Wt/zea/aes

Zeêuws

Etymologie

achterste

As bie aers, mae dan mee de verwachten -r-uutval.

lokmiddel, portie, inzet

Over Middelnederlands aes van Oergermaons *ēsa. Verwant mee ete en aete. D'aore tweê beteikenissen bin figuurlijk.

knie'olte

Meschien 'tzelfde woôrd as ae(r)s? Probleem 'ierbie is dat dit woôrd onzieïg is en ae(r)s mannelijk.

aerel

onbekend

Omschrievienge

aes zelfstandig naemwoôrd

1. m aers, konte, achterste
2. o stik eten om 'n vis mee te lokken
3. o portie, deêl wat 'm toekomt
4. o 'zaed', inzet bie 't spel
5. o achterkant van de knie, dikkels aes van 't beên
6. o Oôltjesplaet aerel, keepje om 't snieblad van 'n zeise an de stok vast te maeken

Opmerkienge: de vurm aers, die-a je allêne op Goereê, op Flakkee en in 't Burgerzeêuws zou zoeke, komt in beteikenis 1 overal nessens aes vò.

Uutspraek

[ɛːs]

Verbugienge

aezen meêrvoud, aesje verkleinwoôrd

Opm.: nie aolle beteikenissen 'ebbe 'n meêrvoud.

Afleiienge

• aeze

Saemenstelliengen

• aesgat
• aesklippel

Varianten

konte

• aers
• naers Goerees

lokmiddel enz.

• aos altoos in Burgerzeêuws, Zeêuws-Vlaonderen; dikkels ok daebuten, bevobbeêld in 't Walchers
• os Walchers

Ontlêniengen in aore taelen

Opmerkienge: uutgeleênd is de Burgerse vurm aos.

• asi Berbice-Nederlands
• aes Neger'ollands

Vertaeliengen

Ziet ok bie aers en aerel.

lokmiddel

• Araobisch: طُعْم‎ (ṭuʿm) m
• Berbice-Nederlands: asi
• Chinees (Mandarijn): 誘餌/诱饵 (yòu'ěr), 魚餌/鱼饵 (yú'ěr)
• Duuts: Aas o, Köder m
• Frans: appât m
• Iengels: bait
• Japans: 餌 (えさ, esa)
• Latijn: esca v
• Limburgs: aos o
• Nederlands: aas, lokaas o

• Oudgrieks: δέλεαρ (delear) o
• Portugees: isca v
• Russisch: нажи́вка (nazjívka) v, прима́нка (primánka) v
• Spaons: carnada v, cebo m
• Swahili: chambo kl. 7, 8
• Westerlauwers Vries: ies, aas o
  • Hindeloôpers: aes
  • Terschelliengs: aas
  • Schiermonnikoôgs: ies

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 12-3

• Dr. Frans Debrabandere (red.), Zeeuws etymologisch woordenboek. De herkomst van de Zeeuwse woorden. Uutgeverie Atlas, Amsterdam/Antwerpen, 2007: blz. 35

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'aas'