Wt/zea/naoie

Zeêuws[edit | edit source]

Etymologie[edit | edit source]

Over Middelnederlands nayen van Oergermaons *nējaną. Uutendelienge van de wortel *(s)neh₁-, *(s)nh₁- 'spinne'. De ruge beteikenisse kom van 't beêld van de naelde die bie 'er'aelienge in de stof gaet.

Omschrievienge[edit | edit source]

naoie werkwoôrd

an mekaore maeke mee naelde en draed
(ruug) beslaepe, geslachtelijke gemeênschap è (meêstentieds overgankelijk: d'n êne naoit d'n aore)
zelfstandig naemwoôrd v allêne in 'oek over naoie

Uutspraek[edit | edit source]

[ˈnɑːi̯ə ~ ˈnɒːi̯ə]

Vervoegienge[edit | edit source]

infinitief	naoie(n)
gerundium	te naoien(e)
tegewoordigen tied	ik naoi(e)	oôns naoie(n)
	jie naoi(t) (naoie)	julder naoie(n)
	'ie naoi(t)	'ulder naoie(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie naoide	oôns, julder, 'ulder naoide(n)
gebieënde wieze	naoi(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	naoiende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)enaoid
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiienge

Saemenstelliengen[edit | edit source]

Uutdruksels[edit | edit source]

Z'n eige naed naoie, z'n eige gang gae
Eên oksels onder de nermen naoie, iemand verneuke Goerees
Iemand 'n ôre annaoie, 'tzelfde

Dialectvarianten[edit | edit source]

naoien in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen[edit | edit source]

naai, naej, nāi Neger'ollands
nái Saramaccaons (kan ok uut 't Nederlands komme)
nai Sranantongo ('tzelfde)

Vertaeliengen[edit | edit source]

mee naelde en draed werke

Afrikaons: naai
Araobisch: خَاطَ‎ (ẖāṭa), خَيَّطَ‎ (ẖayyaṭa)
Chinees (Mandarijn): 縫, 缝 (féng)
Duuts: nähen
Frans: coudre
Westerlauwers Vries: naaie, naikje, nulje
- Hindeloopers: siie, niddelje
- Terschelliengs: naaie
- Schiermonnikoôgs: nooie
'Ebreêuws: תָּפַר‎ (tafár)
Hindi: सीना (sīnā), सिलना (silnā)
'Ollands: naaie, naeie, naoie

Iengels: sew
Italiaons: cucire
Japans: 縫う (ぬう, nuu)
Latijn: suĕre
Limburgs: nejje, nièje (Valkenburg en omgevienge)
Nederlands: naaien
Oudgrieks: ῥάπτω (rhaptoo)
Portugees: costurar, coser
Russisch: шить (sjit')
Spaons: coser
Swahili: kushona
West-Vlaems: noaien

beslaepe

Afrikaons: naai
Araobisch: نَاكَ‎ (nāka)
Chinees (Mandarijn): 幹, 干 (gàn); 搞 (gǎo); 操, 肏 (cào)
Duuts: bumsen, ficken, vögeln
Frans: baiser, niquer
Westerlauwers Vries: neuke
'Ebreêuws: זִיֵּן‎/זיין‎ (ziyen), דָּפַק‎ (dafak)
Hindi: चोदना (codnā)
Iengels: fuck
Italiaons: fottere, scopare
Japans: やる (yaru), 犯す (おかす, okasu)
Latijn: futuěre

Limburgs: póppe enz., neuke
Middelnederlands: baneken, beslapen, bespelen, bruden, druden, hien, joyen, kennen, onderlegghen, vogelen, vrien
Nederlands: neuken, naaien, wippen, poepen (Belgs), baksen (Surinaoms)
Nedersaksisch/Platduuts: neuken
Oudgrieks: βινέω (bineoo)
Portugees: foder
Russisch: еба́ть (jebátʹ), вы́ебать (overgankelijk: iemand naoie) imp.-perf. paer; тра́хать (tráchat') (onovergankelijk en 'n bitje minder ruug)
Spaons: joder, follar (Spanje), coger (Argentinië), chingar (Mexico)
Swahili: kutomba
West-Vlaems: poepen

Bronnen[edit | edit source]

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 615

Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'naaien'