Wt/zea/kind

Zeêuws

Etymologie

Uut Middelnederlands kint en Oudnederlands kint van Oergermaons *kinþą. Af te leien van Proto-Indo-Europees *ǵenh₁. Let op: D' Iengelse woorden child en kid bin d'r nie mee verwant.

Beschrievienge

kind o

1. Onvolwasse mèns, toet achttien jaer, mae in 't biezonder joenger as dertien jaer
2. Afstammelienk in d'n eêste graed, zeune of dochter, persoôn daer-a je vaer of moer van bin

Uutspraek

[kɪnt]

Verbugienge

meêrvoud kinders bie 'n willekeurige groep, guus bie de kinders uut eên gezin; verkleinwoôrd kindje, soms kinnetje

verbalisêrienge

• kindere

Uutdruksels

• Je zou t'r 'n kind van deu je neusgaoten kriegen Land-van-Kezands, 't gae vreêd moeielijk
• Is 't nie goed vò 't kinnetje, dan is 't goed vò 't minnetje, as de vesse moer 't lekkers wat-an ze vò d'r meeneme nie ete wil, lus de baeker (minne) 't wè.

Saemenstelliengen en afleiiengen

achterkleinkind achtermanskind bekinderd houwkindje kinderachtig kinderaozje kinderbedde kinderbenne kinderbunsel

kinderfeêste kinder'emmetje kinderkopjes kinderkousjes kindermande kinderverzite kinderzot kindskind kindskurf

kleinkind mammekind revelaerskind stadskind stiefkind uutgekinderd weêskind weêskindertjes

Ontlêniengen in aore taelen

• kind Neger'ollands
  • kin Maegdeneiland-Creooliengels
• kente Skepi

Vertaeliengen

onvolwasse mènse

• Nie-taelgebonde: 🧒
• Afrikaons: kind
• Araobisch: طِفْل‎ (ṭifl) m
• Berbice-Nederlands: toko
• Braebants: kind, kiend enz. o, blaog m
• Chinees (Mandarijn): 小孩 (xiǎohái)
• Duuts: Kind o
• Frans: enfant m
• Westerlauwers Vries: bern o
• Hindi: बच्चा (baccā) m
• 'Ollands: kind, keind (waerdengebied, Markers), kiend (West-Fries)
• Iengels: child, kid (populair)
• Latijn: puer m

• Limburgs: kèndj, kindj, kiendj (Roermond), kink (Tegelen, 'Eerlen), kind (o.a. Venlo), keend (Mestricht)
• Nedersaksisch/Platduuts: kind, kiend, keend, Kind (in Duutsland) o
• Nederlands: kind o
• Oudgrieks: παῖς (pais) m/v, παίδιον (paidion) o
• Portugees: criança v
• Russisch: ребёнок (rebjónok) m
• Skepi: kente
• Spaons: niño m
• Swahili: mtoto kl. 1, 2
• Stasvries en verwanten: kyn o
• West-Vlaems: kind o

zeune of dochter

• Afrikaons: kind
• Araobisch: وَلَد‎ (walad) m
• Braebants: kind o, blaog m
• Chinees (Mandarijn): 小孩 (xiǎohái)
• Duuts: Kind o
• Frans: enfant m
• Westerlauwers Vries: bern o
• Hindi: बच्चा (baccā) m
• 'Ollands: kind, keind (waerdengebied, Markers), kiend (West-Fries)
• Iengels: child, kid (populair)
• Latijn: filius m / filia v

• Limburgs: kèndj, kindj, kiendj (Roermond), kink (Tegelen, 'Eerlen), kind (o.a. Venlo), keend (Mestricht)
• Nederlands: kind o
• Nedersaksisch/Platduuts: kind, kiend, keend, Kind (in Duutsland) o
• Oudgrieks: τέκνον (teknon) o
• Portugees: filho m / filha v; criança v
• Russisch: ребёнок (rebjónok) m, дитя́ (ditjá) o
• Spaons: hijo m / hija v; niño m / niña v
• Swahili: mwana kl. 1, 2
• Stasvries en verwanten: kyn (Stasvries, Midslands), kynd (Bildts) o
• West-Vlaems: kind o

Bron

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 434-5, 591

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 143

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kind'

Nederlands

Etymologie

Ziet bie Zeêuws.

Omschrievienge

kind o

• kind (aolle beteikenissen)

Uutspraek

[kɪnt]

Verbugienge

kinderen meêrvoud, kindje verkleinwoôrd, kinds genitief

Afleiiengen

• kinderachtig
• kinderlijk
• kinds

Uutdruksels

• Als een kind zo blij, vreêd blieë en gelukkig
• Dat kan een kind begrijpen, da's nie zò moeilijk
• Een doodgeboren kindje, 'n slecht idee dat-at 't nie gae redde
• Een groot kind, 'n grôten die-a z'n eigen as 'n kind gedraegt
• Een kind kan de was doen, dat wies s'n eige vanzelf
• Een kind van zijn tijd, modern, nae de wieze van d'n tied daerin iemand leeft of wat gemaekt is
• Een ondergeschoven kindje, 'n verwaerloôst dienk
• Kind aan huis zijn, ergest vee komme
• Geen kind hebben aan, mee wat of iemand gin last è
• Het kind met het badwater weggooien, wat slechts wegdoeë mae daemee ok 't goeie kwietspele
• Het kind moet een naam hebben, d'r moet 'n naem an gegeve ore
• Het kind van de rekening, 't slachtoffer
• Het zal je kind maar wezen
• Iemand als een klein kind behandelen, mee iemand omgae of t'n niks begriept
• Ik krijg er een kind van, ik oor d'r 'elemaele zot van
• Ik mag een kind krijgen als..., ik wete zeker dat 't nie...
• Kind noch kraai hebben, glad op j'n eige weze, zonder fermielje of vrienden

Ontlêniengen en afstammeliengen

Ziet ok Zeêuws en kint (Middelnederlands).

• kind Afrikaons
• hender Sri Lankaons-Creools

Bronnen

• Hans de Groot c.s. (red.), Idioomwoordenboek. Verklaringen en herkomst van uitdrukkingen en gezegden. Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen, 1999: p. 415-7

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kind'