Wt/zea/glad

Zeêuws[edit | edit source]

Etymologie[edit | edit source]

Middelnederlands glat, uut Oergermaons *gladaz, van Proto-Indogermaons *ǵʰlh₂dʰ; verwant mee Latijns glaber, Litouws glodus, Oerslaovisch *gladū. De beteêkenisse 'eêlemaele' kom van 'n tussenstap 'zonder moeite', 'in eên keêr deu'.

Omschrievienge[edit | edit source]

glad bievoegelijk naemwoôrd

Mee weinig obstaokels, bobbels en oneffen'eden
- Geschaefd 'out is glad
Geschikt vò te glieën, ok mee gevaer vò uutglieën
- Past op, 'k è juust gedwele, de vloer is nog glad!
Sliemachtig
- De schobben van 'n aele bin glad.
(figuurlijk, van mènsen gezeid) Verraederlijk, verleidelijk, mee vee mooie praotjes
- Ik moete 'm nie, 't is zò'n gladden
Vlot in de bênen
- Vò 'n tachtigjaerigen is t'n toch nog glad!
biewoord Êlemaele, 'êlegaere, al'eêl; dikkels mae nie altoos in ontkenniengen.
- Bin je noe toch glad van je verstand!
- D'r is glad gin licht in die schure, ik kan zò toch niks zieë!

Gebruuk

De biewoordelijke betekenis kom dikkels vò in 't 'Ollands van Zeêuwen.

Uutspraek[edit | edit source]

[ɣ˕lɑt], [ɦlɑt]

Verbugiengen[edit | edit source]

gladde, gladden
glads partitieve genitief

trappen van vergeliekienge

gladder, gladst

Uutdruksels[edit | edit source]

Zò glad as 'n paelienk, vreêd glad (gezeid van mensen, bet. 4)

Ontlêniengen in aore taelen[edit | edit source]

Vertaeliengen[edit | edit source]

zonder vee weerstand

Araobisch: نَاعِم‎ (nāʿim)
Berbice-Nederlands: glati
Chinees (Mandarijn): 平滑 (pínghuá)
Duuts: glatt
Frans: lisse
Westerlauwers Vries: glêd
Hindi: चिकना (ciknā)
Iengels: smooth
Japans: 滑らかな (なめらかな, nameraka na)
Latijn: glaber

Limburgs: glad
Nederlands: glad
Nedersaksisch/Platduuts: glad
Oudgrieks: λεῖος (leios), λισσός (lissos)
Portugees: liso
Russisch: гла́дкий (gládkij)
Spaons: liso
Swahili: laini
West-Vlaems: glad

'eêlemaele

Araobisch: تَمَامًا‎ (tamāman)
Braebants: 'eêlemaol, jil (Markiezaots), hil (Meierijs)
Chinees (Mandarijn): 十分 (shífēn)
Duuts: ganz, gar (in ontkenniengen)
Frans: complètement, ... du tout (in ontkenniengen)
Westerlauwers Vries: hielendal, alhiel
Hindi: बिलकुल (bilkul)
Iengels: completely, totally, at all (in ontkenniengen)
Japans: 全く (まったく, mattaku)
Latijn: tote; glad nie: haud

Limburgs: gans, gaaroet (in ontkenniengen)
Nederlands: helemaal
Nedersaksisch/Platduuts: ageels, geels, elemaole (Urkers), hailemaol (Greuniengs)
Oudgrieks: πάντως (pantoos)
Portugees: totalmente
Russisch: совсе́м (sovs'ém)
Spaons: completamente
West-Vlaems: 'êel

Bronnen[edit | edit source]

K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 112

Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'glad'