Wp/sdc/Grammàtigga sassaresa

From Wikimedia Incubator
< Wp‎ | sdc
Wp > sdc > Grammàtigga sassaresa
VikiLéttara
VikiLéttara
Cantieri - Trabagli currenti
Cantieri - Trabagli currenti

Chissu arthìcuru è in custhruzioni. Pudeddi cuntribuì a la so' redazioni.


Grammàtigga sassaresa:.

Orthografia[edit | edit source]

L'azzentu[edit | edit source]

No è nezzessàriu punì l'azzentu sobbra li paràuri piani.

Presèmpiu, è giusthu punillu sobbra prubìnzia (pa infuimmà chi si leggi prubìnzia e no prubinzìa) ma no à sensu punillu sobbra prubinzi o prubinziari.

Matessi chisthioni vari pa l'azzentu sobbra réttiri, mammìfari (giusthu) ma è inùtiri cun animari vertebraddi, pesci, pidzoni.

Li aipiraddi[edit | edit source]

Li aipiraddi, puru ciamaddi espiraddi o arenaddi, sò:

  • ldh: caldhu
  • rdh: cardhu
  • sdh: giurisdhizioni
  • lch: di malchori
  • rch: barchoni
  • sch: ischora
  • lgh: algha
  • rgh: no t'allarghà assai!
  • sgh: isghàibu
  • sg: gèsgia, chisgina, càsgiu, rasgioni

Li vèibbi[edit | edit source]

Vèibbi ausiriari[edit | edit source]

Vèibbu assé (assè)

Indicatibu prisenti (Ind. pris.)

eiu (eu, eju) soggu (so')
tu sei (se')
eddu, edda, ghissu, ghissa, vosthè è
noi semmu (sèmu)
voi (voiasthri), vosthè seddi
eddi, ghissi so ()

Ind. imp.

eiu era
tu eri
eddu era
noi èrami
voi èraddi
eddi èrani

Ind. pass. pross.

eiu soggu isthaddu
tu sei isthaddu
eddu è isthaddu
noi semmu isthaddi
voi seddi isthaddi
eddi so isthaddi

Inf. pris.

assé

Inf. pass.

assé isthaddu


Vèibbu abé

Ind. pris.

eu àggiu (aggiu)
tu hai (ai)
eddu ha (à, )
noi abemmu (avemmu, abemu, avimmu)
voi abeddi
eddi hani (ani)

Ind. imp.

eiu abia
tu abì o abisthi
eddu abia
noi abìami
voi abìaddi
eddi abìani

Ind. pass. pross.

eiu àggiu auddu
tu hai auddu
eddu ha auddu
noi abemmu auddu
voi abeddi auddu
eddi hani auddu

Inf. pris.

abé

Inf. pass.

abé auddu


Vèibbi rigurari: Primma coniugazioni (magnà, labà, cantà, ...)[edit | edit source]

Ind. pris. att.

eiu (eu) cantu
tu canti
eddu canta
noi cantemmu
voi canteddi
eddi càntani

Ind. imp. att.

eiu (eu) cantaba
tu cantabi
eddu cantaba
noi cantàbami
voi cantàbaddi
eddi cantàbani

Ind. pass. pross.

eiu (eu) àggiu cantaddu
tu hai cantaddu
eddu ha cantaddu
noi abemmu cantaddu
voi abeddi cantaddu
eddi hani cantaddu

Inf. pris.

cantà

Inf. pass.

abé cantaddu


Althri vèibbi irrigurari[edit | edit source]

Ind. pris.

eu doggu
tu dai
eddu dazi
noi demmu
voi deddi
eddi dani (dàzini)

Ind. pris.

eu diggu
tu dizi ()
eddu dizi (dizzi)
noi dimmu
voi dizzeddi
eddi dìzini (dìzzini)

dibì/dubé

Ind. pris.

eu debu
tu debi
eddu debi
noi dibimmu/dubimmu
voi dibiddi/dubiddi
eddi dèbini

fa/

Ind. pris.

eu fozzu (fotzu)
tu fazzi (fai)
eddu fazzi (fazi)
noi femmu (fèmu)
voi feddi (fédi)
eddi fàzzini (fàzini, fani)

isthà/sthà

Ind. pris.

eu (i)sthoggu
tu (i)sthai
eddu (i)sthazi (isthazzi)
noi (i)sthemmu
voi (i)stheddi
eddi (i)sthàzini (isthàzzini)

pudé

Ind. pris.

eu/éiu possu
tu pói
eddu /
noi pudimmu (pudemmu)
voi pudiddi (pudeddi)
eddi poni (póni)

punì

Ind. pris.

eu pongu
tu poni
eddu poni
noi punimmu
voi puniddi
eddi pònini

sabé (sabbé)

Ind. pris.

eu soggu
tu sai
eddu sa ()
noi sabemmu (sabbemmu)
voi sabeddi (sabbeddi)
eddi sani

vidé/vidè

Ind. pris.

eu veggu
tu vedi
eddu vedi
noi vidimmu (videmmu)
voi vididdi (videddi)
eddi vèdini

vuré

Ind. pris.

eu vogliu (vògliu)
tu vói (bói)
eddu / ()
noi vuremmu (vurimmu, vulemu, vulimmu)
voi vureddi (vuriddi, vuleddi)
eddi voni (vóni)

Bibriografia[edit | edit source]

- Gian Paolo Bazzoni, Elementi di Grammatica Sassarese, SIG, Muros, 1999.

Vidé puru[edit | edit source]