Wt/zea/naoie

Zeêuws

Etymologie

Over Middelnederlands nayen van Oergermaons *nējaną. Uutendelienge van de wortel *(s)neh₁-, *(s)nh₁- 'spinne'. De ruge beteikenisse kom van 't beêld van de naelde die bie 'er'aelienge in de stof gaet.

Omschrievienge

naoie werkwoôrd

1. an mekaore maeke mee naelde en draed
2. (ruug) beslaepe, geslachtelijke gemeênschap è (meêstentieds overgankelijk: d'n êne naoit d'n aore)
3. zelfstandig naemwoôrd v allêne in 'oek over naoie

Uutspraek

[ˈnɑːi̯ə ~ ˈnɒːi̯ə]

Vervoegienge

infinitief	naoie(n)
gerundium	te naoien(e)
tegewoordigen tied	ik naoi(e)	oôns naoie(n)
	jie naoi(t) (naoie)	julder naoie(n)
	'ie naoi(t)	'ulder naoie(n)
flejen tied	ik, jie, 'ie naoide	oôns, julder, 'ulder naoide(n)
gebieënde wieze	naoi(t)
onvoltoôid deêlwoôrd	naoiende
voltoôid deêlwoôrd	ei (g)enaoid
Ziet vò details en verschillen tussen de Zeêuwse dialecten 't artikel Zeêuwse grammaotica op Wikipedia.

Afleiienge

• naoier
• naoisel
• naoister, naoistrigge

Saemenstelliengen

• naoibenne
• naoiènde
• naoiwies

Uutdruksels

• Z'n eige naed naoie, z'n eige gang gae
• Eên oksels onder de nermen naoie, iemand verneuke Goerees
• Iemand 'n ôre annaoie, 'tzelfde

Dialectvarianten

• naoien in Zeêuws-Vlaendere en op oôstelijk Zuud-Beveland

Ontlêniengen in aore taelen

• naai, naej, nāi Neger'ollands
• nái Saramaccaons (kan ok uut 't Nederlands komme)
• nai Sranantongo ('tzelfde)

Vertaeliengen

mee naelde en draed werke

• Afrikaons: naai
• Araobisch: خَاطَ‎ (ẖāṭa), خَيَّطَ‎ (ẖayyaṭa)
• Chinees (Mandarijn): 縫, 缝 (féng)
• Duuts: nähen
• Frans: coudre
• Westerlauwers Vries: naaie, naikje, nulje
  • Hindeloopers: siie, niddelje
  • Terschelliengs: naaie
  • Schiermonnikoôgs: nooie
• 'Ebreêuws: תָּפַר‎ (tafár)
• Hindi: सीना (sīnā), सिलना (silnā)
• 'Ollands: naaie, naeie, naoie

• Iengels: sew
• Italiaons: cucire
• Japans: 縫う (ぬう, nuu)
• Latijn: suĕre
• Limburgs: nejje, nièje (Valkenburg en omgevienge)
• Nederlands: naaien
• Oudgrieks: ῥάπτω (rhaptoo)
• Portugees: costurar, coser
• Russisch: шить (sjit')
• Spaons: coser
• Swahili: kushona
• West-Vlaems: noaien

beslaepe

• Afrikaons: naai
• Araobisch: نَاكَ‎ (nāka)
• Chinees (Mandarijn): 幹, 干 (gàn); 搞 (gǎo); 操, 肏 (cào)
• Duuts: bumsen, ficken, vögeln
• Frans: baiser, niquer
• Westerlauwers Vries: neuke
• 'Ebreêuws: זִיֵּן‎/זיין‎ (ziyen), דָּפַק‎ (dafak)
• Hindi: चोदना (codnā)
• Iengels: fuck
• Italiaons: fottere, scopare
• Japans: やる (yaru), 犯す (おかす, okasu)
• Latijn: futuěre

• Limburgs: póppe enz., neuke
• Middelnederlands: baneken, beslapen, bespelen, bruden, druden, hien, joyen, kennen, onderlegghen, vogelen, vrien
• Nederlands: neuken, naaien, wippen, poepen (Belgs), baksen (Surinaoms)
• Nedersaksisch/Platduuts: neuken
• Oudgrieks: βινέω (bineoo)
• Portugees: foder
• Russisch: еба́ть (jebátʹ), вы́ебать (overgankelijk: iemand naoie) imp.-perf. paer; тра́хать (tráchat') (onovergankelijk en 'n bitje minder ruug)
• Spaons: joder, follar (Spanje), coger (Argentinië), chingar (Mexico)
• Swahili: kutomba
• West-Vlaems: poepen

Bronnen

• Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 615

• Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank

• Nicoline van der Sijs (2015, saemenstellienge), Uitleenwoordenbank bie 't trefwoôrd 'naaien'