Wt/zea/duzend

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands dusent en Oudnederlands thūsint, ouwer thūsundi van Oergermaons *þūsundi. 'Ier begint 't gemieter: d'r bin verwanten in 't Slaovisch en Baltisch (Oudkerkslaovisch tysęšti, Oud-Litouws tustanti) dus 't komt dienkelijk wè uut 't Indo-Europees. Dikkels oor d'r gedocht an 'n vòvoegsel tus 'gezwolle' en dan in 't Oergermaons þūs-hundi 'gezwolle 'onderd' (dan zou 't verwant weze mee duum), mae dae krieg je klankwettige problemen mee. Waerschienlijker liekt 'n verklaerienge uut *tut-snt-ih₂, 'wat-a 'n grôte 'oeveel'eid vurmt'.

In de rest van d' Indo-Europese groepen bin vò 't getaol 1000 aore woôrden in gebruuk, in tegenstellienge toet 'onderd wat-a in aolle groepen bestaet. Dat wiest t'rop dan d'Indo-Europeaonen 't nie vee gebruukten, en dan de getaollen die-a 'duzend' goenge beteikene vanous veraol 'vreêd vee' wouwe zeie.

Omschrievienge

duzend telwoôrd

• tien maol 'onderd, tien toet de darde macht

Uutspraek

[ˈdyz(ə)nt]

Verbugienge

duzenden meêrvoud, duzende datief

Afleiiengen

• duzenste

Saemenstelliengen

• tweêduzend, drieduzend enz., tienduzend, 'onderdduzend
• duzendpôter
• duzendtal (-taol, -tol)

Uutdruksels

• vò m'n duzende vò 'onderd percent zeker, zò zeker as tweê maol tweê viere is

Ontlêniengen in aore taelen

• dwesn Berbice-Nederlands
• dusend, dysent Neger'ollands
• dusun Sranantongo
  • dúsu Saramaccaons

Vertaeliengen

Vertaeliengen

• Nie-taelgebonde: 1000, M, kilo- (k)
• Afrikaons: duisend
• Araobisch: أَلْف‎ (ʾalf)
• Duuts: dwesn
• Chinees (Mandarijn): 千 (qiān)
• Duuts: tausend
• Esperanto: mil
• Frans: mille
• Hindi: हज़ार (hazār) m, सहस्र (sahasra) m
• Iengels: thousand
• Italiaons: mille
• Japans: 千 (せん, sen)
• Latijn: mille
• Limburgs: doezendj, doezend (oôstelijk), dauzend (westelijk)

• Nederlands: duizend
• Nedersaksisch/Platduuts: duzend, doezend, dusent (in Duutsland)
• Oôst-Vlaems: duizend Land-van-'Ulsters, duust (in Belgen)
• Oudgrieks: χίλιοι (chilioi)
• Portugees: mil
• Russisch: ты́сяча (týsjatsja) v
• Spaons: mil
• Swahili: elfu
• Westerlauwers Vries: tûzen
  • Hindeloôpers: toezen
  • Terschelliengs: duuzend
  • Schiermonnikoôgs: dioezend
• West-Vlaems: duzend, duust, dust

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 209

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'duizend'