Wp/sdc/Grammàtigga sassaresa


Chissu arthìcuru è in custhruzioni. Pudeddi cuntribuì a la so' redazioni.
Grammàtigga sassaresa:.
Orthografia[edit | edit source]
L'azzentu[edit | edit source]
No è nezzessàriu punì l'azzentu sobbra li paràuri piani.
Presèmpiu, è giusthu punillu sobbra prubìnzia (pa infuimmà chi si leggi prubìnzia e no prubinzìa) ma no à sensu punillu sobbra prubinzi o prubinziari.
Matessi chisthioni vari pa l'azzentu sobbra réttiri, mammìfari (giusthu) ma è inùtiri cun animari vertebraddi, pesci, pidzoni.
Li aipiraddi[edit | edit source]
Li aipiraddi, puru ciamaddi espiraddi o arenaddi, sò:
- lth: ùlthimu
- rth: morthu
- sth: ìsthiu, chisthu, cabbisthùria
- ldh: caldhu
- rdh: cardhu
- sdh: giurisdhizioni
- lch: di malchori
- rch: barchoni
- sch: ischora
- lgh: algha
- rgh: no t'allarghà assai!
- sgh: isghàibu
- sg: gèsgia, chisgina, càsgiu, rasgioni
Li vèibbi[edit | edit source]
Vèibbi ausiriari[edit | edit source]
- Vèibbu assé (assè)
Indicatibu prisenti (Ind. pris.)
|
Ind. imp.
|
Ind. pass. pross.
|
Inf. pris.
Inf. pass.
|
- Vèibbu abé
Ind. pris.
|
Ind. imp.
|
Ind. pass. pross.
|
Inf. pris.
Inf. pass.
|
Vèibbi rigurari: Primma coniugazioni (magnà, labà, cantà, ...)[edit | edit source]
Ind. pris. att.
|
Ind. imp. att.
|
Ind. pass. pross.
|
Inf. pris.
Inf. pass.
|
Althri vèibbi irrigurari[edit | edit source]
dà
Ind. pris.
- eu doggu
- tu dai
- eddu dazi
- noi demmu
- voi deddi
- eddi dani (dàzini)
dì
Ind. pris.
- eu diggu
- tu dizi (dì)
- eddu dizi (dizzi)
- noi dimmu
- voi dizzeddi
- eddi dìzini (dìzzini)
dibì/dubé
Ind. pris.
- eu debu
- tu debi
- eddu debi
- noi dibimmu/dubimmu
- voi dibiddi/dubiddi
- eddi dèbini
fa/fà
Ind. pris.
- eu fozzu (fotzu)
- tu fazzi (fai)
- eddu fazzi (fazi)
- noi femmu (fèmu)
- voi feddi (fédi)
- eddi fàzzini (fàzini, fani)
isthà/sthà
Ind. pris.
- eu (i)sthoggu
- tu (i)sthai
- eddu (i)sthazi (isthazzi)
- noi (i)sthemmu
- voi (i)stheddi
- eddi (i)sthàzini (isthàzzini)
pudé
Ind. pris.
- eu/éiu possu
- tu pói
- eddu pó/pò
- noi pudimmu (pudemmu)
- voi pudiddi (pudeddi)
- eddi poni (póni)
punì
Ind. pris.
- eu pongu
- tu poni
- eddu poni
- noi punimmu
- voi puniddi
- eddi pònini
sabé (sabbé)
Ind. pris.
- eu soggu
- tu sai
- eddu sa (sà)
- noi sabemmu (sabbemmu)
- voi sabeddi (sabbeddi)
- eddi sani
vidé/vidè
Ind. pris.
- eu veggu
- tu vedi
- eddu vedi
- noi vidimmu (videmmu)
- voi vididdi (videddi)
- eddi vèdini
vuré
Ind. pris.
- eu vogliu (vògliu)
- tu vói (bói)
- eddu vó/vò (bó)
- noi vuremmu (vurimmu, vulemu, vulimmu)
- voi vureddi (vuriddi, vuleddi)
- eddi voni (vóni)
Bibriografia[edit | edit source]
- Gian Paolo Bazzoni, Elementi di Grammatica Sassarese, SIG, Muros, 1999.