Wt/zea/den

Zeêuws

dennen

Etymologie

Nie glad dujelijk.

In de traditionêle zienwieze bin de boôm en 't deêl van 't schip verwant, mae nie glad 'tzelfde woôrd. 't Scheepsdeêl kom van 't Middelnederlandse denne 'deêl, dosvloer'. D'n boôm was meêstenties danne, mae deu de geümlaute stofnaeme dennen veranderde de naeme van de boôm mee. Oergermaons *danwō/*danjō, uutendelienge (meschien?) van *dhonueh₂ 'onbewoônbaer land'. Je kunne je vòstelle dat dat z'n eigen in de Germaonse taelen eit uutgesplist in 'n bômennaem (dennen groeie dikkels op onvruchtbaere zandgrond) en 'n veldnaem (precies die zandgrond).

De schrievers van 't EWN vinde dit onwaerschienlijk en dienke an 'n substraotwoôrd vò d'n boôm en leie 't woôrd 'rand, dosvloer' eêder van *dʰon-(i)os (van de wortel *dʰen- 'gekromd') af.

Omschrievienge

den m

1. geslacht naeldbômen (Pinus sp.) die t'erkennen bin an de lange naelden die-a in tweêtaollen an d'n boôm zitte.
2. opstaende rand op 'n schip, boven de merkels

Uutspraek

[dæn ~ dan]

Verbugienge

dennen meêrvoud, dennetje verkleinwoôrd

Synoniemen

• denneboôm
• pienboôm

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: denneboom
• Araobisch: صَنَوْبَر (ṣanawbar) m
• Chinees (Mandarijn): 松 (sōng)
• Duuts: Föhre v, Kiefer v, Zirbe v
• Esperanto: pinarbo
• Frans: pin v
• 'Ebreêuws: אורן (ʾoren) m
• Hindi: चीड़ (cīṛ) m
• Iengels: pine
• Italiaons: pino m
• Japans: 松 (まつ, matsu)
• Latijn: pīnus v
• Limburgs: denneboum enz. m, den m, sjpangeboum enz. m
• Middelnederlands: danne v

• Nederlands: den m, dennenboom m, pijnboom m (Zuud-Nederlands)
• Nedersaksisch/Platduuts: den, Föhre enz.
• Oudgrieks: πεύκη (peukè) v, πίτυς (pítus) v
• Oudnederlands: fura v
• Poôls: sosna v
• Portugees: pinheiro m
• Russisch: сосна́ (sosná) v
• Spaons: pino m
• Swahili: msonobari kl. 3, 4
• Turks: çam
• West-Vlaems: pynbôom m
• Westerlauwers Vries: din g, dinnebeam g
  • Hindeloôpers: den
• Zweeds: tall g, fura g

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 163

• Dr. Frans Debrabandere (red.), Zeeuws etymologisch woordenboek. De herkomst van de Zeeuwse woorden. Uutgeverie Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2007: blz. 79

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

Zweeds

Etymologie

Van Oudzweeds þaen, accusatief bie sa. Net as in 't Zeêuws bin in 't Zweeds bie 't verdwienen van de naemvaollen d'accustatiefvurmen de gewone vurmen g'ôre; daenae bin z'ok nog aolgemeên g'ôre vò de vanous vrouwelijke woôrden.

Omschrievienge

den

1. deze(n), die(n) anwiezend vònaemwoôrd bie geslachtelijke woôrden, ok zelfstandig gebruukt
2. de, d'n lidwoôrd bie geslachtelijke woôrden, allêne as t'r 'n bievoegelijk naemwoôrd bie staet

Opmerkienge: den kan zòwè vò kortbie as varre weze. Bie naedruk kan je wè zeie van 'den här' en 'den där'.

Uutspraek

[dɛnː]

Verbugienge

det o, de meêrvoud

Varianten

lidwoôrd

-en