Wt/zea/vange

Zeêuws[edit | edit source]

Etymologie[edit | edit source]

Over Middelnederlands vanghen en Oudnederlands fangan van Oergermaons *fāhaną. De -ng- is t'r gekomme nae analogie van de flejen tied. Uutendelienge van de wortel *peh₂ḱ- 'bevestige, vastmaeke' en zòdoende varre verwant mee voege, vek en Latijns pax.

Omschrievienge[edit | edit source]

vange werkwoôrd

wat of iemand pakke, dat-a/die-a nie zòmaer nae je toekomt en dikkels je grip wil ontvluchte
iemand onder d'n indruk brienge
treffend beschrieve
geld kriege

zelfstandig naemwoôrd v

rem op de meulen
balge, kussen in 't greêl

Uutspraek[edit | edit source]

[ˈvaŋə]

Vervoegienge[edit | edit source]

infinitief	vange(n)
gerundium	te vangen(e)
tegewoordigen tied	ik vang	oôns vange(n)
	jie vang(t) (vange)	julder vange(n)
	'ie vang(t)	'ulder vange(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie vieng, vo(e)ng, vangende	oôns, julder, 'ulder vienge(n), vo(e)nge(n), vangenden
gebieënde wieze	vang(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	vangende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)evange(n)
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiiengen

Verbugienge[edit | edit source]

vangen meêrvoud, vangetje verkleinwoôrd

Saemenstelliengen[edit | edit source]

vangeman

Uutdruksels[edit | edit source]

werkwoôrd

’n uultje vange, kort slaope
z'n eigen gauw laete vange, gauw onder d'n indruk weze
Eêst vange, dan knippe, je moe je nie rieke rekene eêr-a je wat gewonne eit

zelfstandig naemwoôrd

De meulen is deu de vange, de vange eit de meulen nie g'ouwe

Varianten[edit | edit source]

vangen in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen[edit | edit source]

fanggi Berbice-Nederlands
vang, fan Neger'ollands
fangu Papiaments
fank Skepi
fanga Sranantongo
- fangah, mangah Surinaoms-Javaons

Vertaeliengen[edit | edit source]

pakke

Afrikaons: vang
Araobisch: مسك⁩ (masaka)
Berbice-Nederlands: fanggi, ku
Chinees (Mandarijn): 捉 (zhuō)
Duuts: fangen
Esperanto: kapti
Frans: attraper, prendre
'Ebreêuws: תפס⁩ (tafás)
Hindi: पकड़ना (pakaṛnā)
Iengels: catch, capture
Italiaons: afferrare
Japans: 捕らえる (とらえる, toraeru), 捕まえる (つかまえる, tsukamaeru)
Latijn: capĕre
Limburgs: vange, vaange (Mestrichts)
Middelnederlands: vanghen, vaen

Nederlands: vangen
Oôst-Vlaems: vangen
Oudgrieks: ζωγρέω (zoorgeoo)
Oudnederlands: fangan, fān
Poôls: łapać, złapać imp.-perf. paer
Portugees: pegar, capturar
Russisch: лови́ть (lovítʹ), пойма́ть (pojmát')
Skepi: fank
Spaons: atrapar, capturar
Swahili: kukamata
Turks: kapmak
Westerlauwers Vries: heine, fange
- Schiermonnikoôgs: hene, fange
West-Vlaems: vangen
Zweeds: fånga

Bronnen[edit | edit source]

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 1033

K. Fraanje c.s. (red.), Supplement Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 2003: blz. 231

Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'vangen'