Wt/zea/zegge
Zeêuws[edit | edit source]
Etymologie[edit | edit source]
Over Middelnederlands segghen en Oudnederlands sagon, seggen van Oergermaons *sagjan. Van d'n Indo-Europese wortel *sekʷ- (ablautende vurm *sokʷ- en de nulgraed *skʷ-); om precies te wezen de frequentatief van d'n ablautgraed sokʷeie-. Zòdoende verwant mee 't Latijnse inquit 'ʼie zeit'. In de meêste Germaonse taelen zonder d'n umlaut die-a in 't Nederlands en Zeêuws 't logische gevolg is van de *-j- in d'n uutgang. Vreêd genoeg over'eêrse die vurmen ok in 't Oudnederlands; seggian is in 't Oudsaksisch wè de gewone vurm.
Omschrievienge[edit | edit source]
zegge(n)
- Iets mee woôrden uutdrukke (overgankelijk, dikkels mee 'n biezin as vòwerp)
- Zeit 't mae as t'r wat mankeêrt!
- M'n moeder zeide da je dat nog wete wou.
zegge v?
- In 't uutdruksel D'r gae vee zeggen in 'n zak; ziet onder
Uutspraek[edit | edit source]
[ˈzæɦə], [ˈzaɦə]
Vervoegienge[edit | edit source]
| infinitief | zegge(n) | |
| gerundium | te zeggen(e) | |
| tegewoordigen tied | ik zeg(ge) | oôns zegge(n) |
| jie zei(t) (zegge) | julder zegge(n) | |
| 'ie zei(t) | 'ulder zegge(n) | |
| flejen tied | ik, jie, 'ie zei(de) | oôns, julder, 'ulder zeide(n) |
| gebieënde wieze | zeg, zeit | |
| onvoltoôid deêlwoôrd | zeggende | |
| voltoôid deêlwoôrd | ei (g)ezeid | |
| Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia. | ||
- Afleiienge
Uutdruksels[edit | edit source]
- ʼt Zeggen is, dat... d'r oor gezeid, 't ver'ael gae rond
- Da's gin zeggen, zukke diengen mag je nie zeie
- Nie van zeggen weze, zwiegzaem angeleid weze
- ʼIe zeit 'r gineên, 'ie zeit niks
- ʼIe zeit 't nie aollemaele geliek, 'ie zeit nie vee (voraol: j' oor nie vee wiezer van 'm)
- Weinig vò z'n zegge è, weinig te vertellen è
- ʼIe eit 't 'ard vò 't zeggen, 'ie eit 't zwaer
- ʼt Vò 't zeggen è, baes weze
- D'r gae vee zeggen in 'n zak, je kan 'n 'ôpe bewêre
- Z'n zeggen zegge, zeie wat je te zeien ei
- Za'k mae zegge
- Wi'k mae zeie
- X zegge tege, iet/êne 'X' noeme
Saemenstelliengen[edit | edit source]
Dialectvarianten[edit | edit source]
- zeggen Land-van-Axels, Land-van-Kezands
- zeie Walchers
- zèje (Waschappel)
- zè Goerees, Bru
- zèn Oôst-Zuud-Bevelands
Aore spelliengen[edit | edit source]
- zehhe (gin standaerdspellienge)
Vertaeliengen[edit | edit source]
Vertaeliengen
Bronnen[edit | edit source]
- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1174-5
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank