Wt/zea/bluve

Zeêuws

Etymologie

Geronde afgeleide van Middelnederlands bliven, over Oudnederlands *blīvan van Oergermaons *bi-lībaną, causatief bie *līvaną 'overbluve'. Uutendelienge van d'n Indo-Europese wortel *l(e)ip- 'plekke'; 'ierdeu eit 't woôrd te maeken mee ôgenschienklijk glad onverwante woôrden as Grieks λίπος lipos 'vet'.

Omschrievienge

bluve werkwoôrd

1. zelfstandig werkwoôrd nie van plekke verandere, letterlijk en figuurlijk
2. koppelwerkwoôrd nie van aerd verandere
   • Iederêne gaet in de stad werke, maer ik bluuf liever boer.

Uutspraek

[ˈblyvə]

Vervoegienge

infinitief	bluve(n)
gerundium	te bluven(e)
tegewoordigen tied	ik bluuf	oôns bluve(n)
	jie bluuf(t) (bluve)	julder bluve(n)
	'ie bluuf(t)	'ulder bluve(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie bleef	oôns, julder, 'ulder bleve(n)
gebieënde wieze	bluuf(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	bluvende
voltoôid deêlwoôrd	ei en is (g)ebleve(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiienge

• bluvertje

Uutdruksels

• ’n bluvende plekke, 'n vaste weunplekke
• bluve van, nie anraeke; dikkels in gebieënde wieze: bluuft 'rvan!, bluuf van me!
• ’n weêrtje bluuft-in-'uus, slecht weêr (weêr om in d'n 'uze te bluven)

Varianten

• bluven in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

Opmerkienge: deze vurm moet van 'n ouwere Burgerzeêuwse vurm blieve komme. Dit oôr vandaeg d'n dag in gin ienkel Zeêuws dialect gezeid.

• bliev, blief, bli Neger'ollands

Vertaeliengen

zelfstandig werkwoôrd

• Afrikaons: bly
• Araobisch: مَكَثَ‎ (makaṯa), بَقِيَ‎ (baqiya)
• Berbice-Nederlands: sete
• Chinees (Mandarijn): 呆 (dāi), 留 (liú)
• Duuts: bleiben
• Frans: rester
• Hindi: ठहरना (ṭhaharnā), रहना (rahnā)
• Iengels: stay, remain
• Italiaons: restare, ramenare
• Japans: 留まる, とまる (tomaru)
• Latijn: manēre, stāre
• Limburgs: blieve (oôstelijk), blijve, blaive (westelijk)

• Nederlands: blijven
• Nedersaksisch/Platduuts: blieven
• Oôst-Vlaems: blijve, blève
• Oudgrieks: μένω (menoo)
• Portugees: ficar
• Russisch: остава́ться (ostavátʹsja), оста́ться (ostátʹsja) imp.-perf. paer
• Skepi: set
• Spaons: quedarse
• Westerlauwers Vries: bliuwe
  • Terschelliengs: bluwe
• West-Vlaems: bluven

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. XIV, 112

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'blijven'