Wt/zea/man

Zeêuws

Etymologie

Beteikende vroeger 'mens'. Toen-at 't ouwe woôrd vò man, kommende van 't Oergermaonse *weraz (zit noe nog in weerwolf) bitje bie bitje in onbruuk rocht, goenge ze man daevò gebruke; 't woôrd mens (man + -sk, mee umlaut; dus feitelijk 'man/mens-achtig') wier dan bedocht om mensen van eênder welk geslacht an te geven.

Man was vanous (nog in 't Oudnederlands) 'n wortelstam, wat-a toet gevolg ao dat ienkelvoud en meêrvoud gliek waere. Dat verklaert beteikenisse 3.

Omschrievienge

man m

1. vent, manskaerel, mens van 't mannelijk geslacht
2. mannelijke echte, man daer-a je mee getrouwd bin
3. meêrvoud mensen, allêne in de verbindienge x [eênder wat vò getal] man
   • Me bin mee negen man nae 't strand gegae om 'm te zoeken.

Uutspraek

[mɑn]

Verbugienge

• mannen, mannens (Menheerse/Sommelsdiek, ouwerwes), mannes (versteênd); -mans (in saemenstelliengen) meêrvoud
• mannetje, mantsje, mantje verkleinwoord

Ziet ok bie vent.

Saemenstelliengen

ambachsman brandweêrman burgerman karreman koôpman

landman maneuvels mannedege manskaerel opperman

sjouwerman timmerman voerman werkman

Uutdruksels

• Vò 't mannetje stae, ergest vò verantwoôrdienge draege
• De zwarte man, 't weêr (in stof)
• ʼn Man en 'n paerd bin de kleinzerigste wezens op aerd

Ontlêniengen in aore taelen

• man Neger'ollands
  • mani, man Maegdeneiland-Creooliengels (nie zeker)
• man Sranantongo (nie zeker, kan ok uut 't Iengels komme)
  • mang Surinaoms-Javaons

Vertaeliengen

manskaerel

• Nie-taelgebonde: ♂, 👨
• Afrikaons: man
• Araobisch: رَجُل‎ (raǧul) m
• Chinees (Mandarijn): 男人 (nánrén)
• Duuts: Mann m
• Frans: homme m
• Westerlauwers Fries: man g
  • Terschelliengs: mòn
• Hindi: पुरुष (puruṣ) m, नर (nar) m
• Iengels: man

• Japans: 男性 (だんせい, dansei)
• Latijn: vir m
• Limburgs: man, maan (Mestrichts) m; manskaerel etc. m; minsj etc. m
• Nederlands: man m
• Oudgrieks: ἀνήρ (anèr) m
• Portugees: homem m
• Russisch: мужчи́на (moezjtsjina) m
• Spaons: hombre m
• Swahili: nwanaume kl. 1, 2
• West-Vlaems: man m, vint m

echteman

• Afrikaons: man, eggenoot
• Araobisch: زَوْج‎ (zawǧ) m, بَعْل‎ (baʿl) m
• Chinees (Mandarijn): 丈夫 (zhàngfu), 老公 (lǎogōng)
• Duuts: Mann m, Ehemann m, Gatte m
• Frans: mari m
• Westerlauwers Fries: man g
• Hindi: पति (pati) m, शौहर (śauhar) m
• Japans: 夫 (おっと, otto), 旦那 (だんな, danna)
• Latijn: coniunx m, marītus m

• Limburgs: man etc. m; minsj etc. m
• Nederlands: man m, echtgenoot m, gemaal m (formeêl), eega m (ouwerwes)
• Oudgrieks: γαμέτης (gametès) m
• Portugees: marido m, esposo m
• Russisch: муж (moezj) m
• Spaons: marido m, esposo m
• Swahili: mume kl. 1, 2
• West-Vlaems: man m, vint m

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 569-70
• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd man