Jump to content

Wp/bgn/پشتون‌ ئان

From Wikimedia Incubator
< Wp | bgn
Wp > bgn > پشتون‌ ئان
پشتون
پښتون Paṣ̌tun
موچین جمئیت
۴۹٬۵۲۹٬۰۰۰ (ژوئن ۲۰۱۰) [1]
مناطق با جمعیت قابل توجه
 پاکستان ۲۸ میلیون (۲۰۰۶)[2]
 اوگانستان ۱۲ میلیون (۲۰۰۹)[3]
Template:Wp/bgn/پرچم ۳۱۵٬۵۲۴ (۲۰۰۸)[4]
 ایران ۱۱۰٬۰۰۰ (۲۰۱۰)[5]
Template:Wp/bgn/پرچم ۱۰۰٬۰۰۰ (۲۰۰۹)[6]
Template:Wp/bgn/پرچم ۲۶٬۰۰۰ (۲۰۰۶)[7]
Template:Wp/bgn/پرچم ۱۱٬۰۸۶ (۲۰۰۱)[8]
Template:Wp/bgn/پرچم ۷٬۷۱۰ (۲۰۰۰)[9]
Template:Wp/bgn/پرچم و Template:Wp/bgn/پرچم ۵٬۱۰۰ (۲۰۰۸)[10]
زبان‌ئان
پشتو
اردو و دری به عنوان زبان دوم
دین
اسلام (سنی حنفی)
همراه به اقلیلتی بسیار کم شیعه دوازده امامی
مربوتین قوم و سیادین گروپ ئان
مردم بلوچ
چند کودک پشتون در ولایت خوست

پشتون یا پختون یکی شه ایرانی قومانی گروپ ئان انت. پښتانه (چې د پشتانه، پوختانه، پختانه، پټهان (هندي: पठान) يا افغان په نومونو هم يادېږي.)[11] يو ژبتوکميزه قوم دی چې ددې توکم وګړي په لويه کچه د افغانستان په ختيځ او سوېل کې په فډرالي قبايلي سيمو کې، د پاکستان په سهېل لويديځ ولايت کې او په بلوچستان کې مېشت دي. پښتانه په خپله ژبه او د پښتونولۍ په ساتنه .[12] او اسلام باندې پېژندل کېږي.

د لوديانو دور په تاريخ کې د پښتنو د پاچاهۍ لومړنی دور بلل کېږي چې د ډيلي سلطنت په نامه پاچاهي يې درلوده د دغه دور د مودې نېټه له ۱۴۵۱ زېږيز نه تر ۱۵۲۶ زېږيز کالونو پورې وه. تر دې وروسته د درانيانو دور د نوي تېرمهال پاچايي وه چې په ۱۷۴۷ زېږيز کال کې يې پيل شوی و. پښتنو له ۱۹۷۹ نه تر ۱۹۸۹ پورې په سړه جګړه کې هم ډېر ستر رول لوبولی و او ډېرو پښتنو د روسانو پر ضد په جهاد کې هم برخه اخيستې وه. پښتنو د طالبانو د واکمنۍ او راپرځېدو پر مهال د نړېوالو پام ځان پلو اړولی وه، دا ځکه چې د طالبانو د خوځښت ډېرکۍ ډله پښتنو جوړوله. پښتانه په پاکستان کې هم يوه اهمه توکمډله بلل کېږي، په کوم ځای کې چې دوی دوهم لوی توکميزه ډله جوړوي.

پښتانه د نړۍ يواځينی ملت دی چې په لويه کچه په قبايلي ډلو وېشل شوی.[13] د پښتنو د وګړو د ټولټال شمېر اټکل څه نا څه ۴۰ ميليونه شوی، خو د پښتنو د ډېرو ټبرونو کوچاني طبيعت د دوی د سم شمېر مخه نيولې او تر اوسه پورې ددوی سرشمېرنه نه ده جوته شوې. خو بل لامل يې له ۱۹۷۹ نه راپدېخوا په افغانستان کې د سمې رسمي سرشمېرنې نشتوالی دی.[14]

تاریخ

[edit | edit source]

پرهنگ

[edit | edit source]

زوبان

[edit | edit source]

سیم سر

[edit | edit source]

گیپتجاه

[edit | edit source]

مربوتین قوم و ملت ئان

[edit | edit source]

پانویس

[edit | edit source]
  1. "Pashto، Northern". SIL International. Ethnologue: Languages of the World. June 2010. Retrieved 2010-09-18. Ethnic population: 49،529،000 possibly total Pashto in all countries.  
  2. "Population Census Organization، Population by Mother Tongue". Government of Pakistan. Archived from the original on 2006-05-24. Retrieved 2006-06-07. 
  3. "Afghan Population: 28،395،716 [Pashtun 42%]". سیا (CIA). اطلاعات‌نامه جهان. Retrieved 2010-09-08. 
  4. "United Arab Emirates: Demography". Encyclopædia Britannica World Data. Encyclopædia Britannica Online. Retrieved 2008-03-15. 
  5. "Ethnologue report for Southern Pashto: Iran (1993)". SIL International. Ethnologue: Languages of the World. Retrieved 2010-09-08. 
  6. Maclean William (2009-06-10). "Support for Taliban dives among British Pashtuns". Reuters. Retrieved 2009-08-06. 
  7. "Ethnic origins، 2006 counts، for Canada". 2.statcan.ca. 2006. Retrieved 2010-04-17. 
  8. "Abstract of speakers’ strength of languages and mother tongues - 2001". Census of India. 2001. Retrieved 2008-03-17. 
  9. "Language Spoken at Home". اداره آمار آمریکا. 2001. Retrieved 2008-03-15. 
  10. "Afghanistan: Pashtun، Southern of Afghanistan". Joshua Project. Retrieved 2010-09-10. 
  11. Banuazizi, Ali and Myron Weiner (eds.). 1994. The Politics of Social Transformation in Afghanistan, Iran, and Pakistan (Contemporary Issues in the Middle East), Syracuse University Press. ISBN 0-8156-2608-8 (retrieved 7 June 2006).
  12. Kakar, Palwasha. Harvard University - School of Law - Tribal Law of Pashtunwali and Women’s Legislative Authority (retrieved 7 June 2006)
  13. په پښتونخوا کې توکميز، کلتوري او ژبپوهنيز Denominations, Khyberwatch.com (retrieved 7 June 2006).
  14. د افغانستان د وګړو سرشمېرنه او استونګنځي: لومړنی پړاو د کور د سامان لړليک, د UNFPA پروژه په افغانستان کې (retrieved 18 February 2007).


لینک په خارجا

[edit | edit source]