Wt/zea/suker
Appearance
Zeêuws
[edit | edit source]Etymologie
[edit | edit source]Over Middelnederlands suker, Oudfrans sucre, ouwer çucre/zucre, Italiaons zucchero, Siciliaons zúccaru, Araobisch سُكَّر sukkar, Perzisch شکر šakar en Middelperzisch 𐫢𐫞𐫡 šql (šakar) van Sanskriet शर्करा śarkarā (oôrsproenkelijk 'grof zand, steênslag'). Verwant mee Oudgrieks κρόκη krokè 'kiezel'.
Omschrievienge
[edit | edit source]suker m
- (collectief) kristal- of poeiervurmige saccharose (C12H22O11), 'n zoete smaekende stof die-a van nature in vee planten (veraol vruchten) vòkomt, in grôte porties in zoetig'eden gestopt oor en bie verbrandienge vee energie geeft
- (telbaer, wetenschap), ielke stof uut, 'n 'êle klasse van zukke stoffen (de sukers), mee vergliekbaere eigenschappen
- sukerziekte, diabetes mellitus
Uutspraek
[edit | edit source][ˈsykər]
Verbugienge
[edit | edit source]sukers meêrvoud (bet. 2), sukertje verkleinwoôrd
Opmerkienge: 't woôrd sukerei is gin afleiienge van suker, awast eit 't buten twuvel invloed op de vurmienge g'aod.
Saemenstelliengen
[edit | edit source]Uutdruksels
[edit | edit source]- wat vò suker opete, zòmae zonder te vraegen wat van 'n ander anneme
- ’t Is of t'r suker mee pollepels t'eten is, d'r komme dae vreêd vee mensen over de vloer
- ’t Lieken wè of t'n suker an z'n 'ielen 'angende eit, die eit noga wat volk achter z'n an lôpe
Ontlêniengen in aore taelen
[edit | edit source]- sikri Berbice-Nederlands
- súklì Ewe
- sikle, sukle Ga
- sukker, schukker, suku Neger'ollands
- súki Saramaccaons
- sukuru Skepi
- sukru Sranantongo
- asíkré Twi
Vertaeliengen
[edit | edit source]saccharose
|
|
Bronnen
[edit | edit source]- Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 962-3
- Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank
- Iengelstaelige Wiktionary bie sugar
- Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'suiker'
Etymologie
[edit | edit source]Van Oudfrans sucre, sinds midden dartienden eêuw bekend. Ziet vadder bie Zeêuws.
Omschrievienge
[edit | edit source]suker m, o
- suker (altoos de rietsuker, bêtesuker was nog nie bekend)
Uutspraek
[edit | edit source]/ˈsyːkər/ (westelijk), /ˈsuːkər/ (oôstelijk)
Verbugienge
[edit | edit source]As 't mannelijk is.
nom. | die suker |
gen. | des suker[s] |
dat. | den sukere |
acc. | den suker |
Varianten
[edit | edit source]Afstammeliengen
[edit | edit source]- suiker Nederlands
- suiker Afrikaons
- සූකිරි (sūkiri) Cingalees
- sukker Deens (kan ok uut 't Nedersaksisch/Platduuts komme)
- súkri Kristang (Malacca-Portugees)
- sucker Mardijker
- šó:kal Munsee-Delaware
- Sseuker Nedersaksisch/Platduuts (Westfaols)
- sukker Noors (kan ok uut 't Nedersaksisch/Platduuts komme)
- panseiku Papiaments
- suikertje Petjoh
- suiker Sranantongo
- šó:k:ǝl Unami-Delaware
- socker Zweeds (kan 'eêl goed uut 't Nedersaksisch/Platduuts komme)
- sokeri Fins
- suker Zeêuws