Wt/zea/piele
Appearance
Zeêuws
[edit | edit source]Etymologie
[edit | edit source]- projectiel
Van Latijn pīlum, 'sperre'. Moet a in de Romeinsen tied 't in'eêmse *arhu (Oergermaons *arhwō) vervange è.
- piemel
'tzelfde woôrd as 't projectiel, deu beêldspraek. Dat 't Nederlands pijl nessens piel kent is mae schien: de standaerdtaele moet dit woôrd uut 'n streektaele overgenome è.
- endekuken
Volgens aolle dialectwoôrdenboeken nae de lokroep.
Omschrievienge
[edit | edit source]piele
piele
- zelfstandig naemwoôrd gepunt, mee 'n boge afgeschote projectiel, vroeger in d'n oôrlog en de jacht gebruukt, noe allêne nog in de sport (gaoischieten enz.)
- zelfstandig naemwoôrd 'n sprietje gos
- zelfstandig naemwoôrd penis, pik
- zelfstandig naemwoôrd 'n punt ergest an, vroeger dikkels de lont/kous van 'n eulielampe
- zelfstandig naemwoôrd 'n symbool mee 'n wiezende punt, somties dujelijk, meêsta wat vaeger liekende op 'n piele (bet. 1)
- werkwoôrd mee 'n piele (bet. 4) brande
- werkwoôrd klôte, ergest nauwgezet en nie nae tevreden'eid mee an de gang weze
pie:le
- zelfstandig naemwoôrd endekuken
- tussenwerpsel roep om die te lokken (bie 't voeren, maer ok bie 't stropen)
Uutspraek
[edit | edit source]- beteikenis 1 t/m 7
[ˈpilə]
- beteikenis 8 en 9
[ˈpi(ː)lə]
Verbugienge
[edit | edit source]pielen meêrvoud; pieltje, pieletje verkleinwoôrd
- afleiiengen
Vervoegienge
[edit | edit source]infinitief | piele(n) | |
gerundium | te pielen(e) | |
tegewoordigen tied | ik piel | oôns piele(n) |
jie piel(t) (piele) | julder piele(n) | |
'ie piel(t) | 'ulder piele(n) | |
flejen tied | ik, jie, 'ie pielde(n) | oôns, julder, 'ulder pielde(n) |
gebieënde wieze | piel(t) | |
onvoltoôid deêlwoôrd | pielende | |
voltoôid deêlwoôrd | ei (g)epield | |
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. |
Saemenstelliengen
[edit | edit source]piele
pie:le
Uutdruksels
[edit | edit source]pie:le
- nae de pieletjes, kapot
Varianten
[edit | edit source]- projectiel, of figuurlijke zin
- ennetje of lokroep daevò
- werkwoôrd
- pielen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland
Aore spelliengen
[edit | edit source]pieːle Woordenboek der Zeeuwse Dialecten (bet. 8 en 9)
Ontlêniengen in aore taelen
[edit | edit source]Opmerkienge: dikkels is 't 'Ollandse pijl uutgeleênd, ok in taelen daer-a je de Zeêuwse vurm zou verwachte.
Vertaeliengen
[edit | edit source]projectiel
|
|
Bronnen
[edit | edit source]- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 710-1, 713
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'pijl'