Wt/zea/knie

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands knie en Oudnederlands knī van Oergermaons *knewa. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *ǵn-eu-, verboge stam bie *ǵenw-.

Omschrievienge

knie m/v

1. schernierend punt tussen 't bove- en 't onderbeên
2. 'n vergliekbaer, mae anatomisch nie 'tzelfde gevricht bie viervoeters; anatomisch gliek an d'n ienklauw
3. stik 'out, op maet gezaegd vò te steuken of as ondersteunienge (van minder 'out dus, en daerom ok nie afgemete)

Uutspraek

[kniː]

Opmerkienge: uutspraek mee korten ie nie echt gebrukelijk.

Verbugienge

knieën meêrvoud, knietje verkleinwoôrd

Saemenstelliengen

kniebak kniebande

knieboeie kniepoôte

Aore spelliengen

• knieː Woordenboek der Zeeuwse Dialecten

Ontlêniengen in aore taelen

• kini Aucaons
• kini Berbice-Nederlands
• kni, kini, knie Neger'ollands
• kindi, kni, kini Sranantongo
  • kini Saramaccaons

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Afrikaons: knie
• Araobisch: رُكْبَة‎ (rukba(h)) v
• Berbice-Nederlands: kini
• Chinees (Mandarijn): 膝 (xī), 膝蓋, 膝盖 (xīgài)
• Duuts: Knie o
• Esperanto: genuo
• Frans: genou m
• 'Ebreêuws: בֶּרֶךְ‎ (bérech) v
• Hindi: घुटना (ghuṭnā) m
• 'Ollands: knie, kenie (Katwieks), kniebol (West-Fries, ouwerwes)
• Iengels: knee
• Italiaons: ginocchio m
• Japans: 膝 (ひざ, hiza)
• Latijn: genu o, geniculum o

• Limburgs: knie (westelijk), knee, kneen (oôstelijk) m/o
• Nederlands: knie v
• Nedersaksisch/Platduuts: knie, knee, knei, knaai, Knee g/v/o; knibbel g
• Oudgrieks: γόνυ (gonu) o
• Portugees: joelho m
• Russisch: коле́но (koléno) o
• Spaons: rodilla v, hinojo m
• Stasvries en verwanten: knibbel, kny, knie g
• Swahili: goti kl. 5,6
• Westerlauwers Vries: knibbel g
  • Hindeloopers: kny, knibbel
  • Terschelliengs: knibbel, knippel
  • Schiermonnikoôgs: knivvel
• West-Vlaems: knie(ë) m/v

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 458

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'knie'

Nederlands

Etymologie

Ziet bie Zeêuws.

Omschrievienge

knie v (m)

• knie ('t gevricht tussen boven- en onderbeên)

Uutspraek

• [kni] Nederlands in Nederland, Surinaoms-Nederlands
• [kni(ː)] Belgs-Nederlands

Verbugienge

knieën meêrvoud, knietje verkleinwoôrd

Afgeleiden

• knielen

Saemenstelliengen

• kniebeschermer
• knieblessure
• kniegewricht
• kniestuk
• knieval
• kunstknie

Uutdruksels

Ziet ok bie God.

• door de knieën gaan, toegeve
• iemand op de knieën dwingen, eên toet overgaeve dwienge
• iemand over knie leggen
  1. letterlijk: 'n pak vò z'n mieter geve (dikkels 'n kind)
  2. zògezeid: mee grôten overmacht verslae (dikkels in de sport)
• iets onder de knie krijgen, wat in de viengers kriege, 'n kunst beginne te b'eêrsen
• met knikkende knieën, vreêd bange

Ontlêniengen en afstammeliengen

Ziet ok bie Zeêuws.

• knie Afrikaons
• kinichi Papiaments

Bronnen

• Hans de Groot c.s. (red.), Idioomwoordenboek. Verklaringen en herkomst van uitdrukkingen en gezegden. Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen, 1999: p. 432-3

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'knie'