Wt/zea/spoege
Zeêuws
[edit | edit source]Etymologie
[edit | edit source]Over Middelnederlands spuen en Oudnederlands *spīwan van Oergermaons *spīwaną (ok de bron van d'n ontronde vurm spien, ziet bie spieë). Vurm mee -g- pas in 't Vroegmiddelnederlands vò d'n eêste keêr op schrift (as spuigen). Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *(s)pti(e)uH, dujelijk 'n onomatopee.
Omschrievienge
[edit | edit source]spoege werkwoôrd Goerees, Flakkees, Tools in Fluplands, Noord-Bevelands
- spieë (uut de mond en uut de maeg)
- zelfstandig naemwoôrd v, soms o wat-a gespoge is (aollebei de beteikenissen), spoegsel, spie(ë)
Opmerkienge: in 't Goereês oôrt 'r verschil gemaekt tusse spieë (uut de mond) en spoege (uut de maeg).
Uutspraek
[edit | edit source][ˈspuɦə], [ˈspuɣə]
Verbugienge
[edit | edit source]Dit zelfstandig naemwoôrd oôr nie verboge.
Vervoegienge
[edit | edit source]| infinitief | spoege(n) | |
| gerundium | te spoegen(e) | |
| tegewoordigen tied | ik spoeg | oôns spoege(n) |
| jie spoeg(t) (spoege) | julder spoege(n) | |
| 'ie spoeg(t) | 'ulder spoege(n) | |
| flejen tied | ik, jie, 'ie spoog, spoegde | oôns, julder, 'ulder spoge(n), spoegde |
| gebieënde wieze | spoeg(t) | |
| onvoltoôid deêlwoôrd | spoegende | |
| voltoôid deêlwoôrd | ei (g)espoge, espoegd | |
| Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. | ||
N.B.: De zwakke vurmen komme vò op Goereê.
Uutdruksels
[edit | edit source]Ziet ok bie spieë.
- Dae spoeg ik nie op, dat lust ik wè
- Je krieg t'r de spoege van, j'oôr d'r onpasselijk van
- Ik kan gin spoegje meêr maeke, 'k bin vreêd moeë
Varianten
[edit | edit source]werkwoôrd
- spoegen Land-van-Axels
- spieë Goerees, Schouwen-Duvelands, Zuud-Bevelands
- spieën Zuud-Bevelands
- spuge, spugen
- spuchelen, spuggelen, spuggele
- spêkelen
zelfstandig naemwoôrd
Aore schriefwiezen
[edit | edit source]- spoehe (gin standaerdspellienge)
Ontlêniengen in aore taelen
[edit | edit source]Vertaeliengen
[edit | edit source]Ziet bie spieë.
Bronnen
[edit | edit source]- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 910, 914
- K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 212
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'spugen'