Wp/bgn/بلوچ مردم
بلوچ چہ اَھدیگیں زمانگان تا مروچی آسیاءِ تھا گدان نشینیءِ زندے گؤازینگا بوتگ، و چؤش کہ لھتے کلمکاراں نبشتگ "بلوچ"ءِ گالءِ معنی بزان "گدان نند" ـ اے راج اھدیگین زمانگءَ ماں عربستانءَ، دجلہ و فراتءِ کش و کرّاں و حلبءِ ملگزارانی تھا و ایرانءِ سیمسران، تبریزءَ بگر تا البرزءِ کؤہءِ دامُنءَ و تا مشھدءِ ھَند و دمگاں نندوک بوتگ ۔ مال و مالداری، و ھنچو کش و کرّءِ سیر و آبادیں ھَند و دمگان اِش جتگ و وتی زنداِش گوازینتگ ۔ یک انگریزیں پٹ و پول کارے نبشتگ کہ بلوچ سکین بھادر و زھمت کشین راجے بوتگ ـ آجویی و آزاتیں زند آيانءَ باز دوست بوتگ ـ چہ مزنین اسکندرءِ جنگانی زمانگءَ بلوچاں سلاحءِ شر کنگ و وتارا جنگی رپک راھانی ھیل دیگءَ بنگیج کتگ ـ وتی سرانی پراوہ اِش نکتگ، و یک مشھورین مثالے ھست اِنت، گشنت آ کس کہ وتی سرءِ پرواہءَ نکت و گوں وتی جانءَ لیب کنت، بزان الّم اے زانتی ھم ھست اِنت کہ چہ پیم وتارا چہ گلامیءَ برّکینیت ـ چہ شاھنامہ فردوسیءَ چوش زاھر بیت کہ انوشیروان عادلءِ زمانگءَ، میلادی سالءِ 531ءَ بلوچاں البرزءِ کوہءِ کہ فردوسی آییءَ "برزکوہ" گشیت ، اے کوھے کش و پھناتان آباد بوتگ اَنت ـ آ ھندءِ مردمان چہ بلوچانی بازین دلسیاھی و پُل و پانچاں سک نگیگ بنت و وتی ھالءَ پہ انوشیروان رسین اَنت، انوشیروانءِ جند مزنین لشکرے زوریت و درستیں راھانءَ بندیت و بلوچانی قتل عامءِ حکمءَ دات ـ مردیں، جنیں، چک، پیر و ورنا، ھر کس کہ دیما ترّایت جن اَنت و کُش اَنتی، بلوچاں بے ھساب کُشگ بنت، و لھتے کہ پشت کپیت لوگ و زندگیانءََ ویل کن اَنت و چہ اودا تچ اَنت و پدا ھچبر آ نیمگءَ چک نجن اَنت ـ بلوچانی آیگ سیواءِ کلاتءَ رند چہ اِش کہ ایرانءِ لشکرا بلوچاںءَ جت و کُشت، ھر چے کہ پشت کپت وتی پس و پیروکی ھنکین اِش ویل کت و گؤں میر کمبرءِ کماشیءَ، سیستان، رودبار، و پدا چہ چاغی و خاران گوست اَنت و ماراپ، سیاہ کوہ و جھالاوانی برزیں کوہءِ کوہ و شمانی تھا آتک و جل اِت اَنت، و پہ اے ھاترا کہ اِشان کوھستگی مردم اِتنت، چہ البرزءِ بلندیان گلینگ بوتگ اِتنت، آتک اَنت و جھالاوانی بنداِش وتی ھنکیںءِ کسانین درورے زانت و ھمدا داشت اَش ـ رند چہ اِش کہ وتی جاہ اِش اے کوہءِ تھا وش کت، کم کم سوراب، ماراپ، سیا کنب و کلاتءِ کش و کِرّاں آتک و لؤگ و جاہ اِش بست و ھمدا نشت اَنت ـ اے زمانگءَ کلاتءَ و کلاتءِ کَش و کرّاں سیوا نامیں ھندو خاندانے حکومتی کنگااَت، و دراویدی زبانءَ گپ اِش کت ـ سوراب، خضدار و کرخ و اے دگہ جاھاں جاموٹ آباد اِتنت، آ بلوچانے کہ نؤک چہ کوہ برزءَ، بزان البرزءِ کوہءَ آتکگ اِتنت، دراویدیانی تھا برزکوھی مشھور بوت اَنت ـ کم کم چہ دراویدیءَ بروھی یا براھوئی گشگ بوت اَنت ـ بلوچانی اے ٹک اَنگت ھمے نامءَ مشھور اِنت ـ اِشی یک ھکیکتین گپے کہ بلوچاں سانگبندی کنگا گؤں دگہ ٹک و زاتان بدیں کارے زانتگ، بلے پہ اے دودءِ اَنگار کنگا پہ بلوچاں دگہ راھے پشت نکپتگ اَت، پے اے ھاترا کہ بلوچانی جنین و ورنایں جنک ایرانءِ تاراج کنوکین لشکرءِ تیگ و زھمانی آماچ بوتگ اِتنت، و لھتے کہ پشت کپتگ اَت باز کم اِتنت ـ پہ ھمے ھاترا بلوچانی جدا بیگ چہ اے ھندءِ اصلی واھنداں ناممکنین کارے اَت، و اے واک کہ پدا وتی سرڈگارا واتر ببنت، نیستت اِش ـ پہ ھمِش اے ھند بلوچستانءِ نامءَ مشھور بوت، و کم کم ھمے قبیلہءَ یک جتایں حکومتے بلوچانی نامءَ شر کت، و اے ھند اِش وتی ڈیھہ زانت ـ گؤں اصلی واھنداں کہ دراویدیان اِتنت، مھر و دوستی و سانگبندی اِش کت ـ چنت پشتءَ رند، ابید چہ چنت وتی شریں دوداں وتی زبان اِش ھم شموشت و یک زبانے ھور توریں گون دراویدیاں شراِش کت و گپ کنگا لگ اِتنت ـ و پدا دگہ لھتے چہ بلوچانی ٹکان آتک اَنت و اِے ٹکءِ نام براھوئی مشھور بوت و تا روچ مروچی اے ٹک ھمے زبانءَ ھبر کنت ـ ردیں دلیل لھتے رد نبیسیں راجدپتر نبیس بس گوں زبانءِ بنیادءَ براھویانءَ دگہ ٹکے جدا چہ بلوچان زان اَنت ـ بلے چوش نہ اِنت، تھنا زبان راج یا قومیتءِ سبب بوت نہ کنت ـ ھر راجۓءِ زبان و جنینان چہ ھما جاورءِ ھالاتاں اثر مند بوت کن اَنت ـ پہ درور براھویانی حکومتءِ وھدا بازین افغان و خالصیں بلوچی زبانءِ گپ جنوکاں اِشانی کرّا آتکگ و میار بوتگ اَنت و گوں اِشان سانگبندی اِش کتگ ـ گڈا بازیں پشتون و بلوچے وتی ماتی زبان شموشتگ و ھنچو کہ براھویاں گپ کنگا لگ اِتگ اَنت ـ تا اے اندازہ کہ ھنو اصلی براھوئی و آ کسان کہ نوک آتکگ اَنت پجاہ آرگ نہ بنت ـ ھنچو کہ ھما قبیلہ آں کہ گؤں میرچاکر ملتان و ڈیرہ جات و دھلیءِ کِرّ و گوراں شُتگ و آباد بوتگ اَنت، مروچی آیاں بلوچی زبانءَ شموشتگ و ھما ھندءِ زبانءَ وتی ماتی زبان زان اَنت ـ ھندوستانی و ڈیرہ والایانی وڑا گپ کن اَنت ـ اگر آیاں کہ بلوچستانءِ سیمسرانی ھدا زند گوازینگااَنت بلوچ و براھوئی زبانءَ گپ کن اَنت، ھیال گؤر بکن اِں، آیان کہ سند شتگ اَنت، اودا جاہ منند بوتگ اَنت و گوں آ ھندءِ مردماں سانگ و سوراِش کتگ، رند چہ یک یا دو پشتءَ وتی ماتی زبان اِش شموشتگ ـ اے ھنوگیں گپے کہ لھتے براھوئی گؤں ناظم میر مھراللہ خان رئیسانیءَ مکرانءَ شت اَنت اودا کار و روزگارءَ گلایش بوت اَنت و سانگ سور اِش کت، و بیران بوت اَنت ـ یک پشتے رند مروچی آیانی چُک و زادگاں براھوئی گپ جت نکن اَنت ـ گڈا بس گوں زبانے پرکیءَ براھویانی جدا کنگ چہ بلوچاں یک مزنین ردییءِ ـ بھرحال اے بھادر و جنگجوین قبیلہ کہ راجدپتر آییءَ براھوئیءِ نامءَ یاد کنت، گوں وتی بھادریءِ نامءَ، گدر، سوراب، سیاہ کنب و کلاتءِ کش و کرّاں نشت اَنت، و سیوائی دراویدی و جدگالانی پچ گپتگیں ملک و زمینانی آباد کنگا لگ اِتنت و کوھانی تھا گوں مالداری دلگوش بوت اَنت، و بھادری و شرپ و عزت اِش وتی شان کت ـ
دومی ٹک
[edit | edit source]بلوچانی دومی ٹک کہ من پیشءَ نام گپتگ و ھمایاں کہ دجلہ و فراتءِ کش و کرّاں و حلبءِ ملگزاراں آباد اِتنت، زمانگءِ جیڑہ و جنجالانی آماچ بوت اَنت ـ خلفاءِ راشدینءَ رند وھدیکہ بنوامّیہءِ خلیفہ یزید بن معاویہ و امام حسینءِ در میانءَ کربلاءِ جیڑہ بنگیج بوت ـ گشنت کہ بلوچاں گوں امام حیسنءِ لشکرا بست و گوں یزیداِش جنگ کت ـ وھدیکہ امام حسین شھید کنگ بوت، بلوچاں چہ یزید و ابن زیادءِ ترسءَ، پٹ و میتگان اِش ویل کت و حلبءِ کوھانی تھا چیر بوت اَنت و پہ وتی لاپ و روزگارءِ گوازینگا کِرّ و گؤرءِ میتگ و بازارانی لوٹگ و جَنگءَ گلائیش بوت اَنت ـ آسرا بنوامّیہءِ ھونواریں امیر (1) چہ بلوچانی زلم و زورا تنگ آتک، ھور گوں عراقی و کوفیہءِ مردماں بلوچانی جنگ و کشگءَ لانچ اِتش ـ بلوچانءَ چشیں واکے نیست اَت کہ حجاج بن یوسفءِ وڑیں زوراکیں امیرےءِ دیما بہ اوشت اَنت و جنگ بکن اَنت، پہ ھمِش شھر و میتگان اِش ویل کُت و کوھانی میار بوت اَنت ـ دگہ روایتے ھست اِنت کہ گوں میر جلال خانءِ کماشیءَ بلوچانی چل و چار کبیلہ چہ حلب ماں ایرانءَ آتک و جفینءَ جَل اِت و نشت اَنت ـ پہ اے ھاترا کہ حجاج بن یوسف اے مردمانی مال و متاہءَ تاراج کتگ اَت و اِشانی زندگی سک نوش اَت، اِدا ھم پہ وتی لاپءِ سیر کنگا دگرانی مالانی جنگ و پُلگ اِش بنگیج کت ـ گشنت کہ اے زمانگا بدرالدین نامیں مردے چہ ایرانءِ ھکومتءِ نیمگا اے ھندءِ ھاکم اَت ـ اے ھاکمءَ ھم لشکرے زرت و بلوچانی جانءَ کپت و چہ ایرانءِ ھد و سیمسران تاچینت و در کُت اَنت ـ (1) ولید بن عبدالملک و پیش چہ اِشی عبدالملک بن میروان اے بلوچاں کہ چہ ایرانءَ تاچینگ بوتگ اِتنت مکران آتک و مند و ھمے کَش و کِرّاں، گوں زھم و اسپرءِ زورءَ اے ھنداِش گپت و نشت اَنت ـ گُڈ چہ چنت وھدا سردار جلال خان بیران بوت ـ آییءَ چار بچ ھست اَت پہ اے ناماں، رند، لاشار، ھوت و کّرا و یک جنکے کہ آییءِ نام جتو اَت، کہ جتو گؤں یکے چہ وتی نزیکیں سیاداں کہ نامی مراد اَت سانگ دئیگ بوت ـ رند چہ سردار جلال خانءِ بیرانیءَ بلوچاں یکجاہ بوت اَنت و رند اِش پہ وتی سراداریءَ گچیں کت و چنت پُشتءَ ماں مکراں منت اَنت ـ
سئمی ٹک
[edit | edit source]چہ مکرانءِ سرھدا بگر تا بندرعباس، چاغیءِ سرھدا بگر تا سیستان و افغانستان و ایرانءِ سیمسراں و ھنچو تا ھرات، چہ زمانگاں بلوچانی یک ٹکے آباد بوتگ کہ آیان ناروئی بلوچءِ نامءَ مشھوراَنت ـ بازیں راجدپتر نبیسے گشیت کہ ناروئی یک اھدیگیں گالے، ھمایاں کہ ماں سرپچین دشت و کوچگان، گدانانی تھا زنداِش گؤازینتگ گشگ بنت ـ تا اندازہ ے اے گپ برابراِنت، پہ اے ھاترا کہ آ جاگاھانے کہ ناروئی نندؤک اَنت، گیشتر سرپچیں دشت اَنت ـ اے دلیلءِ سرا ھم باور کنگ بیت کہ اے دوراں الّم کبیلہ اے ھم بوتگ کہ مان کوھستاناں زندی گوازینتگ و برزکوھی یا بروھی گشگ بوتگ اَنت و کم کم گوں دراویدی لبزا بروھی یا براھوئی بدل بوتگ ـ ناروئی بلوچاں اَنگت ماں ھمے ھندا زند گوازینگااَنت ـ بُرز یک بلوچی گالے، بزان بلند ـ بروھی لبزا ھم ھمے معنیءَ دات ـ بوت کنت کہ ایرانءِ مشھورین کوہءِ نامءَ کہ البرز اِنت بلوچاں بستگ و فردوسی لھتے جاھاں آییءَ برز کوہ گشیت ـ ما گشت کن اِں کہ ناروئی بلوچ چہ زمانگاں اے ھندءَ نندوک بوتگ اَنت، پہ اے ھاترا کہ فردوسی ماں رستم و کوھزادءِ جنگءَ ناروئیانی و چہ آیانی لشکرءَ نامءَ گرایت ـ گڈا چہ فردوسیءِ اے گپءَ یا کسہءَ پدّر بیت کہ چہ ھما زمانگاں اے ھندا بلوچ نندوک بوتگ اَنت و اے ھکیکت ھم زاھر بیت کہ رستم و ذال ناروئی بلوچ بوتگ اَنت ـ اے زمانگءَ اے درستیں علاقہ ایرانءِ شاہءِ نامءِ سرا بوتگ ـ گڈا وھدیکہ نادرشاہ کہ بلوچاں آییءَ نادر چم کش گشنت، رند چہ ملکءِ ھاکمیءِ گرگا اے ھندا آتک و سرکچی وارت کہ اے مزن و پرہ دامنیں ڈیھہءِ واھند بس بھادر و مزن شانیں بلوچان اَنت ـ پہ ھمے ھاترا آیی اے ڈیھہءَ بلوچستانءِ نام پر بست و کم کم اے گال ماں درستين ملکاں گشگ بوت و تا روچ مروچی ماں جغرافیایی نقشہ یانی تھا بلوچستاں گشگ بیت [1]
تاریح
[edit | edit source]پرهنگ
[edit | edit source]زوبان
[edit | edit source]سیم سر
[edit | edit source]بلوچ مردم بئ مزنین منتیکه بنام بلوچستان که ایران ، اوگانستان و پاکستان مانجین ئا کپته زنده گی ئه کننت.
گیپتجاه
[edit | edit source]- ↑ تاریخ بلوچستان: نبیسؤک: میر گل خان نصیر
به ویکی کومونز تا په بلوچئ موضوعی خاتیرا فایل موجود انت. |
مربوتین کوم و ملت ئان
[edit | edit source]Yuri