Wt/zea/kôse

Zeêuws

Etymologie

Van Middelnederlands corts, laet-Middelnederlands ok cortse. Vadderen afkomst nie bekend. Meschien te verbinden mee Sanskriet jvarati '’ie ei kôse' (en dan ok varre verwant mee kolen), mae dat lae s'n eige mee zò'n beperkte verspreiienge nie zeie.

Omschrievienge

kôse v

ver'ôgienge van de liefswaermte, as reactie van 't lief op 'n ziekte
(figuurlijk) plotselienge, drukke (meêsta massaole) bezig'eid rondom 'n dienk, zògezeid astan de mensen d'rvan bezete bin

Opmerkienge: in 't Zeêuws oôrt dit woôrd altoos mee 't lidwoôrd gebruukt, daer-at dat in 't Nederland nie zò is: ’k È vandaege de kôse.

Uutspraek

[ˈkɔːsə], [ˈkʊɐsə]

Verbugienge

koôsje verkleinwoôrd

Uutdruksels

de kôse van fintelefoe è, nie echt zieke weze, mae dienke of doeë a je zieke bin

Varianten

Ontlêniengen in aore taelen

Ziet bie koôrs.

Aore schriefwiezen

koôsse
kôôsse Woordenboek der Zeeuwse Dialecten

Vertaeliengen

Afrikaons: koors
Araobisch: حمَة (ḥumma(h)) v
Berbice-Nederlands: kurusu
Chinees (Mandarijn): 發熱/发热 (fārè)
Duuts: Fieber o
Esperanto: febro
Frans: fièvre v
'Ebreêuws: קדחת (kadáchat) v
Hindi: बुख़ार (buxār) m, ज्वर (jvar) m
Iengels: fever
Italiaons: febbre v
Japans: 熱 (ねつ, netsu), 発熱 (はつねつ, hatsunetsu)
Latijn: febris v
Limburgs: koors v, feber (AGL)
Middelnederlands: corts(e) v, rede v, sage v, sucht v

Nederlands: koorts v
Neger'ollands: koors
Oudgrieks: πυρετός (puretos) m
Oudnederlands: fiever o, fiunt m
Poôls: gorączka v
Portugees: febre v
Russisch: температу́ра (temperatoéra) v, лихора́дка (lichorádka) v, горя́чка(gorjátsjka) v, жар (zjar) m
Spaons: fiebre v
Swahili: homa kl. 9, 10
Turks: ateş
Westerlauwers Vries: koarts g, goarre g, tsjinst g (verouwerd)
- Schiermonnikoôgs: kúes v
West-Vlaems: kôose v
Zweeds: feber g

Bronnen

Dr. Ha.C.M. Ghijsen (red.), Woordenboek der Zeeuwse Dialecten. Van Velzen, Krabbendieke, 1964, ¹⁰1998: blz. 477

Nicoline van der Sijs (2010, saemenstellienge), Etymologiebank