Wt/zea/veugel

Zeêuws

'n Collectie van achttien verschillende veugels.

Etymologie

Uut 't Oudnederlands fogal, vogal, van Oergermaons *fuglaz. 't Woord kom buten de Germaonse taelen nie vò; meschien is 't 'n bievurm van vleugel, wat z'n eige van d'n Indogermaonse wortel *fleug- laet afleie.

Omschrievienge

veugel m

1. Beêste uut de orde Aves, mee plumen en vleugels.
   • De wind is zacht, d'n deken waerm / Duzend veugels in 'n zwaerm. (Broeder Dieleman)
2. Vent
   • Jie bin 'n vreêmde veugel eej!

Uutspraek

[ˈvøɣ˕əl], [ˈvøɦəl]

Verbugienge

meêrvoud veugels, verkleinwoôrd veugeltje

Afleiienge

veugele (werkwoôrd)

Saemenstelliengen

'oôdveugel veugeldaerm veugelgeld

veugel'il veugeljongen veugelpiek

veugelschiete veugelstinge veugelweie

Uutdruksels

• De gepikte/gespukkelde/gesprienkelde veugel, d'ndieën die-a ze 'ebbe moete, de zondenbok
• D'r kan gin veugeltje z'n staert oplichte of 'ie is t'rbie, 'ie moe overal bie weze, van aolles wete
• D'r zit 'n veugeltje op 't dek, d'r bin kleine kinders (soms aore mènsen) bie die 't 'ore kunne
• ´t Is maer 'n veugeltje, 't teer meisje
• ´t Is 'n 'eête veugel
  1. 'ie kan de kou goed verdraege, ok: ´t is 'n waerm veugeltje (op koud slik)
  2. Dat meisje is 'n bitje joengersgek
• Ei je 'n veugeltje onder je pette? as 'n kind z'n 'oed of pette nie afneemt; ok: Ei je 'n veugeltje gevange?
• Da's net de koekoek en z'n veugeltje, d'n eêne is vee langer as d'n aore
• Groôtgebrocht ore as 'n veugeltje in z'n koôitje, in 'n vees te beschermde omgevienge opgroeie

Vertaeliengen

beêste uut de orde Aves

• Nie-taelgebonde: 🐦
• Afrikaons: voël
• Araobisch: طَائِر‎ (ṭāʾir) m, عُصْفُور‎ (ʿuṣfūr) m
• Braebants: veugel m
• Chinees (Mandarijn): 鳥, 鸟 (niǎo)
• Duuts: Vogel m
• Frans: oiseau m
• Westerlauwers Vries: fûgel g
• Hindi: चिड़िया (ciṛiyā) v, पंछी (pañchī) v, पक्षी (pakṣī) m
• 'Ollands: veugel, feugel (meêste traditioneêle dialecten); vogel, fogel (moderne dialecten); fegel (Egmonds, Oud-Vlielands) m/g
• Iengels: bird

• Japans: 鳥 (とり, tori)
• Latijn: avis v, volucer m
• Limburgs: vogel m
• Nederlands: vogel m
• Nedersaksisch/Platduuts: vogel, veugel, vuggel
• Oudgrieks: ὄρνις (ornis) v
• Portugees: ave v, passaro m
• Russisch: пти́ца (ptítsa) v
• Spaons: ave v, pájaro m
• Swahili: ndege kl. 9, 10
• Stasvries en verwanten: feugel g
• West-Vlaems: veugel m

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1064-5

• K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 234

• Etymologiebank