Wp/mag/राजस्थान
राजस्थान | |
---|---|
राज्य | |
![]() | |
| |
Lua error in Module:Wp/mag/Location_map at line 403: देशान्तरला कौनो मान प्रयोग नै कैल गेल. | |
निर्देशाङ्क (जयपुर): निर्देशाङ्क: अनुपलब्ध अक्षान्श Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function | |
देश |
![]() |
गठन | 30 मार्च 1949 |
राजधानी | जयपुर |
सरकार | |
• अङ्ग | राजस्थान सरकार |
• राज्यपाल | हरिभाऊ किशनराव बागड़े[1] |
• मुख्यमन्त्री | श्री भजन लाल शर्मा (भाजपा) |
• डिप्टी मुख्यमन्त्री |
सुश्री दिया कुमारी (भाजपा) श्री प्रेमचद्र बैरवा (भाजपा) |
• संसदीय क्षेत्र |
राज्यसभा (10 सीट) लोकसभा (25 सीट) |
• उच्चन्यायालय | राजस्थान उच्चन्यायालय |
क्षेत्रफल | ३४२२३९ किमी२ (Formatting error: invalid input when rounding वर्गमील) |
• क्रम | पहिला |
राजस्थान (राजस्थानी: राजस्थान) भारतगणराज्यके क्षेत्रफलके आधार पर सबसे बड़राज्य हे । ई राज्यके एगो अन्तर्राष्ट्रिय सीमा पाकिस्थानके साथे (१,०७० किमी) लगहे जेकरा रेड क्लिप रेखाके नामसे जानल जाहे | एकर अतिरिक्त ई देसके अन्य पाँच राज्योसे जुड़ल हे । एकर दक्खिन-पच्छिदन्ने गुजरात,[7] दक्खिन-पूरुबदन्ने मध्यप्रदेश, उत्तरदन्ने पञ्जाब, उत्तर-पूरुदन्ने उत्तरप्रदेश आउ हरियाणा हे । राज्यके क्षेत्रफल ३,४२,२३९ वर्ग कि॰मी॰ हे । २०११ जनगणनाके अनुसार राजस्थानके साक्षरतादर ७०% हे । राजस्थानके पुराना नाम सङ्कीर्ण अर्थमे त राजपुताना हलै किन्तु ई ओत्ता सच न है ।
राज्यके राजधानी जयपुर है । भौगोलिक विशेषतामे पश्चिममे थार मरुस्थल आउ घग्गर नदीके अन्तिम छोर है । विश्वके पुरातन श्रेणीमे प्रमुख अरावली श्रेणी राजस्थानके एक मात्र पर्वत श्रेणी है, जे कि पर्यटनके केन्द्र है, माउण्ट आबू आउ विश्वविख्यात देलवाड़ा मन्दिर सम्मिलित करहै । राजस्थानमे तीन (रामगढ़ विषधारीके जुड़ेके बाद चार) बाघ अभयारण्य, मुकन्दरा हिल्स, रणथम्भौर एवं सरिस्का है आउ भरतपुरके समीप केवलादेव उद्यान है, जे सुदूर साइबेरियासे आवेवाला सारसो बड़ सङ्ख्यामे स्थानीय प्रजाति अनेकानेक पक्षी संरक्षित-आवास रूप विकसित कैल गेलै हे । राजस्थानके सबसे नया सम्भाग भरतपुर छोटा मण्डल क्षेत्रफलके दृष्टि दुदू धौलपुर 3034 वर्ग किमी है आउ बड़ जैसलमेर है जेकर 38401 वर्ग किमी । भारतके सबसे गरम स्थान फलोदी जोधपुर हियेँ है । सौर ऊर्जा संयन्त्र बड़ी जादे स्थापित हो रहल है । वर्तमान समयमे 50 मण्डल है ।
सम्बन्धित लेख
[edit | edit source]सन्दर्भ
[edit | edit source]- ↑ PTI (1 September 2019). "Kalraj Mishra is new governor of Rajasthan, Arif Mohd Khan gets Kerala | India News - Times of India". The Times of India. अभिगमन तिथि 1 September 2019.
- ↑ "Rajasthan Profile" (PDF). Census of India. मूलसे 16 September 2016 के पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि 21 July 2016.
- ↑ "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. मूलसे 23 September 2018 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 13 September 2018.
- ↑ 4.0 4.1 "Census 2011 (Final Data) – Demographic details, Literate Population (Total, Rural & Urban)" (PDF). planningcommission.gov.in. Planning Commission, Government of India. मूलसे 27 January 2018 के पुरालेखित (PDF). अभिगमन तिथि 3 October 2018.
- ↑ "MOSPI Net State Domestic Product, Ministry of Statistics and Programme Implementation, Government of India". अभिगमन तिथि 7 April 2020.
- ↑ "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 52nd report (July 2014 to June 2015)" (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. पप॰ 34–35. मूल (PDF) से 28 दिसम्बर 2017 के पुरालेखित. अभिगमन तिथि 16 फरवरी 2016.
- ↑ Jat, Madan; Jat (2018). Madan. Jat.