de boôt nae Bresjes nie.

Uutspraek[edit | edit source]

[ˈdɪkə]

Verbugienge[edit | edit source]

dikken; diks, dikkes partitieve genitief

Trappen van vergliekienge

dikker en dikkeder, 't dikste

Afleiiengen[edit | edit source]

Uutdruksels[edit | edit source]

ʼt dikke van 't beên, 't bovenbeên, de bille
dikke balke, steunbalk in 'n schure vò 'n dilt
dikke stae, 'n opgezwolle poke è, de kwaoie dikte è

Varianten[edit | edit source]

dik veraol Burgerzeêuws

Ontlêniengen in aore taelen[edit | edit source]

*degi Skepi
- dégi Saramaccaons
dek, diki, dieki Papiaments
deki Aucaons
deki Berbice-Nederlands
deki Sranantongo
dik Neger'ollands
- dik Maegdeneiland-Creooliengels

Vertaeliengen[edit | edit source]

gezeid van mènsen en beêsten

Afrikaons: dik
Araobisch: سَمِين‎ (samīn)
Chinees (Mandarijn): 胖 (pàng), 肥 (féi) (spreektaele)
Duuts: fett, dick
Frans: gros
Westerlauwers Vries: grou, dik
Hindi: मोटा (moṭā)
Iengels: fat
Japans: 太った (ふとった, futotta), 太い (ふとい, futoi), 肥満 (ひまん, himan)

Latijn: crassus
Limburgs: dik, vèt
Nederlands: dik, vet, corpulent
Nedersaksisch/Platduuts: dikke, dik
Oudgrieks: πίων (pioon), παχύς (pachus)
Portugees: gordo
Russisch: то́лстый (tolstyj), по́лный (polnyj)
Spaons: gordo
West-Vlaems: dikke

gezeid van diengen

Afrikaons: dik
Araobisch: سَمِيك‎ (samīk), غَلِيظ‎ (ġalīẓ)
Chinees (Mandarijn): 厚 (zh) (hòu)
Duuts: dick
Frans: épais, gros
Westerlauwers Vries: tsjok
Hindi: मोटा (moṭā)
Iengels: thick
Japans: 太い (ふとい, futoi) (van lankwerpige diengen), 厚い (あつい, atsui) (van blokvurmige diengen)

Latijn: crassus
Limburgs: dik
Nederlands: dik
Nedersaksisch/Platduuts: dikke, dik
Oudgrieks: πυκνός (puknos), παχύς (pachus)
Portugees: espesso, grosso
Russisch: то́лстый (tolstyj)
Spaons: grueso, espeso
West-Vlaems: dikke

Bronnen[edit | edit source]

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 176-7

K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 86

Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'dik'