Wt/zea/douwe
Zeêuws
[edit | edit source]Etymologie
[edit | edit source]Over Middelnederlands douen, duwen en Oudnederlands *thuwon van 'n Oergermaons werkwoôrd. Over de precieze vurm 'iervan bin geleêrden 't nog nie eêns, om-at de reflexen d'rvan nie mee mekaore overeênstemme. Gedocht is an 'n sterk werkwoôrd *þeuhwaną - *þauhwa - *þugwan mee grammaticaole wisselienge. Kan komme van d'n Indo-Europese wortel teukʷ-, uutbreiienge van (s)teu- 'posse'.
De veranderienge van d'n ouwe langen ū nae ou is 'ier vrie aolgemeên; de vurm duwen, zòas in 't Nederlands, is minder gewoon.
Omschrievienge
[edit | edit source]douwe
- kracht van j'n eigen af zette
Opmerkienge: douwe stae nie in 't WZD; douw staet 'r wè in en oor as 'aolgemeên' gegeve.
Uutspraek
[edit | edit source][ˈdɑu̯ə]
Vervoegienge
[edit | edit source]| infinitief | douwe(n) | |
| gerundium | te douwen(e) | |
| tegewoordigen tied | ik douw(e) | oôns douwe(n) |
| jie douw(t) (douwe) | julder douwe(n) | |
| 'ie douw(t) | 'ulder douwe(n) | |
| flejen tied | ik, jie, 'ie douwde | oôns, julder, 'ulder douwde(n) |
| gebieënde wieze | douw(t) | |
| onvoltoôid deêlwoôrd | douwende | |
| voltoôid deêlwoôrd | ei (g)edouwd | |
| Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. | ||
- Afleiienge
Dialectvarianten
[edit | edit source]- douwen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland
Ontlêniengen in aore taelen
[edit | edit source]Vertaeliengen
[edit | edit source]Vertaeliengen
Ziet ok
[edit | edit source]Bronnen
[edit | edit source]- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. https://uitleenwoordenbank.ato.ivdnt.org/index.php/uitleen/zoek_eenvoudig