Wt/zea/acht

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands acht en Oudnederlands ahto van Oergermaons *ahtau. Uutendelienge van Oer-Indo-Europees *h₃eḱteh₃(u)-, ok gereconstrueêrd as *(h₁)oḱtṓw, in verband gebrocht mee ok- 'scherp, opgestoke' en begrepe as 't tweêvoud van *oktom 'vier opgestoke viengers'; aollemaele vreêd spikkelatief.

Omschrievienge

acht

• vier en viere, eên meêr as zeve, in attributief gebruuk

Uutspraek

[ɑxt]

Verbugienge

achte telvurm, achten datief

rangtelwoôrd

• achtste

Afgeleiden en saemenstelliengen

• achttien(e)
• achtendeêl
• achtentwintiger
• tachentig

Ontlêniengen in aore taelen

Ontleênd is soms ok de vurm achte.

• akti Berbice-Nederlands
• acht, ak, agt Neger'ollands
• akt Skepi
• acht Sranantongo (kan ok uut 't Nederlands komme)

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 8, VIII
• Afrikaons: ag, agt
• Araobisch: ثَمَانِيَة‎ (ṯamāniya(h)) m
• Berbice-Nederlands: akti
• Chinees (Mandarijn): 八, 捌 (bā)
• Duuts: acht
• Frans: huit
• Hindi: आठ (āṭh)
• 'Ollands: âch (Utrechts mee t-uutval)
• Iengels: eight
• Japans: 八 (はち, hachi), 八つ (やっつ, やつ; yattsu, yatsu)
• Latijn: octō

• Limburgs: ach, acht
• Nederlands: acht
• Nedersaksisch/Platduuts: acht, achte
• Oudgrieks: ὀκτώ (oktoo)
• Portugees: oito
• Russisch: во́семь (vósem')
• Skepi: akt
• Spaons: ocho
• Swahili: nane
• Westerlauwers Vries: acht
  • Hindeloôpers: acht, akst (ouwerwes)
• West-Vlaems: acht(e)

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'acht'

Nederlands

Etymologie

telwoôrd

Ziet bie Zeêuws.

andacht

Over Middelnederlands achte en Oudnederlands *ahto van Oergermaons *ahtō. Dienkelijk van d'n Indo-Europese wortel *h₃ekʷ- 'ôge'.

rieksban

Middelnederlands achte, Oudnederlands *āhto, van Oergermaons *anhtō; vedders nie dujelijk.

Omschrievienge

acht

1. telwoôrd acht, achte
2. geschiedenisse rieksban, verbod of vervolgienge in 'eêl 't riek
3. verouwerd andacht, nog gebruukt in geef acht
4. verschillende werkwoôrdsvurmen van achten

Uutspraek

• [ɑxt ~ ɑχt] Nederlands in Nederland
• [ɑxt ~ axt] Belgs-Nederlands
• [axt] Surinaoms-Nederlands

Verbugienge

achten datief

Aore spelliengen

• agt spellienge-Siegenbeek

Afstammeliengen en ontlêniengen

• ag, agt Afrikaons
• agt Deens
• akt Noors
• akt Zweeds

Bronnen

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'acht'