Jump to content

Wp/isv/Medžuslovjansky jezyk

From Wikimedia Incubator
< Wp | isv
(Redirected from Wp/isv/Меджусловјанскы језык)
Wp > isv > Medžuslovjansky jezyk
Jezyk
Medžuslovjansky
medžusl.: medžuslovjansky, меджусловјанскы
Horugva medžuslovjanskogo jezyka
Obča informacija
Stvorjeny
Data stvorjenja2006–2017
Koristniki≈7000 (2020)[1]
Pismo
Služebny status
Jezyčna organizacijaMedžuslovjansky komitet[2][3]
Celj

Medžuslovjansky jezyk (takože: novoslovjansky, vseslovjansky) jest slovjansky naturalističny planovy zonalny pomočny jezyk, skonstruovany na osnově občeslovjanskyh gramatičnyh i leksičnyh elementov, ktory služi komunikaciji medžu Slovjanami raznyh narodnostij. Za ne-Slovjanov medžuslovjansky može takože polniti edukacijnu funkciju. Jezyk jest zakorenjeny i v staroslovjanskom jezyku i v različnyh improvizovanyh narěčjah, ktorymi ljudi v srědiščah s raznorodnym slovjanskym naseljenjem posluživali se črěz stolětja. Vslěd togo medžuslovjansky jestvuje na dvoh uravnjah: prvy sut nenaučne formy spontaničnogo občenja, drugy sut naučne kodifikacije, prědložene od mnogyh jezykoznavcev i inyh.[4] Vse formy imajut kako obču harakteristiku, že razumlivost bez nikakogo prědnjego učenja imaje prioritet nad legkostju. Tomu že medžuslovjansky jest zonalny a ne narodny jezyk. Tutoj jezyk jest pisany i latiniceju i kiriliceju.

Medžuslovjansky byl vprvo opisany v lětah 1659–1666 hrvatskym duhovnikom Juraj Križanićem.[5] Nazvu «medžuslovjansky» prvy raz je prědložil Ignac Hošek v 1908 godu.[6] Na medžuslovjanskom jezyku umějut govoriti několiko tysečev ljudij.[7] Kod ISO 639-3 medžuslovjanskogo jezyka jest isv, ktory on dostal v 2024 godu.[8]

Historija

[edit | edit source]
«Gramatično izkazańje ob ruskom jeziku» Juraja Križaniča, prva medžuslovjanska gramatika iz 1665 goda

Tradicijno, medžuslovjansky jezyk byl blizko svezany s panslavizmom. Adepti toj ideologije věret, že vsi Slovjani sut jedin narod, i smeret k jihnomu kulturno-političnomu sjedinjenju. Zajedno s myslju o občej slovjanskoj državě povstala takože ideja občego slovjanskogo jezyka. Někoji mněli, že rolju vseslovjanskogo jezyka povinen jest igrati russky jezyk, jezyk največšej i najmočnějšej slovjanskoj državy, matersky jezyk skoro poloviny vsih slovjanov i govorjeny od ješče 15-20%. Jednakože panslavisti v drugyh slovjanskyh krajah bojali se russkoj hegemonije i prědpočitali nevtralnějše razrěšenje. Očevidny kandidat byl staroslovjansky jezyk (ili starocrkovnoslovjansky jezyk), jezyk blizko spokrovnjeny s občim prědkom vsih živyh slovjanskyh jezykov, ktory dodatočno iměl dolgu historiju v pravoslavnoj liturgiji.

Pomimo tyh cěnnostij, staroslovjansky takože nosil s soboju problemy, ibo toj jezyk imaje bogaty pravopis s bukvami i zvukami, ktore dnes nikto uže ne koristaje, ravno bogatu i složenu gramatiku i krajno arhaičny slovosbor. Mnogo staroslovjanskyh slov ne prěžilo v modernyh jezykah, a iz drugoj strany, v staroslovjanskom nemaje slov za sovrěmenne pojetja. Da by staroslovjansky mogl služiti obyčnoj vsakodennoj komunikaciji medžu ljudami, trěba bylo go najprvo modernizovati. Rezultat toj modernizacije jest znany pod mnogymi nazvami: medžuslovjansky, vseslovjansky, novoslovjansky ili prosto slovjansky. Možno jest kazati, že medžuslovjansky načinaje se tam, kde končaje se staroslovjansky.

Prvy avtor, ktory publikoval medžuslovjansku gramatiku, jest hrvatsky duhovnik Juraj Križanič. V tečenju 1659-1666 lět on pisal gramatiku osnovanu glavno na russkom izdanju crkovnoslovjanskogo i na ikavskom narěčju hrvatskogo, ale v menšej měrě takože na poljskom i drugyh slovjanskyh jezykah. Križanič imenoval svoj projekt «Ruski jezik», da by zadovolil rosijskogo carja.

Pozdněje, Križaničev priklad naslědovali takože mnogi drugi jezykoznavci i ini.[9] Najvažnějše srěd njih sut:

Na početku digitalnoj ery ove stare projekty byli už davno zabezpamečene. Jednakože Internet pričinil malo vozrodženje panslavističnoj ideje, a kromě togo, v novom, globalizovanom světu pojavila se nova potrěba komunikacijnogo srědstva medžu slovjanami raznyh narodnostij. Blagodareči Internetu povstali različne nove projekty medžuslovjanskogo jezyka.[10][11]

V lětah 2001–2002 pojavili se v Internetu četyri nove projekty:

  • Slovo (takože zvany "Slověnskyj język" ili "Slověnščina") byl surabotničsko dělo trěh avtorov (Štefan Vitězslav Pilat, Piotr Mazur i Georgi Ogneslav Mihov), osnovano na rekonstruovanom praslovjanskom. Jezyk slovo iměl sedm padežev, dvojinu i različal medžu tvrdymi i mekkymi vzorami. Alfabet sodržal bukvy ě, ę, ǫ, ă i mekke suglasky ľ, ń, ť i ď. Na stranici projekta bylo mnogo informacije o etimologiji i sklonjenjah imennikov, pridavnikov i zaimennikov, ale ne bylo opisanja časovanja glagolov. V grupě Yahoo! byl slovnik ok. 1700 slov.
  • Slovio byl projekt slovačskogo emigranta v Švejcariji, Marka Hučka. Iměl kompletnu gramatiku i veliky slovnik s tysečami slov. V protivnosti k množinstvu poprědnjih projektov Slovio byl mnogo oproščeny jezyk i jegova shematična gramatična struktura byla bliz identična k esperantu. Pravopis byl ograničeny k sostavu ASCII, a vměsto š, č, ž, i šč Hučko vvedl digrafy sx, cx, zx, gx i wx. Nejasno jest, byl li Slovio zaisto naměrjeny kako vseslovjansky jezyk: iz internetnoj stranice možno jest dojdti do izvoda, že Slovio iměl byti konkurent esperanta kako globalny jezyk.
  • Proslava ukrajinskogo Amerikanca, Juraj Doudi, iměla byti "prosty slovjansky jezyk dlja putovateljev". Stranica projekta sodrživala mnogo nekompletno opisanje gramatiky, jednu lekciju, několiko prikladnyh rěčenj i kratky slovnik ok. 550 slov. Jezyk izgledal, kako by byl improvizovany, a pravopis byl osnovany na anglijskom.
  • Glagolica, projekt češskogo avtora, "Slavoboj" Richard Ruibar, pisany latiniceju (s bukvami ě, ľ, ň, ť, ď, ŕ, ś i dolgymi samoglaskami) i takože osnovany na praslovjanskom, ale bolje ovplyvnjeny češskym. Glagolica iměla odnositeljno kompletnu gramatiku i kratky slovnik 635 slov.

Odnošenja medžu avtorami tutyh projektov byli prijateljske i oni hvalili svoje vzajemne projekty na svojih stranicah. Pravdopodobno zato, že srěd njih najaktivnějši i najbolje razrabotany projekt rěšiteljno byl Slovio, ostale tri projekty byli ostavjene od svojih avtorov i s vrěmenem izčeznuli iz sěti. V tečenju slědujučih lět Slovio byl jediny dostupny vseslovjansky jezyk i stal znany projekt, privlěkal vnimanje medij, i stal prvy vseslovjansky jezyk s občinoju 10-15 koristnikov i několiko desetkov zainteresovanyh ljudij, glavno panslavistov v slovjanskoj emigraciji. Ale čim bolje slovio priměčali jezykoznavci i Slovjani v slovjanskyh državah, tym veče bylo kritiky za jegovu umětnost i prěvagu russkyh slov v slovosboru. Hučko odkydal vse prědstavjene reformy i vměsto togo obvinjal svojih kritikov za zavist i protislovjansku agitaciju, vslěd čego Slovio utratil mnogo podpora. V dekembru 2005 goda monopol skončil se, kogda pojavil se v sěti novy shematičny jezyk pod nazvoju slavido (pozdněje: S-lingva, sloviensk).

V marcu 2006 goda grupa ljudij rěšila, že reformovanje Slovio ne jest možno, i započela novy jezyk pod nazvoju Slovianski. Cělj byl iztvorjenje jezyka, maksimalno možlivo približenogo prirodnym slovjanskym jezykam posrědstvom najprostějših srědstv, ktory byl by razumlivy Slovjanam bez prědnjego učenja.[12] V prvoj fazě Slovianski byl razvivany v trěh različnyh variantah: Slovianski-N (naturalistična versija s šestju padežami), Slovianski-P (od "pidžin" ili "prosty", versija bez padežev) i Slovianski-S (shematična versija). Vse te gramatične «dialekty» dělili s soboju jedin pravopis, jednu fonologiju i jedin slovosbor. Glavny princip projekta bylo ravno važenje vsih trěh slovjanskyh větv posrědstvom sistema «glasovanja». Latinica i kirilica byli takože koriščene ravno.

V 2009 g. grupa rěšila, že odtud naturalistična versija bude služebno nazyvati se Slovianski. Slovianski vprvo byl znany iz internetnoj gazety, Slovianska Gazeta.[13][14] V 2010 g. slovianski stal znany blagodareči statijam, ktore v raznyh krajah pojavili se v presě, medžu drugymi na poljskom portalu Interia.pl[15], v srbskoj gazetě Večernje Novosti[16] i v srbskom izdanju Reader's Digest.[17]

Atmosfera medžu avtorami Slovianskogo i Slovio byla notorično zla, ale byli takože opyty k sjedinjenju, ktore kombinovali oproščenu formu slovianskoj gramatiky s večšim slovnikom Slovio. V 2008 g. koristnik s prězviščem «Hellerick» prědstavil projekt Rozumio. Poslědovateljno v fevruaru 2009 g. povstal novy projekt, na početku pod nazvoju Slavju slovio, potom pod nazvoju Slovioski. Točno tako, kako v padu slovianskogo, Slovioski byl sutrudničsky projekt trěh avtorov, razrabotany v trěh versijah («uravnjah»).

V 2010 g. pojavil se novy projekt pod nazvoju novoslovienskij (pozdněje Novoslověnsky). Avtor projekta byl češsky kompjuterny naučnik Vojtěh Merunka. Cělj ovogo jezyka byla modernizacija staroslovjanskogo jezyka, ale osnovany byl takože na projektah glagolica i slovianski.[18] Iměl složenu gramatiku (sedm padežev, četyrinadset vzorov imennikov, dvojinu, tri prošle vrěmena), ale odnositeljno prostu fonologiju (na početku bez y, ale s glaskoju ě pisanoju ie).

V 2011 g. načela se blizka surabota medžu projektami slovianski, slovioski i novoslověnsky pod občeju nazvoju Medžuslovjansky, čto medžu drugymi izražalo se občim slovnikom i občeju internetnoju gazetoju, Izviestija.info.[19] V tomže godu slovioski prěstal jestvovati kako projekt odděljeny od slovianskogo, a slovianski byl prětvorjeny v bolje fleksibilny jezyk, osnovany na slovianskom, novoslověnskom i na starějših projektah. V tečenju lět 2011–2017 slovianski (uže pod nazvoju «medžuslovjanski») i novoslověnsky jestvovali kako dvě, ne vpolno standardizovane, versije jednogo jezyka, ktore postupno sbližali se k sobě. V juniju 2017 g. vslěd konferencije CISLa 2017 prědstavitelji oboh projektov rěšili založiti komisiju, ktoroj zadanje bylo likvidovanje poslědnjih razlik v gramatikě, a uže v juliju povstala objedinjena medžuslovjanska gramatika.

Harakteristika

[edit | edit source]

Pomimo razlik medžu projektami i avtorami, vse versije medžuslovjanskogo jezyka sut sobě mnogo blizke. Vse projekty skladajut se (skoro) izključiteljno iz form jestvujučih na slovjanskoj jezyčnoj oblasti i sut osnovane na prědpoloženju, že slovjanske jezyky sut sobě dostatočno blizke, že by možny byl kompromisny jezyk, ktory vsaky Slovjan može legko čitati i razuměti bez nikakogo prědnjego učenja. Jednakože mněnja o uravnju oproščenja sut različne. Prijmaje se, že krajno oproščenje i regularizacija, harakteristične za množinstvo medžunarodnyh pomočnyh jezykov, mogut pričiniti, že jezyk jest legši v učenju ne-Slovjanam, ale udaljaje go od naturalnyh slovjanskyh jezykov i nadavaje mu prěmnogo sintetičny harakter.[20] V vsakom slučaju gramatika jest legša od prirodnyh slovjanskyh jezykov; fakt, že ona jest osnovana na elementah jestvujučih v mnogyh jezykah zajedno, pričinjaje isto «prirodno oproščenje». V rezultatu ona jest jednovrěmenno legka i približena k složenoj gramatikě vsih naturalnyh slovjanskyh jezykov.

Srěd govoriteljev tyh jezykov jestvuje sklonnost k pojmanju medžuslovjanskogo kako davny ili oddaljeny dialekt vlastnogo jezyka abo susědny jezyk blizko s njim spokrovnjeny. Takože samo jest s pisateljami. Tomu že možno jest legko vměšati slova i druge elementy iz slovjanskyh jezykov v medžuslovjansky, pisanje na medžuslovjanskom jest kako by pisalo se na vlastnom jezyku s dodavanjem izměn. V praktikě vsaky avtor piše inače, někogda daže měšajuči elementy iz raznyh medžuslovjanskyh projektov, ale jezyk vsegda jest tojže sam. V protivnosti k umětnym jezykam kako esperanto, medžuslovjansky jest razvivany od dola, od koristnikov, a ne upravjeny od gory.[21]

Koristanje

[edit | edit source]

Občina koristnikov

[edit | edit source]
Vojtěh Merunka i Jan van Steenbergen v času Vtoroj konferencije medžuslovjanskogo jezyka v Hodoninu (Čehija), 1 junija 2018 g.

Težko jest točno ustaliti kolikost koristnikov medžuslovjanskogo jezyka. V 2012 g. bulgarsky avtor Ivan G. Iliev napisal, že slovianski imaje několiko sot govoriteljev.[7] Anna-Marija Majer (něm.: Anna-Maria Meyer) v 2014 g. podala kolikost «několikyh desetok regularnyh, aktivnyh koristnikov» za slovianski i novoslověnsky vkupě.[22] V 2017 to čislo v medžučasu narastlo do «okolo 2 tys. koristnikov i zainteresovanyh observatorov».[23] Vojtěh Merunka, jedin iz avtorov jezyka, v 2019 g. spominal o okolo 200 ljudij aktivno vladajučih jezykom.[24]

Medžuslovjanska občina jest organizovana v četyreh grupah na Fejsbuku, imajučih poslědovaljno 22.345, 817, 373 i 124 členov v dnju 1 marca 2025.[25][26][27][28] Kromě togo sut grupy na Vkontakte (2476 členov),[29] Diskordu (8939 členov)[30] i Telegramu (990 členov).[31] Na konec jest takože internetno forum, imajuče ok. 508 členov.[32]

V juniju 2017 g. odbyla se v češskom gradu Stare Město prva Konferencija o medžuslovjanskom jezyku (CISLa), na ktoroj pribyli 64 učestniki iz 12 držav.[33] Vtora konferencija odbyla se 31 maja i 1 junija 2018 g.[34] Tretja konferencija byla planovana na 2020 g. v Hodininu, ale iz pričiny pandemije koronavirusom iměla byti odložena.

V 2024 byla založena v Poznanju organizacija za razvoj medžuslovjanskogo jezyka pn. MedžuSlovjansko Jezyčno Forum (ang. InterSlavic Linguistic Forum). Prědsědnikom jest člen medžuslovjanskoj komisije, Michał Swat.

Publikacije

[edit | edit source]

Od 2011 g. jestvovali internetne gazety na medžuslovjanskom jezyku, najprvo Izviestija.info (pozdněje po izměnam v jezyku prěimenovano v Izvěsti.info), a potom Interslavic.news.[35] Od 2016 g. pojavjaje se naučny časopis, Slovjani.info, čestično pisany na medžuslovjanskom.[36] Iny naučny časopis, Ethnoentomology, od 2016 g. dodavaje k svojim člankam abstrakt na medžuslovjanskom.[37]

Knigy v medžuslovjanskom jezyku

[edit | edit source]

Od 2018 g. pojavili se tri knigy na medžuslovjanskym jezyku:

Kromě togo, mnogo tekstov (originalnyh i prěvedenyh) nahodi se v Vikisborniku.[41]

V kulturě

[edit | edit source]
Poslušajte!

Mito Matija: Masovo pogrebanje

Medžuslovjansky koristajut personaži filma češskogo režisera Vaclava Marhula «Kolorovana ptica» (2019) kako neznajemy slovjansky jezyk.[42][43] V filmu medžuslovjansky služi kako jezyk seljanov. Marhul glasil, že poiskal «Slovjansko esperanto» i rěšil koristati medžuslovjansky, da by ni jedin slovjansky narod ne opoznal sebe v jego historiji.[44][45]

Različni muzikanti i muzične grupy zapisali muziku na medžuslovjanskom, medžu drugymi:

  • album Počva češskogo družiny poganskogo folka Ďyvina[46]
  • pěsnju Idemo v Karpaty ukrajinskoj reggae-drižiny The Vyo (ukr.: The Вйо)[47]
  • pěsnju Masovo pogrebanje hrvatskogo folk-družiny Mito Matija[48]
  • razne albumy poljskogo JuTubera Melac (Aleksy Bernat)[49]

V filmu Kolorovana ptica takože jest pěsnja na medžuslovjanskom: «Dušo moja».[50]

Alfabety

[edit | edit source]

Pravopisy povyših medžuslovjanskyh projektov sut različne, někoje imajut bogatějšu ortografiju neželi druge. Jednakže skoro vse projekty harakterizuje dvualfabetnost, drugymi slovami: možno jest je pisati i latiniceju, i kiriliceju. Jedin iz glavnyh principov medžuslovjanskogo jest možnost pisanja na ktorojkoli slovjanskoj klaviaturě. Zato strěčajut se razne varianty, zavisne od narodnosti pisatelja, od jegovyh vlastnyh prědpočitanj i od jegovyh tehničnyh možnosti. Jednakože, iz praktičnyh pričin (s obzirom na slovniky, gramatiku, učebniky i t.d.) potrěbny jest isty stupenj standardizacije.

Dnešnji medžuslovjansky pravopis sostoji se ne toliko iz dvoh alfabetov, ale takože iz dvoh uravnjev.

Standardny

[edit | edit source]

Standardny (ili osnovny) alfabet imaje 27 bukv i 3 digrafy (dž, lj, nj) v latiniči i 29 bukv i 1 digraf (дж) v kirilici.

Standardny alfabet
Latinica Kirilica Glagolica Izgovor Varianty latinice Varianty kirilice
A aA а /ɑ ~ a/
B bБ б /b/
C cЦ ц /ʦ/
Č čЧ ч /ʧ ~ tʂ/cz, cx
D dД д /d/
Dž džДж дж /d͡ʒ ~ d͡ʐ/
E eЕ е /ɛ ~ e/
Ě ěЄ є /ʲɛ/e
F fФ ф /f/
G gГ г /g ~ ɦ/
H hХ х /x/
I iИ и /i ~ ɪ/
J jЈ ј /j/й (no ја/ьа i ју/ьу : я i ю)
K kК к /k/
L lЛ л /l ~ ɫ/
Lj ljЉ љ ⰎⰬ/ʎ ~ l/ль
M mМ м /m/
N nН н /n/
Nj njЊ њ ⰐⰬ/nʲ ~ ɲ/нь
O oО о /ɔ ~ o/
P pП п /p/
R rР р /r/
S sС с /s/
Š šШ ш /ʃ ~ ʂ/sz, sx
T tТ т /t/
U uУ у /u/
V vВ в /v ~ ʋ/
Y yЫ ы /i ~ ɪ ~ ɨ/i
Z zЗ з /z/
Ž žЖ ж /ʒ ~ ʐ/ż, zs, zx

Tomu, že něktore bukvy ne prisutstvujut na vsih klaviaturah, dozvaljajut se slědujuče variacije:

  • Vměsto latinskyh bukv č š ž možno jest pisati cz sz ż (zs) (poljsky stroj) ili cx sx zx (eks-stroj).
  • Kto imaje problemy s bukvoju y/ы može takože pisati i/и.
  • Vměsto kiriličskyh bukv ј možno jest pisati й (togda vměsto ја/ьа i ју/ьу piše se я i ю).
  • Vměsto kiriličskyh bukv љ њ možno jest pisati ль нь.
  • Soglasno ISO 9:
    • iz Kirilice: Є є -> Ê ê, Ј ј -> J̌ ǰ, Љ љ -> L̂ l̂, Њ њ -> N̂ n̂, Ь ь -> ʹ
    • iz Latinice: Ě ě -> Ѣ ѣ, J j -> Й й, Lj lj -> Лй лй, Nj nj -> Нй нй

Etimologičny

[edit | edit source]

Jestvuje takože razširjeny alfabet pod nazvoju etimologičny alfabet, ktory sodrži red dodatočnyh bukv, ktore prědavajut specifičnu informaciju o izgovoru i etimologiji. One reprezentujut praslovjanske glasky, ktore v sovrěmennyh slovjanskyh jezykah razvili se v razne směry, i zato odgovarjajut za glavne razliky medžu njimi. Etimologičny pravopis (raněje znany kako naučny medžuslovjansky ili MS Plus) ograničaje se k latinici, tomu že množinstvu ljudij kiriličske bukvy kako ѣ, ѧ i t. d. sut nerazumlive.

Dodatočne latinske bukvy etimologičnogo alfabeta
Etimologičny Standardny Izgovor Zamětky
Å å A a /ɒ/ Praslovjansky TorT/TolT > staroslovjansky TraT/TlaT.
Ć ć Č č /t͡ɕ/ Praslovjansky tj > staroslovjansky щ
D́ d́ D d /dʲ ~ ɟ/ Staroslovjansky дь. Alternativno zapisanje jest Ď.
Đ đ Dž dž /d͡ʑ/ Zapisańje digrafa črěz ligaturu. Praslovjansky dj > staroslovjansky жд (vměsto v slovjanskyh slovah).
Ė ė E e /ɛ ~ ǝ/ Alternativno zapisańje jest È.
Ę ę E e /ʲæ/ Staroslovjansky ѧ.
Ĺ ĺ Lj lj, L l /ʎ ~ l/ Staroslovjansky ль.
Ń ń Nj nj, N n /nʲ ~ ɲ/ Staroslovjansky нь.
Ȯ ȯ O o /ə ~ ʌ/ Alternativno zapisanje jest Ò. Staroslovjansky silny ъ.
Ŕ ŕ R r /rʲ ~ r̝/ Staroslovjansky рь. Alternativno zapisanje jest Ř.
Ś ś S s /ɕ/ Staroslovjansky сь.
T́ t́ T t /tʲ ~ c/ Staroslovjansky ть. Alternativno zapisanje jest Ť.
Ų ų U u /o ~ ʊ/ Staroslovjansky ѫ.
Ź ź Z z /zʲ ~ ʑ/ Staroslovjansky зь.

Gramatika

[edit | edit source]

Medžuslovjansky jezyk byl standardizovany doprva v 2017 godu poslě slitja projektov Slovianski i Novoslověnsky. Zato v starějših tekstah sut razliky v pravopisanju i v gramatikě, ktore težko jest uměstiti v jednoj tabelkě. Srěd starějših projektah někoje imajut gramatiku skoro identičnu staroslovjanskoj, druge imajut bolje oproščenu gramatiku. Zato trěba jest podčrknuti, že paradigmy poniže ne sut jedinym pravilnym sposobom do pisanja medžuslovjanskogo, ale povstali v tečenju lět stalogo razvitja i približenja obydvoh projektov.[51]

Imenniky

[edit | edit source]

Imenniky imajut tri rody (mužsky, žensky, srědnji), dva čisla (jednina, množina) i sedm padežev:

  1. imeniteljnik (nominativ)
  2. viniteljnik (akuzativ)
  3. roditeljnik (genitiv)
  4. dateljnik (dativ)
  5. tvoriteljnik (instrumental)
  6. městnik (lokativ)
  7. zvateljnik (vokativ)

Sklonjeńje imennikov

[edit | edit source]

V principu medžuslovjanske imenniky imajut četyri sklonjenja:

  • Imenniky mužskogo roda ne imajut končiny v imeniteljniku. Različaje se medžu tvrdym i mekkym vzorom, a takže medžu živymi i neživymi imennikami. V padu živyh imennikov viniteljnik jest identičny roditeljniku, v padu neživyh imeniteljniku.
  • Imenniky srědnjego roda harakterizujut končiny -o (v padu tvrdyh korenjev) ili -e (v padu mekkyh korenjev). S izključenjem imeniteljnika, viniteljnika i zvateljnika, tuto Sklonjeńje jest identično mužskomu.
  • Imenniky ženskogo roda s končinoju -a. Tu takože različaje se medžu tvrdym i mekkym vzorom.
  • Imenniky ženskogo roda na suglasku. Množinstvo imennikov v tutoj grupě sut imenniky na -ost.
Sklonjeńje imennikov
 mužsky rodsrědnji rodžensky rod
tvrde, živetvrde, neživemekke, živemekke, neživetvrdemekke-a, tvrde-a, mekke
jednina
I. bratdommužkrajslovomorježenazemjakost
V. bratadommužakrajslovomorježenuzemjukost
R. bratadomamužakrajaslovamorjaženyzemjekosti
D. bratudomumužukrajuslovumorjuženězemjikosti
T. bratomdomommužemkrajemslovommorjemženojuzemjejukostju
M. bratudomumužukrajuslovumorjuženězemjikosti
Z. bratedomemužukrajuslovomorježenozemjokosti
 množina
I. bratidomymužikrajeslovamorjaženyzemjekosti
V. bratovdomymuževkrajeslovamorjaženyzemjekosti
R. bratovdomovmuževkrajevslovmor(ej)ženzem(ej)kostij
D. bratamdomammužamkrajamslovammorjamženamzemjamkostjam
T. bratamidomamimužamikrajamislovamimorjamiženamizemjamikostjami
M. bratahdomahmužahkrajahslovahmorjahženahzemjahkostjah

Varianty i izključenja

[edit | edit source]

Najmnogo medžuprojektnyh razlik jest v padu městnika jedniny u mužskyh i srědnjih slov. Vměsto -u možno jest takože pisati (v tvrdom vzoru) i -i (v mekkom vzoru).

Jestvuje mala kolikost mužskyh imennikov na -a, napr. sluga, vladyka, poeta. One sut sklonjene kako žena/zemja v jednině, ale kako brat/muž v množině: slugi, slugov.

Sklonjeńje po vzoru -a sodrži takože několiko imennikov na -i (napr. bogyni). One sut sklonjene kako zemja.

Imenniky na -anin (napr. gradžanin, Slovjanin) imajut korenj -an- v množině: gradžanin, gradžanina, ale: gradžani, gradžanov. Končinu -in možno jest takože odstraniti v jednině: gradžan, gradžana.

Atematično sklonjeńje

[edit | edit source]

Atematično sklonjeńje proizhodi iz praslovjanskogo i jest v staroslovjanskom, ale v množinstvu sučasnyh jezykov ono uravnilo se s regularnymi sklonjenjami. Starějše medžuslovjanske projekty podhodet različno k tomu sklonjenju.

V obče tematično sklonjeńje sodrživaje imenniky vsih trěh rodov, glavno srědnjego roda. V staroslovjanskom byli slědujuče kategorije:

  • mužskogo roda na -en, napr. kamen/kamene
  • srědnjego roda kategorije -me/-men-, napr. ime/imene
  • srědnjego roda kategorije -e/-et-, sodrživajuče glavno děti i mlade životna, napr. tele/telete
  • srědnjego roda kategorije -o/-es-, rědka grupa sodrživajuča samo několiko slov, napr. nebo/nebese
  • ženskogo roda na -ov, napr. crkov/crkve
  • ženskogo roda na -i/-er-: samo mati/matere i doči/dočere

V standardnom medžuslovjanskom tute imenniky sklonjajut se kako regularne imenniky:

  • kamenj kako kraj: kamenja, kamenju...
  • ime(n-) i tele(t-) kako slovo (kako by imeniteljnik byl *imeno, *teleto): imena, imenu...
  • nebo kako slovo: neba, nebu...
  • crkov i mati/mater- kako kost: crkvi, materi
  • Množinstvo ženskyh slov na -ov sklonjaje se regularno po vzoru žena: horugva, horugvy...

Jednakože možna i v medžuslovjanskom strěsti se s slědujučimi sklonjenjami:

Regularno sklonjeńje imennikov
 mužsky rodsrědnji rodžensky rod
-n--n--t--s--v--r-
jednina
I. kamenimetelenebocrkovmati
V. kamenimetelenebocrkovmater
R. kameneimeneteletenebesecrkvematere
D. kameniimeniteletinebesicrkvimateri
T. kamenemimenemteletemnebesemcrkovjumaterju
M. kameniimeniteletinebesicrkvimateri
Z. kameniimetelenebocrkovmati
 množina
I. kameniimenateletanebesacrkvimateri
V. kameniimenateletanebesacrkvijmaterij
R. kamenevimenteletnebescrkvijmaterij
D. kamenamimenamteletamnebesamcrkvjammaterjam
T. kamenamiimenamiteletaminebesamicrkvjamimaterjami
M. kamenahimenahteletahnebesahcrkvjahmaterjah

Pridavniky

[edit | edit source]

Pridavniky (ili priložniky) vsegda sut regularne. Rodom, čislom i padežem one sut suglasne s imennikom, i obyčno pišut se prěd njim. Sklonjeńje jest jedno, ale sut dva vzory: tvrdy i mekky vzor. V koloně mužskyh imennikov podane sut prvo žive, a potom nežive.

Sklonjeńje pridavnikov
 tvrdy vzormekky vzor
m.sr.ž.m.sr.ž.
jednina
I. dobrydobrodobrasvěžisvěžesvěža
V. dobrogo/dobrydobrodobrusvěžego/svěžisvěžesvěžu
R. dobrogodobrogodobrojsvěžegosvěžegosvěžej
D. dobromudobromudobrojsvěžemusvěžemusvěžej
T. dobrymdobrymdobrojusvěžimsvěžimsvěžeju
M. dobromdobromdobrojsvěžemsvěžemsvěžej
 množina
I. dobri/dobredobredobresvěži/svěžesvěžesvěže
V. dobryh/dobredobredobresvěžih/svěžesvěžasvěže
R. dobryhsvěžih
D. dobrymsvěžim
T. dobrymisvěžimi
M. dobryhsvěžih

Prislovniky i stupnjevanje

[edit | edit source]

Iz pridavnika tvori se prislovnik, izměnjajuči končinu -y/-i na -o/-e: dobro, svěže.

Vtory stupenj (komparativ) pridavnikov tvori se s pomočju končiny -ějši (prislovnik: -ěje): slaby > slabějši, slaběje. Ako pridavnik končaje se na -eky, -oky ili -ky, vměsto togo dodavaje se -ši (prislovnik: -je): široky > širši, širje, daleky > dalši, dalje, legky > legši, vuzky > vuzši, vuže.

Tretji stupenj (superlativ) tvori se dodavajuči prědrastku naj- k vtoromu stupnju: najslabějši (prislovnik: najslaběje).

Něktore pridavniky imajut neregularno stupnjevanje:

  • veliky > bolši ili večši (prislovnik: bolje ili veče)
  • maly > menši (prislovnik: menje)
  • dobry > lěpši ili lučši (prislovnik: lěpje ili lučše)
  • zly > gorši (prislovnik: gorje)
  • blagy > blažejši (prislovnik: blažeje)
  • legky > legši (prislovnik: legše)
  • mekky > mekši (prislovnik: mekše)

Jest takože drugy sposob stupnjevanja v medžuslovjanskom, imenno s pomočju prislovnikov bolje, najbolje ili vyše, najvyše. Tuta metoda koristaje se glavno za dolžejše pridavniky, napr.: složeny > bolje/vyše složeny > najbolje/najvyše složeny.

V sravnjenjah koristaje se v vtorom stupnju prědložnik od: Tuta kniga jest lěpša od tamtoj knigy. Možno jest takože koristiti slova než/neželi: Tuta kniga jest lěpša než/neželi tamta kniga.

V tretjem stupnju koristaje se prědložnik iz: Tuta kniga jest najlěpša iz vsih mojih knig.

Zaimenniky

[edit | edit source]

Osobne zaimenniky

[edit | edit source]

Osobne (personalne, lične) zaimenniky sklanjajut se kako v tabelě:

Osobne i refleksivne zaimenniky
jednina množina refleksivny
1. osoba 2. osoba 3. osoba 1. osoba 2. osoba 3. osoba
m. sr. ž. m.živ. m.neživ./sr./ž.
I. jatyononoonamyvyonione
V. mene, metebe, te(n)jego, go(n)junasvas(n)jih(n)jesebe, se
R. menetebe(n)jego(n)jej(n)jihsebe
D. mně, mitobě, ti(n)jemu, mu(n)jejnamvam(n)jimsobě, si
T. mnojutobojunjimnjunamivaminjimisoboju
M. mnetoběnjimnjejnasvasnjihsobě

Poslě prědložnikov osobne zaimenniky tretjej osoby vsegda imajut protetičnu n-: od njego, bez njih, za nju.

Prisvojiteljne zaimenniky

[edit | edit source]

Prisvojiteljne (posesivne) zaimenniky sut: moj, tvoj, naš, vaš i svoj, a takože čij, něčij, ničij i t.d. V padu zaimennikov tretjej osoby koristajut se abo roditeljnik jego, jej, jih, abo prisvojiteljne formy jegov, jejin, jihny. Vse prisvojiteljne zaimenniky sklanjajut se kako pridavniky: moj, mojego...; jegov, jegovogo...

Ukazateljne zaimenniky

[edit | edit source]

Ukazateljne (demonstrativne) zaimenniky mogut byti različne. Universalnym ukazateljnym zaimennikom jest toj. Hočemo li različati medžu blizkostju i udaljenostju, togda sut tri možnosti: sej za blizkost a toj za udaljenost, tutoj za blizkost, a tamtoj za udaljenost, ov za blizkost i onoj za udaljenost. Sej jest staroslovjansky zaimennik, ktory jest ostavil slědy v vsih slovjanskyh jezykov, ale pomimo togo može byti nerazumlivy za mnogyh.

Sej i toj sut odpovědniky mekkogo i tvrdogo vzora; tutoj i tamtoj sklanjajut se kako toj.

Sklonjeńje ukazateljnyh zaimennikov
 tojsej
m.sr.ž.m.sr.ž.
jednina
I. tojtotasejsesa
V. togo, tojtotusego, sejsesu
R. togotogotojsegosegosej
D. tomutomutojsemusemusej
T. tymtymtojusimsimseju
M. tomtomtojsemsemsej
množina
I. ti, tetetesi, sesese
V. tyh, tetetesih, sesese
R. tyhsih
D. tymsim
T. tymisimi
M. tyhsih

Pytateljne zaimenniky

[edit | edit source]

Pytateljne (interrogativne) zaimenniky sut kto za osoby i čto za prědmety. Sut takože pytateljne pridavniky ktory (ili koj) i kaky.

Sklonjeńje pytateljnyh zaimennikov
 ktočto
I. ktočto
V. kogočto
R. kogočego
D. komučemu
T. kymčim
M. komčem

S pomočju pytateljnyh zaimennikov tvori se takože čest označiteljnyh i neoznačiteljnyh zaimennikov, napr. někto, ničto, vsaky, inako.

Odnositeljne zaimenniky

[edit | edit source]

Odnositeljne (relativne) zaimenniky sut tri:

  • Najčestěje strěčany jest ktory – sklonjeny kako pridavnik
  • Možny jest takože južnoslovjansky koj – sklonjeny kako moj
  • Koristajemy jest takože arhaičny iže – v imeniteljniku vsih rodov i čisl, v drugyh padežah sklonjeny kako forma on + -že (iže, jegože, jemuže i t.d.).

Čislovniky

[edit | edit source]

Osnovne čislovniky sut: 1 – jedin/jedna/jedno, 2 – dva/dvě, 3 – tri, 4 – četyri, 5 – pet, 6 – šest, 7 – sedm, 8 – osm, 9 – devet, 10 – deset. Večše čislovniky je možno tvoriti, dodavajuči -nadset (11-19), -deset (20-90) i -sto (200-900). Končinu -sto možno sklanjati ili ne: dvasto/tristo/petsto i dvěstě/trista/petsot, oba sut pravilne.

Sklonjeńje jest pokazano v slědujučej tabelě. Vse čislovniky od 5 do 99 sklonjajut se kako imenniky tipa kost.

Sklonjeńje čislovnikov
 12345
m.sr.ž.m./sr.ž.
I. jedinjednojednadvadvětričetyripet
V. jedinjednojednudvadvětričetyripet
R. jednogojednojdvohtrehčetyrehpeti
D. jednomujednojdvomatremčetyrempeti
T. jednymjednojudvomatremičetyremipetju
M. jednomjednojdvohtrehčetyrehpeti

Redne čislovniky je možno tvoriti, dodavajuči -y do osnovnyh čislovnikov (pety, sedmy, devetdesety), s izključenjem prvy, vtory/drugy, tretji, četvrty. Čislovnik sto imaje abo stoty abo sotny. Povyše 999 dodavaje se končina -ny: tysečny, milionny i t.d.

Ulomky (frakcije), s izključenjem slova pol (polovina, polovica) je možno tvoriti, dodavajuči končinu -ina do rednyh čislovnikov: tretina, četvrtina, petina i t.d.

Sborne čislovniky: dvoje, troje, četvero, petero, šestero, sedmero i t.d. Tuta grupa sodrži takože oboje. Možno jest je koristiti za měšane grupy s mužami i ženami (dvoje studentov), za grupy ljudij ili životnyh neoznačenogo pola (osmero ljudij, troje telet), za prědmety, ktore obyčno sut v parě (dvoje rukavic) i za slova, ktore jedino imajut formy v množstvenom čislu (dvoje dverij). Sborne čislovniky sut slědžene od roditeljnika množiny, hoti mogut takože byti bez imennika (my oboje, zabava v troje).

Množiteljne čislovniky: jediny, dvojny, trojny, četverny, peterny, šesterny i t.d. Iz korenjev tutyh čislovnikov možno jest tvoriti glagoly: podvojiti, raztrojiti i t.d. Druga kategorija množiteljnyh čislovnikov sut prislovniky, ktore dodavajut -kratno k osnovnomu čislovniku: jednokratno, dvakratno, trikratno, mnogokratno, několikokratno i t.d.

Različajuče čislovniky značet: X raznyh rodov něčego. Stara forma jest dvoj, troj (sklonjene kako moj), ale jasnějše i čestěje koristajeme sut: dvojaky, trojaky, četveraky, peteraky, kolikoraky i t.d. Kako prislovniky (trojako) značet «X sposobami».

Iz čislovnikov možno tvoriti imenniky, na priklad v padu avtobusnoj linije, radiovoj ili televizijnoj stancije, banknota, igrašnoj karty ili školnoj ocěnky, koristaje se končina -ka: jedinka, dvojka, trojka, četverka, petka i t.d.

Glagoly

[edit | edit source]

Medžuslovjansky, kako vse druge slovjanske jezyky, različaje medžu glagolami sovršenogo i nesovršenogo vida. Sovršeny vid označaje, že akcija jest, byla ili bude ukončena, i koncentruje se na rezultatu tutoj akcije, a ne na samom proběgu. V padu nesovršenogo vida akcija v danoj hvilji trvaje ili povtarjaje se. Ako glagol prědstavjaje dviženje, sovršeny vid označaje konkretny směr, a nesovršeny vid označaje, že nemaje směra.

Glagoly bez prědrastky obyčno sut nesovršene. Množinstvo nesovršenyh glagolov imajut takože sovršeny odpovědnik, skoro vsegda v formě prědrastky:
dělati ~ sdělati
čistiti ~ izčistiti
pisati ~ napisati

Prědrastka često izměnjaje značenje i zato potrěbne sut takože «vtorne» nesovršene glagoly, t.j. stvorjene na osnově sovršenogo glagola. Jihno tvorjenje děje se regularno:

  • -ati > -yvati (napr. zapisati ~ zapisyvati, dokazati ~ dokazyvati)
  • -iti > -jati, s prodolženjem korenja samoglasky (napr. napraviti ~ napravjati, pozvoliti ~ pozvaljati, oprostiti ~ opraščati)

Někoje pary sut neregularne, napr. nazvati ~ nazyvati, prijdti ~ prihoditi, podjeti ~ podimati.

Korenje

[edit | edit source]

Časovanje glagolov jest notorično složeno v slovjanskyh jezykah. Medžuslovjansky opraščaje toj sistem tako, že sut dvě klasy: slova na -iti i ostale. Kromě togo trěba jest zapametati, že glagoly imajut dva korenje: prvy služi k tvorjenju infinitiva, prošlogo vrěmena, kondicionala, prošlyh pričestij i glagolnogo imennika, vtory služi tvorjenju sučego vrěmena, razkaznika i sučih pričestij. Najčestěje možno jest te dva korenje regularno izvesti iz infinitiva:

  • prvy korenj jest ravny infinitivu bez končiny -ti: dělati > děla-, prositi > prosi-, nesti > nes-. V padu glagolov na -sti, korenj takože može končati se na t abo d, napr. nesti > nes-, ale: vesti > ved-, gnesti > gnet-.
  • vtory korenj sostoji se iz dvoh klas:
    • prva klasa končaje se na suglaskě i sodrživaje vse glagoly kromě mnogosložnyh glagolov na -iti
      • glagoly na -ati obyčno imajut -aj-: dělati > dělaj-
      • glagoly na -ovati imajut -uj-: kovati > kuj-
      • glagoly na -nuti imajut -n-: tegnuti > tegn-
      • jednosložne glagoly imajut -j-: piti > pij-, čuti > čuj-
      • u glagolov, ktore imajut prvy korenj na suglaskě, vtory korenj jest identičny prvomu: nesti > nes-, vesti > ved-
    • vtora klasa sodrži mnogosložne glagoly na -iti (i množinstvo glagolov na -ěti): prositi > pros-i-, viděti > vid-i-

Sut takože směšane glagoly, u ktoryh ne možno jest regularno izvesti vtory korenj iz prvogo, napr. pisati > piš-, spati > spi-, zvati > zov-. V takyh padah trěba jest naučiti se vtorogo korenja oddělno.

Časovanje

[edit | edit source]

Osnovne končiny v časovanju sut slědujuče:

  • Suče vrěme: v prvoj klasě: -u, -eš, -e, -emo, -ete, -ut; v vtoroj klasě: -ju, -iš, -i, -imo, -ite, -et
  • Prošlo vrěme (formy imperfekta i pluskvamperfekta jestvujut jedino v južnoslovjanskyh jezykah i mogut byti nerazumlive zapadnym i vozhodnym Slovjanam. Vsegda možno jest koristiti formy perfekta v prošlom vrěmenu!)
    • Imperfekt: -h, -še, -še, -hmo, -ste, -hut
    • Perfekt: m. -l, ž. -la, sr. -lo, mn.č. -li + suči čas glagola byti
    • Pluskvamperfekt: m. -l, ž. -la, sr. -lo, mn.č. -li + imperfekt glagola byti
  • Kondicional: m. -l, ž. -la, sr. -lo, mn.č. -li + kondicional glagola byti
  • Buduče vrěme: buduče vrěme glagola byti + infinitiv
  • Razkaznik: -Ø, -mo, -te poslě j; -i, -imo, -ite poslě inoj suglasky

Pričestja (participy) tvoret se tako:

  • Aktivno suče pričestje (pridavnik i prislovnik): -uči v prvoj i -eči v vtoroj klasě
  • Pasivno suče pričestje: -emy v prvoj i -imy v vtoroj klasě
  • Aktivno prošlo pričestje (pridavnik i prislovnik): -vši poslě samoglasky i -ši poslě suglasky
  • Pasivno prošlo pričestje: -ny poslě samoglasky, -eny poslě suglasky. Jednosložne glagoly (kromě tyh na -ati) imajut -ty. Glagoly na -iti imajut -jeny.

Nakonec glagolny imennik tvori se na osnově pasivnogo prošlogo pričestja, zaměnjajuči končinu -y na -je.

Priklady

[edit | edit source]
Prva klasa (dělati)
suče vrěmeimperfektperfektpluskvamperfektkondicionalbuduče vrěmerazkaznik
ja dělajudělahjesm dělal(a)běh dělal(a)byh dělal(a)budu dělati
ty dělajdělašejesi dělal(a)běše dělal(a)bys dělal(a)budeš dělatidělaj
on
ona
ono
dělajedělaše(je) dělal
(je) dělala
(je) dělalo
běše dělal
běše dělala
běše dělalo
by dělal
by dělala
by dělalo
bude dělati
my dělajemodělahmojesmo dělaliběhmo dělalibyhmo dělalibudemo dělatidělajmo
vy dělajetedělastejeste dělaliběste dělalibyste dělalibudete dělatidělajte
oni
one
dělajutdělahu(sut) dělaliběhu dělaliby dělalibudut dělati
infinitiv dělati
aktivno suče pričestje dělajuči (-a, -e), prislovnik: dělajuči
pasivno suče pričestje dělajemy (-a, -o)
aktivno prošlo pričestje dělavši, prislovnik: dělavši
pasivno prošlo pričestje dělany (-a, -o)
glagolny imennik dělanje
Vtora klasa (hvaliti)
suče vrěmeimperfektperfektpluskvamperfektkondicionalbuduče vrěmerazkaznik
ja hvaljuhvalihjesm hvalil(a)běh hvalil(a)byh hvalil(a)budu hvaliti
ty hvalhvališejesi hvalil(a)běše hvalil(a)bys hvalil(a)budeš hvalitihvali
on
ona
ono
hvalihvališe(je) hvalil
(je) hvalila
(je) hvalilo
běše hvalil
běše hvalila
běše hvalilo
by hvalil
by hvalila
by hvalilo
bude hvaliti
my hvalimohvalihmojesmo hvaliliběhmo hvalilibyhmo hvalilibudemo hvalitihvalimo
vy hvalitehvalistejeste hvaliliběste hvalilibyste hvalilibudete hvalitihvalite
oni
one
hvalethvalihu(sut) hvaliliběhu hvaliliby hvalilibudut hvaliti
infinitiv hvaliti
aktivno suče pričestje hvaleči (-a, -e), prislovnik: hvaleči
pasivno suče pričestje hvalimy (-a, -o)
aktivno prošlo pričestje hvalivši, prislovnik: hvalivši
pasivno prošlo pričestje hvaljeny (-a, -o)
glagolny imennik hvaljenje

Ako v vtoroj klasě korenj končaje se na s, z, t, d, st, zd i končina načinaje se od -j-, nastupajut slědujuče izměny:

  • prositi: pros-ju > prošu, pros-jeny > prošeny
  • voziti: voz-ju > vožu, voz-jeny > voženy
  • tratiti: trat-ju > traču, trat-jeny > tračeny
  • slěditi: slěd-ju > slěu, slěd-jeny > slěeny
  • čistiti: čist-ju > čišču, čist-jeny > čiščeny
  • jezditi: jezd-ju > ježdžu, jezd-jeny > ježdženy

Varianty

[edit | edit source]

V časovanju glagolov jest mnogo variacije. Često strěčajeme sut slědujuče:

  • V prvoj klasě vměsto -aje- možno jest koristi skračenu formu -a-: ty dělaš, on děla i t.d.
  • Vměsto končiny -u v prvoj osobě (j.č.) možno jest pisati -(e)m: ja dělam, ja hvalim, ja nesem.

Neregularne glagoly

[edit | edit source]

Někoje glagoly imajut neregularno sklonjeńje:

  • dati, jesti i věděti imajut v sučem čase: dam, daš, da, damo, date, dadut; jem, ješ...; věm, věš...
  • iti imaje neregularny L-pričestje: šel, šla, šlo, šli.
  • byti sklanjaje se tako:
Neregularny glagol: byti
suče vrěmeimperfektperfektpluskvamperfektkondicionalbuduče vrěmerazkaznik
ja jesmběhjesm byl(a)běh byl(a)byh byl(a)budu
ty jesiběšejesi byl(a)běše byl(a)bys byl(a)budešbudi
on
ona
ono
jest, jeběše(je) byl
(je) byla
(je) bylo
běše byl
běše byla
běše bylo
by byl
by byla
by bylo
bude
my jesmoběhmojesmo byliběhmo bylibyhmo bylibudemobudimo
vy jesteběstejeste byliběste bylibyste bylibudetebudite
oni
one
sutběhu(sut) byliběhu byliby bylibudut
infinitiv byti
aktivno suče pričestje suči (-a, -e), prislovnik: suči
pasivno suče pričestje
aktivno prošlo pričestje byvši, prislovnik: byvši
pasivno prošlo pričestje
glagolny imennik bytje

Iztočniky

[edit | edit source]
  1. Kocór, p. 21.
  2. "Interslavic – Introduction". steen.free.fr. Data dostupa: 21 oktobra 2019.
  3. "CISLa 2018". conference.interslavic-language.org. Data dostupa: 21 oktobra 2019.
  4. Ladislav Podmele, Revolucija v istoriji interlingvistiki.
  5. М.И. Исаев, Словарь этнолингистических понятий и терминов (Moskva, 2001), str. 85-86.
  6. Л.П. Рупосова, История межславянского языка, v: Вестник Московского государственного областного университета (Московский государственный областной университет), 2012 nr. 1, str. 55.
  7. 1 2 Iliev, Ivan G. (2012). "Short History of the Cyrillic Alphabet" (PDF). International Journal of Russian Studies (na anglijskom). Plovdiv (nr. 2 (2013/2)): 67. (versija HTML)
  8. "isv". SIL International: ISO 639-3. 3 aprilja 2024. Data dostupa: 23 aprilja 2024.
  9. Umětne slovjanske jezyky
  10. Tilman Berger, Vom Erfinden Slavischer Sprachen, v: M. Okuka & U. Schweier, red., Germano-Slavistische Beiträge. Festschrift für P. Rehder zum 65. Geburtstag (München, 2004, ISBN 3-87690-874-4), str. 25.
  11. Tilman Berger, Panslavismus und Internet, 2009, str. 37.
  12. Bojana Barlovac, Creation of 'One Language for All Slavs' Underway. BalkanInsight, 18 februara 2010.
  13. Н. М. Малюга, "Мовознавство в питаннях і відповідях для вчителя й учнів 5 класу", v: Філологічні студії. Науковий вісник Криворізького державного педагогічного університету. Збірник наукових праць, випуск 1 (Kryvyj Rih 2008, ISBN 978-966-17-7000-2), str. 147.
  14. Алина Петропавловская, Славянское эсперанто. Европейский русский альянс, 23 junija 2007.
  15. Ziemowit Szczerek, Jezyki, które mają zrozumieć wszyscy Słowianie. Interia.pl, 13 februara 2010.
  16. Марко Прелевић, Словијански да свако разуме. Вечерње Новости, 18 februara 2010.
  17. Gordana Kneževič, Slovianski bez muke. Reader's Digest Srbija, junij 2010, str. 13-15.
  18. Vojtěch Merunka, Jazyk novoslovienskij (Praga 2010, ISBN 978-80-87313-51-0).
  19. izviestija.info
  20. Трошки про штучні мови: панслов'янська мова. Народна правда, 22 avgusta 2009.
  21. Панславизм не умер окончательно. CNews.
  22. Meyer (2014), str. 292.
  23. Kocór, str. 21.
  24. "Tomuto jazyku mají rozumět všichni Slované. Vyzkoušejte si to!". TN (na češskom). 22 januara 2019. Data dostupa: 30 januara 2019.
  25. "Interslavic". Facebook. Data dostupa: 1 mareca 2025.
  26. "Novoslověnsky". Facebook. Bylo arhivovano iz iztočnika 11 julija 2021. Data dostupa: 1 mareca 2025.
  27. "Medžuslovjansko Věće". Facebook. Bylo arhivovano iz iztočnika 11 julija 2021. Data dostupa: 1 mareca 2025.
  28. "Nauka Medžuslovjanskogo". Facebook. Bylo arhivovano iz iztočnika 28 aprilja 2021. Data dostupa: 1 mareca 2025.
  29. "Межславянский - Меджусловјанскы - Interslavic". VKontakte. Data dostupa: 1 mareca 2025.
  30. "Medžuslovjansky • Меджусловјанскы • Interslavic". Discord. Bylo arhivovano iz iztočnika 20 junija 2023. Data dostupa: 1 mareca 2025.
  31. "Меджусловянска бесѣда / Medžuslovjanska besěda". Telegram. Bylo arhivovano iz iztočnika 23 julija 2023. Data dostupa: 1 mareca 2025.
  32. "Interslavic Forum". Tapatalk. Data dostupa: 1 mareca 2025.
  33. "CISLa 2017 – 1st Conference on Interslavic Language". Bylo arhivovano iz iztočnika 16 mareca 2019. Data dostupa: 28 aprilja 2018.
  34. "CISLa 2018 – 2nd Conference on Interslavic Language". Bylo arhivovano iz iztočnika 29 aprilja 2018. Data dostupa: 28 aprilja 2018.
  35. "Medžuslovjanske novosti". Data dostupa: 1 mareca 2025.
  36. "Slovjani.info". Bylo arhivovano iz iztočnika 29 aprilja 2018. Data dostupa: 28 aprilja 2018.
  37. "Ethnoentomology". Bylo arhivovano iz iztočnika 29 aprilja 2018. Data dostupa: 28 aprilja 2018.
  38. van Steenbergen, Jan; Merunka, Vojtěch, red. (2018). "Čitateljnik medžuslovjanskogo jezyka. Antologija tekstov v medžuslovjanskom jezyku". Slovanská Unie.
  39. de Saint-Exupéry, Antoine (2021). "Малы Принц / Maly Princ". Fragomeni.it.
  40. Bernat, Aleksy. "Nehaj Nesut Nas Běle Oblaky [ISV]". Wattpad.
  41. "Vikisbornik".
  42. Вашкова, Лорета (18 dekembra 2018). ""Раскрашенная птица" – кинодебют межславянского языка". Radio Praha (na russkom). Bylo arhivovano iz iztočnika 8 aprilja 2019. Data dostupa: 28 januara 2019.
  43. Merunka, Vojtěch. "Koriščenje medžuslovjanskogo jezyka v filmu Kolorovana ptica" [Use of Interslavic in film Painted Bird]. Slovjani.info (na medžuslovjanskom) (3/1, maj 2018): 69–75. ISSN 2570-7116 2570-7108, 2570-7116 Check |issn= value (pomoč). Bylo arhivovano iz iztočnika 24 julija 2020.
  44. "Nabarvené ptáče aneb Bolestivé pochybnosti o poslání živočišného druhu Homo sapiens". Kinobox.cz (na češskom). Bylo arhivovano iz iztočnika 6 oktobra 2021. Data dostupa: 2 septembra 2019.
  45. "Interslavic: How A Made-Up Slavic Language Made It To The Big Screen" (na anglijskom). Radio Free Europe/Radio Liberty. 19 septembra 2019.
  46. Ďyvina. "Počva". YouTube.
  47. The Вйо. "Идемо мала в Карпаты". YouTube.
  48. Mito Matija. "Masovo pogrebanje". YouTube.
  49. "Melac". YouTube.. Gearchiveerd op 19 maart 2023.
  50. "The song «Dušo moja»". Data dostupa: 8 avgusta 2021.
  51. Prva versija byla čestično obrabotana na osnově statije: Založeńja za medžuslovjanski jezyk. Izviestija.info, 29 januara 2012.

Literatura

[edit | edit source]
  • Barandovská-Frank, Věra. Panslawische Variationen. Brosch, Ciril i Fiedler, Sabine (ed.), Florilegium Interlinguisticum. Festschrift für Detlev Blanke zum 70. Geburtstag. Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften, Frankfurt am Main, 2011, Template:Wp/isv/ISBN, pp. 209–236.
  • Duličenko, Aleksandr D. Pravigo de la slava interlingvistiko: slava reciprokeco kaj tutslava lingvo en la historio de Slavoj. Grundlagenstudien aus Kybernetik und Geisteswissenschaft, no. 57:2, June 2016, Akademia Libroservo, ISSN 0723-4899, pp. 75–101.
  • Kocór, Maria, et al. Zonal Constructed Language and Education Support of e-Democracy – The Interslavic Experience. Template:Wp/isv/Aut, E-Democracy – Privacy-Preserving, Secure, Intelligent E-Government Services. 7th International Conference, E-Democracy 2017, Athens, Greece, December 14–15, 2017, Proceedings (Communications in Computer and Information Science no. 792, Springer International Publishing, 2017, Template:Wp/isv/ISBN, 978-3-319-71117-1), pp. 15–30.
  • Kuznetsov, Nikolai. The Interslavic Language: Way of Communication Among the Slavic Nations and Ethnic Groups. Journal of Ethnophilosophical Questions and Global Ethics 2.1 (2018): pp. 18–28.
  • Meyer, Anna-Maria. Slavic constructed languages in the internet age. Language Problems & Language Planning, vol. 40 no. 3 (January 2016), pp. 287–315.
  • Meyer, Anna-Maria. Wiederbelebung einer Utopie. Probleme und Perspektiven slavischer Plansprachen im Zeitalter des Internets. Bamberger Beiträge zur Linguistik 6, Bamberg: Univ. of Bamberg Press, 2014, Template:Wp/isv/ISBN.
  • Merunka, Vojtěch, Interslavic zonal constructed language: an introduction for English-speakers (Lukáš Lhoťan, 2018, Template:Wp/isv/ISBN).
  • Merunka, Vojtěch. Neoslavonic zonal constructed language. České Budějovice, 2012, Template:Wp/isv/ISBN.
  • Merunka, Vojtěch; Heršak, Emil; Molhanec, Martin. Neoslavonic Language. Grundlagenstudien aus Kybernetik und Geisteswissenschaft, no. 57:2, June 2016, Akademia Libroservo, ISSN 0723-4899, pp. 114–134.
  • Рупосова, Л.П., История межславянского языка Template:Wp/isv/Webarchive. Вестник Московского государственного областного университета. Московский государственный областной университет, 2012 no. 1 (Template:Wp/isv/ISSN), pp. 51–56.
  • Steenbergen, Jan van. Constructed Slavic languages in the 21st century. Grundlagenstudien aus Kybernetik und Geisteswissenschaft, no. 57:2, June 2016, Akademia Libroservo, ISSN 0723-4899, pp. 102–113.
  • Steenbergen, Jan van. Język międzysłowiański jako lingua franca dla Europy Środkowej Template:Wp/isv/Webarchive. Ilona Koutny, Ida Stria (eds.): Język / Komunikacja / Informacja nr XIII (2018). Poznań: Wydawnictwo Rys, 2018. Template:Wp/isv/ISBN, ISSN 1896-9585, pp. 47–61.

Vněšnje linky

[edit | edit source]

O jezyku

[edit | edit source]

Na jezyku

[edit | edit source]

Občina

[edit | edit source]