Wt/zea/kamme

Zeêuws

Kamme (1).

Etymologie

Over Middelnederlands cam, camp, camme en Oudnederlands *camb van Oergermaons *kambaz. Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *ǵombʰ- 'tand'. In de Germaonse taelen is de letterlijke beteikenisse d'ouwste.

Omschrievienge

kamme
zelfstandig naemwoôrd v

1. letterlijk getand werktuug om 't 'aer te zuveren en in model te briengen
2. opstaend vleizig deêl mee uutsteeksels op de kop van 'n 'oen of 'n aore 'oenderveugel
   1. 'n vergliekbaere versierienge op de kop van 'n andere beêste
   2. opgestoke stroke 'aer bie mensen, bevoôrbeêld in de punkdracht
3. rietje kartelig uutstekende bergen
   

werkwoôrd

4. 't 'aer reêë, de kamme gebruke

Uutspraek

[ˈkɑmə]

Verbugienge

kammen meêrvoud, kammetje verkleinwoôrd

Vervoegienge

infinitief	kamme(n)
gerundium	te kammen(e)
tegewoordigen tied	ik kam	oôns kamme(n)
	jie kam(t) (kamme)	julder kamme(n)
	'ie kam(t)	'ulder kamme(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie kamde(n), kammede	oôns, julder, 'ulder kamde(n), kammede
gebieënde wieze	kam(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	kammende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)ekamd
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Verbugienge

• kammens partitieve genitief van d'n infinitief

Uutdruksels

• Je stao noga roôd op je kamme, j'ei noga 'n kleur Land-van-Kezands
• Nae vee kammens en schikkens/ploôiens nae vee gedoe en anpassiengen

Varianten

zelfstandig naemwoôrd

• kam veraol in 't Burgerzeêuws en Oôst-Flakkees, maer ok daebuten

werkwoôrd

• kammen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

Opmerkienge: uutgeleênd is buten twuvel de burgerse variant kam.

• kam Berbice-Nederlands
• kam Neger'ollands
• kam Skepi
• kankan Sranantongo
  • kankan Aucaons

Vertaeliengen

tuug om d'aeren mee te schikken

• Nie-taelgebonde: 🪮
• Afrikaons: kam
• Araobisch: مشط⁩ (mušṭ) m
• Berbice-Nederlands: kam
• Chinees (Mandarijn): 梳子 (shūzi), 篦 (bì
• Duuts: Kamm m
• Esperanto: kambilo
• Frans: peigne m
• 'Ebreêuws: מסרק⁩ (masrek) m
• Hindi: कंघी (kaṅghī) v
• Iengels: comb
• Italiaons: pettine m
• Japans: 櫛 (くし, kushi)
• Latijn: pecten o
• Limburgs: kam, kamb m
• Nederlands: kam m

• Nedersaksisch/Platduuts: kam, Kaum (Plautdietsch) g/m
• Oôst-Vlaems: kam
• Oudgrieks: κτείς (kteis) m
• Poôls: grzebień m
• Portugees: pente m
• Russisch: расчёска (rastsjóska) v, гре́бень (grében') m
• Skepi: kam
• Spaons: peine m
• Swahili: kitana kl. 7, 8
• Turks: tarak
• Westerlauwers Vries: kaam g
  • Hindeloôpers: kaim, keem
  • Terschelliengs: kiem (West), keam (Oôst)
  • Schiermonnikoôgs: keum
• West-Vlaems: kamme v
• Zweeds: kam g

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 400

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 138

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'kam'