Wt/zea/lache

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands lachen en Oudnederlands *(h)lahhan van Oergermaons *hlahjaną. Buten 't Germaons gin verwanten te vinden; te dienken vaolt an 'n onomatopee.

Omschrievienge

lache

1. schokkend en mee vee geweld uutaeseme, meêstentieds uut blieschap
2. 'n blie gezicht opzette, de mond'oeken optrekke
3. datief bie lach

Uutspraek

[ˈlɑxə]

Vervoegienge

infinitief	lache(n)
gerundium	te lachen(e)
tegewoordigen tied	ik lach	oôns lache(n)
	jie lach(t) (lache)	julder lache(n)
	'ie lach(t)	'ulder lache(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie lachte, lache(n)de	oôns, julder, 'ulder lachte(n), lache(n)de
gebieënde wieze	lach(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	lachende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)elache
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiienge

• lach

Saemenstelliengen

• lacheduufje
• lachepitje
• uutlache

Uutdruksels

• lache nae, lache op (mee vòzesselvòwerp)
• lache mee (idem)
• lache om (idem)
• Je wiel lacht, d'r zit 'n slag (kroenkel) in je wiel
• zuurzoet lache, lache mee wat nie echt moôi is

Varianten

• lachen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

• laki Berbice-Nederlands
• lach, lak Neger'ollands

Vertaeliengen

lache mee geluud

• Afrikaons: lag
• Araobisch: ضَحِكَ‎ (ḍaḥika)
• Berbice-Nederlands: laki
• Chinees (Mandarijn): 笑 (xiào)
• Duuts: lachen
• Esperanto: ridi
• Frans: rire, rigoler
• 'Ebreêuws: צָחַק‎ (tsachák)
• Hindi: हँसना (hãsnā), हंसना (hansnā)
• Iengels: laugh
• Italiaons: ridere
• Japans: 笑う (わらう, warau)
• Latijn: rīdēre

• Limburgs: lache
• Nederlands: lachen
• Nedersaksisch/Platduuts: lachen
• Oôst-Vlaems: lachen
• Oudgrieks: γελάω (gelaoo)
• Portugees: rir
• Russisch: смея́ться (smejátʹsja), рассмея́ться (rassmejat'sja) imp.-perf. paer
• Spaons: reír
• Swahili: -cheka
• Westerlauwers Vries: laitsje
  • Hindeloopers: lakje
  • Schiermonnikoôgs: la(a)kje
• West-Vlaems: lachen

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 517-8

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 155

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'lachen'

Limburgs

Etymologie

Ziet bie Zeêuws.

Omschrievienge

lache werkwoôrd algemeên

• lache

Uutspraek

[ˈla¹xə], [ˈlɑ²xə]

Vervoegienge

lache (Mestrichts)
tegewoôrdigen tied	iech lach	veer lache
	diech lachs	geer lach
	heer, zij, het lach	zij lache
flejen tied	iech lachde	veer lachde
	diech lachdes	geer lachde(t)
	heer, zij, het lachde	zij lachde
gebieënde wieze	lach	lach
voltoôid deêlwoôrd	heet gelache
onvoltoôid deêlwoôrd	lachend
gerundium	lachentere

lache(n) (Montforts)
tegewoôrdigen tied	ich lach	veer lache(n)
	doe lachs	geer lach
	hae, het, det lach	zie lache(n)
flejen tied	ich lachdje	veer lachdje(n)
	doe lachdjes	geer lachdje
	hae, het, det lachdje	zie lachdje(n)
gebieënde wieze	lach	lachtj
voltoôid deêlwoôrd	haet gelach
onvoltoôid deêlwoôrd	lachendj
participium	gelache(n)

Bronnen

• Pol Brounts e.a. (red.), De Nuie Mestreechsen Dictionair. Veldeke-Krink Mestreech, Mestricht, 2004: blz. 36, 181

• Dr. P. Bakkes, Mofers Waordebook. Stichting Mofers Waordebook, Montfort, 2007: blz. 215