Wb/nia/Amaedola/A

From Wikimedia Incubator
< Wb‎ | nia‎ | Amaedola
Wb > nia > Amaedola > A
  1. Abakha namö nasi, ba ebua namö Noyo; su'a-su'a zinaraeŵe, su'a-su'a zidano.[1]
  2. Abango nono gae si lö mu'ofaya, tefengo danömö dowua si lö mu'erai.
  3. Abe'e gae na no okafu.
  4. Abo'a hakhi heziwala, öi fondrou'ö laga-laga. Abo'a hakhi hezoyo, tugu alaŵa asuo, tobali tugela moyo. Mbuania, wanikha walo.
  5. Abölö deu, ba ebua molö.
  6. Abölö duhe moroi ba nangi.
  7. Abölö zilaino wa'alö'ö, moroi ba la'imba wa'aila.
  8. Aboto mbalari si mendrua foleŵa.
  9. Aboto zilimo, ba ya'ia woyo-woyo.
  10. Abötu nafo nira'u-ra'u, afoe nafo niduyu-duyu tou.
  11. Abua-bua ma'uwu mba'u, itundreheni solu'i. Me ahani zaombö Larise, lembe lasahu wangali.
  12. Abu'a wo'ömö ana'a, abu'a wo'ömö bawi. Hadia i enaö wamu'a, fo'ömö li si no mondröi?
  13. Adölösa zi no mate, atulösa zi lö'ö, ebua yae döi na lö manö, moroi na möi famowöhö, na famaelungu ngahönö, na fonönö wa lö tödö.
  14. Adölö ue dödö zalaŵa, oloira dödönia zinata, fa'awai ba zanörö lala. Adölö ue teköröbu, dödö niha samara'u, oloira dödö ngai nawu, wamato-matou ösi dalu.
  15. Adulo zi'öli, adulo defaö; he latutu ia ba lösu, tegilo-gilo manö.
  16. Aetu dalu zotöra, na fadekha ba goholu.
  17. Afatö gahe nono mbawi, tölu tö na zamala-malali. Afatö i gahe nazese, lö ae lali-lali gahe.
  18. Afatö mbu ga'awa na abuso.
  19. Afatö ni'ogasö ba so ndrundrunga famadou. Ba na afatö dödögu, tambua laheu dalu-dalu.[2]
  20. Afatö zi'öli, si töra fa abe'e zöfu.
  21. Afeto harinake, afoe dawö mbawi; Ha da'ö mbörö zami, harinake taroma li, salua baeha solomasi.
  22. Afeto nidanö ndrima, si töra famera.
  23. Afufu zaembu nisösö ba högö.
  24. Afuru mbelewa ziambu, obou nomo zotomo, mangarou zökha ba gowi zialu.
  25. Afusi mbawa lö mogikhi, aoko hörö lö mofökhö. Afuo mboto, wa'iki-iki, möi yöu, möi raya, farörö. Da'ö niha si lö hinaoma, na aefa manga, ba mörö.
  26. Afusi mbawa zi lö ana'a, ahowe mbawa zi lö nukha-nukha. Andruwe hörö zi lö ngawö-ngawö, malidöngö zi lö tödö-tödö.
  27. Ahali danga zoya li, na mamalali.
  28. Ahaya zi wulö-wulöi, alio nifangaza-ngaza.
  29. Aheta ba dobu'örö, ba möi ba dobu'ewe.
  30. Aheta ba mbawa gulö, ifaondragö bawa mbuaya.
  31. Ahöndrö nowo, si darua sangamuri. Alabu ndraono si darua solaya. Owöra wakhe, si darua momböi.
  32. Ahono-hono zabuso, lumutu-lutu zolofo.
  33. Ahori wö ae gö na no mu'a, alölö nafo na no munganga. Awai i zotuho soledaŵa, ha taroma li si sambua, sami moroi ba guto döla.
  34. Akha ae moguledo na manu, ukhao mbanio sai'ötö namagu, ba udökhi nina gundre manu, ube lahia mbu'alö ninagu. Hadia nigule na buru sobou, ha ba wamalökha adudu, ha ba wanasai aetu dalu.
  35. Akha aeru, moroi na aetu.
  36. Akha ara na fa'a, lö nga'öla wa'alio na faito.
  37. Akha esuanö wobaru, na ihandro danö fa'enau. Akha esuanö wogötö, na sitöra si fasösö, si lö itörö idanö.
  38. Akha lö sumuno, asala ua lö tumegu. Akha si'ai lö omohua, asala ua i lö aböu.
  39. Akha mate mbaeŵa ba hohou, na böra ziwae nibe bawu. Akha afatö dalu darigu, na ombu-ombu hao nibözigu, akha afatö mbagi dohogu na sökha sebua nihandrogu.
  40. Akhe si fatema bu'u, töwu si farege wu'u. tome solo'ö tebu-tebu, tome salakha mangawuli tou.
  41. Akhozi-khozi gamandria, ba ndrino gö nawönia.
  42. Alai ae ndraono si lö ngaroro, alai ae ndraono si lö su'a. Na lö mangonangegö sadono, na lö mangonangegö satua. Na satua tebai sa'ae nga'eu, na satua tebai sa'ae döla. Na ihede-hede'ö na mangarö, na ihangöi na fagögu ia. Böhöi isagawi wamanau danö, böhöi ilu'i möi ba ge'era. Aila na ia wamaduhu'ö, aila iŵaö wa satuania. Hewisa khöda ndra ono sila'i, hewisa khöda ndraono matua? Hewisa göi ndraonoda alawe, hewisa khöda zibolowua. Hadia zulö wa'omasi sadono, sulö wa'omasi zatua? Na satua no tegaölö ba mbatö, na no tebai mboto tebai döla. Yahowu ndraono sendroro sadono. Yahowu zondrorogö satua. Na Ama, Ina no tebai nga'eu. Na awe, tua no tebai döla!
  43. Alau ba ngafo-ngafo, zi töra fa'aösö.
  44. Alau ndraono si darua solaya.
  45. Alaŵa luo, afeto duo, aisö nidanö mbanio.
  46. Alaŵa ngöfi, moroi ba molö.
  47. Ali-ali mbio, na tofalali galitö.
  48. Alio tabu moroi ba taisa.
  49. Amalazita mbawa ndruhö. Ebolo furi, ba ebolo föna.
  50. Amaondrata ndra helua nahia wa'owulo mbögi. Hogu geu daölö fanikha, bua godu börö zami.
  51. Ama sa'ulu sanakhö, ama sofou si bidöyö, ama si mate alitö, ama saleu dögö-dögö. No falemba hulu ba mbotö, no falemba ngai ba mbagolö. He na bongi lau na ma'ökhö, awai halöwö fangarö-ngarö. Lö samahede wame idanö, lö göi sangoro'ö zambawa ö. Donia wangatabö ndri mböhö, nana wou wangebua ngalö-ngalö. Mate manö tou ba gahe mbatö, no asore ba gahe mbagolö. Tohare nasu wogagao tödö, tohare de'u wogagao hörö. Sikoli zi möi mogagao tanö, sialu zolohe ba lewatö. Alai zatua solala si manö.
  52. Amonita ba mbasitö, amonita ba wakhe. Böli manutura'ö fönu, böi anötöi sagabe'e. La'i-la'i döi matua, sinawo döi ndra'alawe. Tafi-tafi döi döwa, oroso döi zi'e. Sogofulo döi mbowoa. Siboko döi lawo'alö." Zimbo-zimbo döi galitö, sazore döi zi no mate.
  53. Amonita ba wealu, famoni na möi mamolo. Ohe ba mbörö gamaorosa, tunö döu dödö böi oho. Kaoni hörö ba ganunua, taya dahi na no fawolo.
  54. Amonita wamaeri mbanua, amonita wamaeri öri. Na so zi möi lahalö numönö, onou otu'ö, haogö li.
  55. Ana'a nisöndra ba waya, ba wa'alio taya.
  56. A na'i gö namagu simbi, ba böi a gögu fanguŵa-nguŵaö.
  57. Andrö ba'aö dödö nemali, sarungö tödö mbaloho, wanu'a'ö öli mbanua, wangowawöi öli walo. Me so khöda ndraono matua, fotuwusö öli walo, same boto wanimba udu, sanehe na aetu noso.
  58. Andrö ba noro dödö dalifusö, Andrö ba noro dödö makhelo. Tafaogö ita, talului wataya, fao ita talului ta'onoro. Na göna khöda deu mbanua, tohare wozingo-zingo, alio ndra iwa möi awöda, lafataya wangonoro.
  59. Andrö ba noro dödö nawöda, böi taböda ita walulusa. Böhöi gokhöta famokai lala. He atö ha li tafa'ema, hezo zi naonö, takhao luaha.
  60. Andrö na no mofozu wangahalö, na no mo'ölö mbua gera-era. Na ofeta wamasi bua nowi, ma na tumekhe wogete höwa. Ma no mubörögö zui wanga'i rigi, ma me no mubasi harita. Momböi mu'a zia'a wakhe, He bua hili ma bua laza. Musia'aigö wame'e sumange, ofönai'ö wame fasömbata. Yaŵa khö Zihai somböi si hönö, yaŵa khö Zihai Uwu Mbara. Khönia mu'andrö saohagölö, fa ifaehowu zi siŵa göla. Mube zumange bauwu mongambatö. Ama, Ina, Awe awö dua. Fa mamahowu ira ba nga'ötö, fa mamahowu ira ba raha. Ba böi erogö niha si heremö, öbe göi dana gö zinumana. Iraono si ha sambua ba geu, awö lakha mbanua si numana.
  61. Andrö telawu lambo, andrö telawu gowasa. Me ifoharefa Balugu, zinöndra nono mbanua.
  62. Andrö tola alua gowasa, andrö tola alua dome. Börö me no sara dödöra, ndramatua, ndra'alawe.
  63. Angelamaisi do'ia, me fofo sabe'e bawa. Sanutu adolu hoya, sondrou adolu manawa. Ifadanö-danö na ara, na tambilakha iböda. Möi kumaoni gogowaya, ba wamunu tambilakha. Me no ahori mbukala, tambilakha lölöhoya. Maoso lawikho do'ia, Iŵaö: ya'ia dondragawa. Möi mbasi mbasitö niha, lö li, lö hede, lö ngona, me to'ia si lö su'a, madou wofo solu'a-lu'a. Lö lakataö ia fofo soya, me sabe'e mbawa i'a. Asala gadolu hoya, awö gadolu marawa, atöla ba wondrounia. Ha i fune lölöhoya, zi'ao ba gobiduwa, iŵaö: yalokha khöu ba to'ia, wa öbe fameta'uma, mbawa sabe'e mokara. Akha ua hareu iada'a, so dania mbaŵa gakhömita, so dania luo lö oroma. Na no ahori gera manawa, moloi dolu-tolu lölöhoya. Lö doufömö na lö ya'ira, taya dikatikau nifalala.
  64. Angelamaisi wö göi la'oro, ya'ia wofo si lö ngaroro, sogata-gata'ö khönia bu gi'o, bu gi'onia satoru humombo, bu gi'o si no tobaya tai akho. Me fofo si lö ngaroro, iböbögö khö nono moyo, ilau fakore fa'oyo-oyo, iŵaö: No aitö mbu gi'o moyo. Tokea ndra ngawawa wofo, me laŵa'ö: Hadia wofo saitö i'o? So wö i nono magiao, si'ao-ao ba hogu nandrulo. Iŵaö: Tenga bu gi'o moyo, no i bu gi'o la'oro damo, satoru khöra moroi ba mboto, me la'ehao khöra gi'o, si no tobaya tai akho, me itugelai hogu damo, wangai önia kelo-kelo, si lö i'a lamuhu mao.
  65. Anönö mbanua madala, liwua göi wa'oya ndröfi. Andrö si'ai lö fatiti, me baŵa solohe dali, ba luo solohe amuri.
  66. Aoha mba'u na sumaewe, abua mba'u na owulo.
  67. Aoha noro nifahea zi hönö, aoha noro nifahea zato. Noroda nga'ukhu gawöni, noroda nga'ukhu gewo. Alisi khöda tafalaŵa-laŵa, hulu khöda tafa'ewolo-wolo. Böi ita fatuli ba zanösö, böi göi fakhai ahe ba zaelo. Na so nemalimö, talau khönia, na so nemalida tafatandro.
  68. Aoha sa wemanga, ba afökhö i wanguta'ö.
  69. Aoha wamaito, moroi ba wangotomosi.
  70. A'oi mamoni ba wehede, mamoni li ba zinata mbawa. Hulö niŵa'ö-ŵa'ö ba umanö, hulö nitötöi ba laria. Felai ua mbewe föna wehede, tufoi bulu lato nuwu lela, böi tetaru ba dödö zamondrongo, böi mane alitö ba dödöra. Hasu-hasugö na famanö-manö, nitafi li na ba gorahua, fa awakhö ba dödö zamondrongo, alua wa'olomasi fa'iwa.
  71. Aramba luo mewöna, aramba luo holi; nihole-hole famözi, afu tegaölö-gaölö li.
  72. Arörö gi, arörö go, ba lölö döwu adulo. Alaŵa luo, aköu langi, alulu go'u wondrakhi.
  73. Aso'a gafore tetaru, mufaedogö ba mbuatö ladu, atötö'u zanutu ba lösu, iwai sofönu solau gö manu, ba ma iwai so gö ni'owalu.
  74. Aso'a gafore tetaru, tegaölö aluru dumadao. Taya zangaya wali'era, ba zaga ni'osilatao.
  75. Atoru mbua mberua, ba ha sambu-sambua. Ufazaŵa ba wa'abua, uröi göi tou ba wa'omohua.
  76. Atoru mbua mberua, ba ha wö sa sambua. Da'ö si'ai zata'udo, börö me dombua goko.
  77. Ato zalau ba hozi ba ruru, ato zalau ba lae si telögu. Ato zarörö ba lumö daelu, ato zalau ba lumö gi'o mbu.
  78. Auri nilangö gaŵöni, auri nilangö gewo. Me so ndraha sanuwu tanö, me so ndaraha sanuwu dao, Mate i nilangö dugala, atua nilangö zilimo. Me lö daha sanuwu tanö, me lö daha sanuwu dao.
  79. Awai hohou lahusa, me mamaola zowatö. Awai gete-gete nasi, me mamaola mburuti.
  80. Awö-awö ladara lawoyö, ba awö-awö mbio hakhi dalö.
  81. Awuyu eu na lö niha, numana nalö satua. Na lö samaeri lö ama, na lö samobawa lala. Töngöni zi tenga ama, satua si tenga so'aya. Ha bawa ihaogö khöda, ba tödönia no abila. Ba ŵani ikaoni niha, na gae soso, ha ya'ia.
  82. Aya-aya ndra si'ulu, aya nono zalaŵa. Wamaogö rozi na fakhumi, fangadölö'ö sabila.
  83. Aya ndra Ina, wamaola afo, aya ndra Ama wanaba li.
  84. Aya ndraono dima, ahou fondra'u, ba tegaölö miyöu.
  85. Aya nono zalaŵa zi farumba-rumba.
  86. Ayau dögö Manawa danö, ono zalawa Helanö. Na tola ötaya öfaföfö mbalö, ö tohu wa'salaŵa Helanö. Ba na tebai ötaya öfaföfö mbalö, Ba tobali'ö makhö-makhö danö.
  87. Aya zalaŵa zi farumba-rumba.


  1. Arakhagö fefu gamaedola andre tou no nifazaewe Marius Telaumbanua (Ama Pasca) ba grup Telegram Komunitas Wiki Nias, 16 November 2021.
  2. Nifazaewe Esther Glorian Telaumbanua ba Facebook, 8 Januari 2023.

Fabaliŵa lala[edit | edit source]

Olayama Gamaedola: A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Bale zato: OlayamaAngombakhataBawagöli zatoMonganga afoNahia wamakoriNga'örö spesialNgawalö wanoloSafuria tebulöSanandrösaSangai halöŵö